Piyasalarda yatırım yaparken teknoloji neden önemli?
Daniel Kahneman ve Amos Tversky, deneysel psikoloji çalışmaları yapan iki bilim adamı. Bu iki bilim adamının 2002 senesinde Nobel Ekonomi Ödülü almasını sağlayan çalışmaları ise davranışsal iktisat teorisine dayanıyor.
Soner KURU / MARBAŞ Menkul Değerler Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı
Bu teoriye göre insan beyni iç içe geçmiş iki sistemde oluşmaktadır. Birinci sistem ilkel beynimiz, ikincisi ise konuları ve yaşananları algılayıp analiz eden bilinç düzeyindeki beynimizdir.
İlkel beynimiz değişime direnç gösteren, ezberleri bozmaktan hoşlanmayan tarafımız olsa da analiz eden diğer yanımız hep daha iyiyi aramaktadır. Yatırım işlemlerimizde de genel olarak ilkel beynimiz sebebiyle teknolojik dönüşümü kolay kabullenmek istemesek de artık içinde yaşadığımız dünya itibariyle bu değişime ayak uyduramayanlar sistemin dışında kalmak durumundalar.
“Beyaz tebeşir ve kara tahtadan dijital platformlara… Ayak uyduramayanlar oyun dışında
kalıyor… “ Borsa İstanbul tarihimize bakacak olursak ilk olarak tebeşir yazılı tahtalarda başlayan işlemler şuan elektronik platformlarda devam ediyor. Bu dönüşüme ayak uyduramayanların oyun dışı kaldığını geçmişte gördük, şimdi yine, yeni bir dönem başlıyor. Yatırım işlemlerinde
teknolojiyi kullanmanın birkaç boyutlu avantajı olacak. Bunlardan belki de en önemlisi duygularımızdan arındırılmış kararlar; Yazının başında kısaca değindiğimiz üzere Daniel Kahneman ve Amos Tversky’nin tezine göre insanlar yoğun duygu durumlarında kontrolü ilke beyine bırakıyorlar. Piyasada işlem yaparken yaşadığımız yoğun baskı, en kritik karar anlarında bu kısmın devreye girmesine neden olup işlerin biraz daha karmaşık hale
gelmesine sebep olabiliyor.
Aslında piyasada işlem yapmak çelik gibi bir disiplin ve irade gerektiriyor. İnsanoğlunda olmayan bu disiplin ve iradenin gelişmesi için artık yanımızda bazı yardımcı pilotlar alabiliyoruz. Bunların bazıları gelişmiş emir iletimi, bazıları ise algoritma olarak literatüre geçiyor. “Piyasalarda işlem yaparken stratejinize bağlı kalmakta zorlanıyor musunuz? Algoritmaları deneyin…” Algoritma kelimesine biraz yabancı olsak da bunu basitçe bir kurgu ya da sistematik olarak tanımlayabiliriz. Eğer bir işlem stratejiniz var ancak piyasada işlem yaparken buna sadık kalamayanlardansanız sizi biraz daha uzakta tutmaya yarayacak kurgulardan yardım alabilirsiniz. Diğer bir konu ise hız; piyasaya gelen bir verinin ardından o veriyi analiz ederek bir işlem
kararı alma süreci ve beynimizin parmaklarımıza komut vermesi arasındaki geçen süre, belki de o bilginin çoktan fiyatlandığı bir süre olabilir. Siz doğru bir ekonomik analiz yapmanıza rağmen işleme geç girdiğiniz için potansiyel getiriden iskonto etmek durumunda kalabilirsiniz. İşte bu durumlar için de bu tip teknolojik emir iletim araçları size yardımcı olabilir.
Biz Marbaş Menkul Değerler’de talep eden yatırımcılarımıza, algoritma desteğini ve işlem stratejisinin mümkün ise yazılım diline geçirilmesi konusunda bir ücret talep etmeden yardımcı
olabiliyoruz. Bizim yatırımcılarımız isterlerse grafik üzerinde çizdikleri teknik bir trende ya da destek direnç çizgisine göre otomatik emir gönderebiliyorlar. Bilanço verileri ve temel rasyoların piyasa fiyatlamaları neticesindedeğişen seviyesine göre otomatik emir gönderebiliyorlar. Pay piyasasında payın takas durumuna göre, alan satan kurumların manevralarına göre otomatik emir gönderebiliyorlar. Tüm bunlara strateji dahilinde kar alma yada zarar durdurma emirleri ekleyebiliyorlar.
“Piyasalardaki yatırımcılar birbirinin rakibidir. Ve rakipleriniz teknolojiden faydalanırken siz
seyirci kalamazsınız…” Piyasada işlem yapan her yatırımcı aslında bir bakışla birbirinin rakibidir. Rakipleriniz bu tip gelişmiş yöntemlerle emir gönderirken siz tüm bunları manuel olarak takip ederek işlem yapmaya çalışıyorsanız aslında orantısız bir güç farkı ortaya çıktığını fark etmeli ve içinde olduğunuz ortamda kendi teçhizatınızı da bu yönde geliştirmelisiniz.
Günümüzde teknolojik dönüşüm askeri, ticari, siyasi tüm faaliyetlerde kendini
gerçekleştirmektedir. Bu dönüşüme direnmek yerine bunu kullanarak ilerlemek kısa orta uzun vadede yatırımcının lehine olacaktır.