Vaka sayısı arttı, ikinci dalga edişesi sardı
COVID-19 pandemisi hız kesmiyor. Dünya genelinde her gün 150 bine yakın yeni vaka tespit ediliyor. Analistler insanların ‘pandemi bitmiş gibi’ yaşadığına dikkat çekerken, 2. dalga tedirginliği yaşayan küresel piyasalar bu hafta ‘tecritsiz dönem’ verilerine odaklanacak.
Hilal SARI
50 gündür yeni vaka görülmeyen Pekin’de bir gıda pazarında 57 yeni vakanın çıkması ve tamamının ‘semptomsuz olması’ sonrası küresel piyasalarda ikinci dalga endişeleri daha da güçlendi. Pekin yerel yönetimi 11 bölgede yeni karantinalar uygulamaya başladı ve pazar yerinden geçen kişilere de ulaşıp test yapmayı planladıklarını açıkladı.
Haftalık yüzde 90 artışlar var
Türkiye’nin de aralarında olduğu Brezilya, ABD, Hindistan, Rusya ve Pakistan gibi birçok büyük ekonomide tecrit önlemlerinin kaldırılması sonrası haziran başından bu yana yeni vaka sayılarında ciddi artışlar gözlemleniyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 13 Haziran itibariyle son 24 saatte dünya genelinde 147 bin 672 vaka tespit edildi. Geçen hafta açılan Hindistan’da rekor günlük artış görülürken, ABD’de birçok eyalette hastane doluluk oranlarının arttığı belirtiliyor. Arizona ve Arkansas gibi bazı eyaletlerde haftalık artışlar 7 Haziran’la biten haftada %60 ila 90 değişti.
‘Pandemi bitmiş gibi yaşıyorlar’
Ortadoğu’da çoğu ülkede maske kullanımının zorunlu olmadığına ve düşük cezaların caydırıcı olmaması nedeniyle maske kullanımının ciddi oranda azaldığına dikkat çeken The Economist, konuya ilişkin analizinde “Tahran’dan Tunus’a birçok insan COVID-19 pandemisinin bittiği ilan etmiş gibi. Fakat pandeminin henüz onlarla işi bitmedi” diyor. Hükümetlerin ekonomileri tekrar durdurmak istemeyeceği öngörülen analize göre “İkinci dalgayı durdurmak, ilkinden çok daha zor olacak.”
Gözler ‘tecritsiz dönem’ verilerinde
Tüm bu gelişmelere paralel COVID-19 krizinde yön bulmaya çalışan küresel piyasalar bu hafta açıklanacak ilk ‘tecritsiz dönem’ (mayıs) verilerine odaklanacak. Yarın Euro Bölgesi mayıs enflasyon verisi ve ZEW ekonomik beklenti endeksi açıklanacak. ABD haziran perakende satışları ve Fed Başkanı Jerome Powell'in cuma günü para politikası raporunu Kongre’ye sunması yakından talip edilecek.
Stiglitz: Teşvik, düzgün olmazsa zarar bile verir
Nobel ödüllü ekonomist Joseph E. Stiglitz, Project Syndicate için kaleme aldığı yazıda, pandeminin ilk başta öngörülenden çok daha uzun süreceğinin netleştiğine dikkat çekerek devlet teşviklerinin düzgün kurgulanmadığı durumlarda faydadan ziyade zarar bile verebileceğini yazdı. Büyük belirsizliklerin olduğu dönemlerde tasarrufların arttığına ve hane halkları ve şirketlerin nakde tutunduğuna dikkat çeken Stiglitz, küresel hisse piyasalarındaki volatilitenin de belirsizliği artırdığını söylüyor ve şu değerlendirmeleri yapıyor: “Para arzı ciddi şekilde artacak fakat hane halkları ve şirketlerin kullanımı sınırlı kalacak. Düzgün tasarlanmamış teşvik programları zarar da verebilir, eeşitsizliği ve istikrarsızlığı artırabilir. Gelişmeler bir likidite açmazına yol açabilir.”
