“Soğuk Savaş değil işbirliğine ihtiyaç var”

HİLAL SARI

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) düzenlediği ‘online’ Davos Zirvesi’nin ilk gününde yaptığı konuşmada “Soğuk Savaş” mentalitesinin bırakılması gerektiğine dikkat çekerek pandemide, ekonomik kalkınmada ve iklim kriziyle mücadelede ülkelerin birlikte çalışması gerektiğini hatırlattı.

Avrupa’da ve dünyada hızla artan COVID-19 vakaları nedeniyle bu yıl da online olarak gerçekleşen Davos Zirvesi’nde devlet başkanı düzeyindeki ilk konuşmayı gerçekleştiren Xi Jinping, “Soğuk Savaş mentalitesini bir kenara bırakmalı ve aynı zamanda huzurlu şekilde varolmanın, kazan-kazan sonuçlar elde etmenin bir yolunu bulmalıyız. Bugün dünyamız bu sakinlikten çok uzakta” dedi.

Küresel ekonominin daha açık hale gelmesini ve işbirliğinin artması gerektiğini savunan Xi, “Duvarlar inşa etmek yerine bariyerleri indirmeliyiz. Ekonomiler olarak daha da açılmalıyız” dedi. Bazı gelişmekte olan ekonomilerin pandemi döneminde tekrar yoksulluğa düştüğüne vurgu yapan Xi, gelişmiş ülkelerin sorumlu ekonomik politikalara ihtiyaç duyduğunu ve gelişmekte olan ekonomilere etki edecek politikaların taşma etkilerini kontrol etmesi gerektiğini söyledi. Xi, birilerinin kendi çıkarı uğruna pastadan daha büyük pay almaya çalışmasının bedelini başkalarının ödediği sistemde küresel ekonominin bundan hiçbir kazancı olmayacağını belirterek “İnsanlık için doğru patika huzurlu bir kalkınma ve kazan-kazan işbirliğidir” dedi.

“Ortak refah istiyoruz, egalitaryanizm değil”

“Ortak refah” hedefinin “egalitaryan” bir arayış olmadığına vurgu yapan Xi, “İstediğimiz ortak refah egalitaryanizm değildir. Önce pastayı büyüteceğiz ve sonrasında makul kurumsal uzlaşmalarla pastayı daha doğru böleceğiz. Bu yükselişten herkes adilce payına düşeni alacak ve kalkınmada elde edilen kazançlar tüm insanlarımıza daha büyük miktarlarda ve daha eşit bir şekilde fayda sağlayacak”.

Xi’nin geçtiğimiz yıl refahın ortak paylaşımına ilişkin politikaları savunduğu bir konuşma Hong Kong’dan New York’a birçok hisse piyasasında düşüşlere neden olmuş, “ortak refah” anlayışı piyasalar tarafından müdahaleci bir tavır olarak görülmüştü. Bu politika kapsamında Çin’in fintek, eğitim, eğlence, oyun gibi sektörlere yönelik attığı kısıtlayıcı adımlar ise Çinli ve yabancı yatırımcıların milyarlarca dolarını eritmişti. Xi bu nedenle konuşmasında yabancı yatırımcıların endişelerine yönelik sakinleştirici açıklamalar da yaptı. Xi’nin ifadeleriyle “Her türlü sermaye, Çin’in kanun ve düzenlemelerine uygun oldukça ve ülkenin kalkınmasında pozitif bir rol oynadıkça memnuniyetle karşılanmaya devam edecek.”

2 milyar doz aşı göndermişti, 1 milyar doz daha taahhüt etti

2020 yılının başından bu yana Çin dışına çıkmayan Xi Jinping konuşmasında Çin’in şimdiden özellikle düşük gelirli ekonomilere 2 milyar doz COVID-19 aşısı gönderdiğini hatırlatarak “600 milyon dozu Afrika’ya ve 150 milyon dozu Güneydoğu Asya’ya hibe olmak üzere 1 milyar doz daha aşı gönderimi yapmayı planladıklarını duyurdu. Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü destekli COVAX programı kapsamında düşük gelirli ülkelere gönderilen aşı miktarı ise 1 milyar doz.

Merkezlerin U-dönüşü konusunda uyardı

Konuşması simültane şekilde İngilizce, Arapça, Fransızca, Rusya ve İspanyolca dillerine de çevrilen Xi, “Büyük ekonomilerin para politikalarında frene basarak U-dönüşü yapmasının ciddi negatif taşma etkileri olabileceği” konusunda da uyardı. 2 yıl aradan sonra faizleri ilk kez dün düşürme kararı alan Çin Merkez Bankası’nın önümüzdeki dönemde para politikalarında gevşemeye gideceği öngörüleri Xi’nin bu ifadelerine göre büyük olasılıkla doğru. Endüstriyel tedarik zincirlerinde sorunların devam ettiğini, enerjide arz darboğazlarının sürdüğünü ve artan emtia fiyatlarının da zorluklara yol açtığını belirten Xi, “Bu riskler birbirini besliyor ve ekonomik iyileşmeye yönelik belirsizliği artırıyor” diyerek ekonomiye desteklerin geri çekilirken çok hassas olunması gerektiğine işaret etti.

PBOC 2 yıl sonra ilk kez faiz indirimine gitti

Çin Merkez Bankası (PBOC) ekonomik momentumun hala zayıf olması, konut sektörünün zorlanması ve salgınların devam etmesi nedeniyle 2 yıl aranın ardından ilk kez faiz indirimine gitti ve bazı finans kurumlarına sağladığı orta vadeli kredi enstrümanı MLF enstrümanı için faizi 10 baz puan düşürerek 2,85’e çekti. 7 günlük ters repo oranı da düşürüldü. Capital Economics ve Nomura gibi kuruluşlar 2022’nin ilk yarısında sırasıla 20 ve 10 baz puan daha faiz indirimi yapılacağını öngörüyor. Ayrıca Çin geçtiğimiz yıl çiftlere üç çocuk yapma izni vermiş olduğu halde Çin’in doğum oranı 2021’de 1000 kişide 7,52’ye düşmüş durumda. Veri tarihinin en düşüğü olarak kayda geçen bu veri de Çin ekonomisinin uzun vadeli endişelerinden biri olarak görülüyor.