Petroldeki düşüş temiz enerji için risk mi fırsat mı?

Petrolde arz kesintilerine rağmen düşen fiyatlar WEF raporuna göre temiz enerjiye geçişi tehlikeye sokuyor. McKinsey’ye göre ise bu düşüş temiz enerjiye geçiş için eşsiz bir fırsat.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Petroldeki düşüş temiz enerji için risk mi fırsat mı?

Hilal SARI

Küresel petrol piyasasında COVID- 19 pandemisiyle yaşanan buhran yeniden açılmalara rağmen sürerken, bazı uzmanlar fosil yakıtların ucuzlamasıyla küresel ekonomide temiz enerjiye geçişin tehlikede olduğuna, bazıları ise bunun eşsiz bir fırsat olduğuna dikkat çekiyor.

Suudi kesintisi fiyatları yükseltti

Suudi Arabistan petrol fiyatlarında talep şoku nedeniyle yaşanan çöküş sonrası üretimini 1 milyon varil daha keseceğini açıkladı. Bu kararla ülkenin petrol üretimi nisan ayına göre yüzde 40 düşüşle 7,5 milyon varil/ gün düzeyine inmiş oldu. Rusya’da da en büyük üretici eyalet Sibirya’nın bu yıl üretimi yüzde 15 azaltmaya hazırlandığı belirtiliyor.

Petrol fiyatları kesintilerle kısa vadeli yükselişler yaşasa da, küresel petrol depolama kapasitelerinin yetersizliği fiyatları baskılanmaya devam ediyor. Dün TSİ 17:00 itibariyle yüzde 1,69 yükselen Brent, 30 dolar/ varil seviyesiyle yıl başından bu yana yüzde 52 düştü. WTI ise dün yüzde 5’in üzerinde yükselse de 25,39 dolar/ varil ile yıl başından bu yana yüzde 60’a yakın düştü.

‘Yeşil iyileşme’ sesleri yükseliyor

McKinsey Ortağı Hauke Engel, COVID-19 krizinin sürdürülebilirlik gibi yapısal sorunların üstesinden gelmek için eşsiz bir fırsat olduğunu belirtiyor. Yeşil teşviklerin ‘gri’ teşvikleri geçebileceğini belirten Engel, “Birçok ses ‘yeşil iyileşme’ demeye başladı, geniş bir kamuoyu desteği var. İklim değişikliğinin kaderini izlenen politikalar belirleyecek. Sıfır karbona geçiş hızlanabilir de yavaşlayabilir de” diye konuştu.

TEMİZ ENERJİYE GEÇİŞTE GERİLEDİK

Dünya Ekonomik Forumu’nun ülkelerin enerji sistemlerinin performansını, güvenli, sürdürülebilir, ulaşılabilir bir enerji geleceğine geçişlerini puanladığı Enerji Geçiş Endeksi’nde Türkiye 2019’da üç basamak gerileyerek 67’inci sıraya geriledi. Geçen yıl yayınlanan 2018 raporunda 64. Sıradaydık. Rapora göre fosil yakıt ithalatçısı olan ülkeler Türkiye’nin aksine enerji geçişinde fosil yakıt ihraç eden ülkelere göre daha iyi performans gösteriyor. Raporda Türkiye’nin ‘enerji yoğunluğu’ (enerji tüketimi/ GSYH) düşük bir ekonomi olması da uzun vadede enerji geçişi için pozitif bir gösterge olarak vurgulanıyor.

Türkiye’nin liderlik fırsatı var

Türkiye’nin daha hızlı bir geçiş için inovasyon ve yeni yetkinliklere odaklanabileceğine işaret eden rapora göre Türkiye temiz enerjiye öncülük edebilir. Rapora göre “Türkiye’nin enerji tüketiminde karbon salımı yüksek enerji kaynaklarinin payı hala yüksek. Bu da Türkiye’nin karbon yakalama ve depolama, yeşil hidrojen ve elektrikli araç gibi yeni enerji altyapılarında küresel bir lider olabilme fırsatı sağlıyor.”

2015’ten bu yana geçiş yavaşladı

WEF’in dün açıkladığı ve COVID-19 nedeniyle bazı temiz enerji yatırımlarının iptal edilebileceğine dikkat çekilen raporda 115 ekonomiden 94’ünün 2015 yılından bu yana temiz enerjiye geçiş konusunda ilerleme kaydettiği müjdesi verildi. Kötü haber ise ilerlemenin hızının 2015 yılından bu yana hız kaybediyor olması. Son altı yılda istikrarlı şekilde geçiş karnesini iyileştiren ülke sayısı sadece 11 (Arjantin, Bulgaristan, Çin, Çekya, Dominik Cumhuriyeti, Hindistan, İrlanda, İtalya, Slovakya, Sri Lanka ve Ukrayna).

Dünya