Petrolde 100 dolar seviyesi konuşuluyor

Hilal SARI

Dünya genelinde devam eden enerji darboğazı, doğalgaz ve kömür fiyatlarındaki artışın petrol piyasasına taşırmaya devam ediyor. Soğuk bir kış beklenen Kuzey Yarım Küre’de özellikle ABD, Avrupa ve Asya’daki güçlü enerji talebinin, Brent ve WTI’da 100 dolara yakın fiyatlar görülebileceği öngörülerini çoğaltıyor. Brent’in yılı 90 dolarla kapatmasını bekleyen Goldman Sachs’ın ardından, BlackRock CEO’su Larry Fink de petrol fiyatlarının 100 doları görmesinin çok olası olduğunu söyledi. Rystad Energy kıdemli ham petrol piyasaları analisti Louise Dickson da “enerji darboğazının kesinlikle hızla çözülmeyeceğini, kasım ve aralık aylarında OPEC+’ın krizi kenardan izlemesiyle daha da güçleneceğini” öngörüyor. Rystad Energy “Ancak OPEC müdahale ederse yüksek volatilitenin önüne geçilebilir” görüşünde.

ABD’deki güçlü talep Brent-WTI makasını daraltıyor

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün arzı planlanandan daha hızlı artırmayacağı beklentisi ise WTI varil fiyatını giderek Brent’e yaklaştırıyor. Salı günü Brent %0,5 artışla 86,40 dolardan, WTI ise yüzde 1’in üzerinde artışla 84,65 dolardan kapandı. İki gösterge petrolün fiyatlarındaki arasındaki makas Ekim 2014’ten bu yana bu kadar daralmamıştı. Ayrıca Refinitiv Eikon verilerine göre Aralık ve Aralık 2022 vadeli WTI fiyatları arasındaki fark ise 12,48 dolarlık fark ile en az 7 yılın zirvesine yükselmiş durumda.

ABD’de Cushing Oklahoma’daki ham petrol depolama tanklarının “son 3 yılın en düşük düzeyine” inmesi de Mizuho enerji vadelileri direktörü Bob Yawger’e göre “Tek başına bile fiyatları yükseltebilecek güçte bir gelişme”. ABD Enerji Enformasyon İdaresi verilerine göre Cushing depolarındaki ham petrol düzeyi 31,2 milyon varille Ekim 2018’den bu yana en düşük düzeye geriledi. Geçen yıl bu zamanda ise stoklar bu düzeyin neredeyse iki katı seviyedeydi. Stoklardaki erimenin en önemli nedeni Emtia araştırmaları şirketi Kpler’den kıdemli emtia analisti Reid l’Anson’a göre “ABD’de güçlü ve ötelenmiş talebin ABD rafinerilerinin mazot ve diğer yakıtları üretme isteğini artırmış olması.” Ayrıca ABD’nin petrol üretimi 2020’deki sert düşüşlerden tekrar eski düzeyine hala toparlanmadı. 2019 sonu itibariyle 13 milyon varil/gün ham petrol üreten ABD’de son haftalarda bu rakam 11,5 milyon varil/ gün’e gelmiş durumda.

Enerji krizinde bu hafta

ALMANYA Ekonomi Bakanlığı, Avrupa Birliği’ni enerji tedariği konusunda Rusya’ya daha bağımlı hale getirmesinden endişe edilen Kuzey Akım 2’nin onaylanmasının AB’nin gaz tedariğini tehlikeye sokmayacağı değerlendirmesini yapan bir rapor yayınladı. Boruhattının inşası bittiği halde Almanya’da federal otoriteler henüz projeye hala nihai onayı vermedi. Ancak Almanya Ekonomi Bakanlığı projeye onayın risk anlamına gelmediğini vurguladığı raporunu İtalya, Avusturya, Polonya, Çekya, Macaristan, Estonya, Letonya ve Litvanya’ya da sundu. Almanya’da otoritelerin ocak veya daha öncesinde projeye onay vermesi, ancak tavsiye kararının Avrupa Komisyonu’na gitmesi gerekiyor - Komisyon’un da tavsiyeye yönelik karar vermesi için iki ay süresi var. Gazprom’un önderliğindeki proje ABD ve Ukrayna’dan “Rusya’nın Kuzey Akım 2’yi siyasi bir koz olarak kullanabileceği” gerekçesiyle itirazlarla karşı karşıya. AB’de de itirazlar var.

WOOD MACKENZIE: Avrupa ve Asya’da soğuk bir kış Avrupa’daki doğalgaz rezervlerini sıfırlayabilir.

ÇİN'de enerji krizi ve rekor kömür fiyatları elektrik üreticilerinin kârlarını tepe taplak etti. 2021’in ilk üç çeyreğinde en büyük elektrik üreticilerinden Huadian Power International’ın ocak-eylül dönemi karı bir yıl öncesine göre %58 düştü. Huaneng Power Internationalın ilk dokuz ay karı ise bir önceki yıla göre %91 düşüş kaydetti. Karbon emisyonlarını azaltmak için sert regülasyonları olan Çin’de elektrik üreticilerinin kömüre bağımlılığı hala yüzde 50’nin üzerinde. Çin kömür fiyatları ise yıl başından bu yana yaklaşık yüzde 190 artmış durumda. Ülkede sokak lambalarının kapatılması uygulamaları veya hane halklarına öncelik verilmesi sebebiyle fabrikalarda üretim aksamaları hala devam ediyor.

BREZİLYA'da enflasyonla mücadele eden yoksul kesim karnını doyurmak ve elektrik faturasını ödemek arasında mücadele ediyor. Yüksek doğalgaz ve petrol fiyatları 91 yılın en kötü kuraklıklarıyla birleşince hidroelektrik santraller de yeterli elektrik ödeyemedi ve faturalar bu nedenle yükseliyor.

ALMANYA'da mısır ve buğday yetiştiren çiftçiler gübre bulamıyor çünkü doğalgaz maliyetlerindeki artış nedeniyle gübrede ve yan ürünü karbondiyoksitte de darboğaz oluşmuş durumda. BASD gibi bazı kimya devleri gübre üretimi için gerekli amonyak üretimlerini düşürmeye başladı. Bavyera bölgesinde bazı çiftçiler gelecek yıl için bile gübre sipariş etmek istediklerinde ürün bulamadıklarını aktarıyor. İtalya’da da buğday ve mısır prosesçilerinin enerji maliyetleri 31 Aralık’la biten üç ayda - ülkenin hububat derneği tahminlerine göre - yüzde 600 artacak.