Pekin, Cidde’de barış arıyor

Hilal SARI

Avrupalı ve ABD’li yetkililer, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Cidde’de bu haftasonu gerçekleşecek ve Ukrayna’da barış için çözüm aranacak zirvede olası bir barış anlaşmasının hükümlerinin genel çerçevesini çıkartmayı amaçladığını bildiriyor. The Wall Street Journal’da yer alan habere göre Şi Cinping Rusya’nın davet edilmediği zirveye barış elçisi Li Hui’yi gönderecek. Bu, haziran ayında Kopenhag’da gerçekleşen ve Türkiye’nin de katıldığı ilk barış zirvesine katılmayan Pekin için önemli bir tutum değişikliği.

Çin, önemli diplomatik ve eekonomik bağları olan Rusya ile savaş süresince dengeli bir politika izlemiş, Batı’nın uyguladığı yaptırımlara katılmamış ve yaptırımları eleştirmişti. Ancak savaşın 18. ayına girildi ve hala ufukta bir zafer ya da yenilgi görülmüyor. Bu nedenle Çin gibi ihtilafl ara çekimser kalan bir ekonomi de artık Moskova ve Kiev’i barış görüşmelerine yönlendirmek için harekete geçmiş durumda.

Rusya: Cidde’deki zirve bir aldatmaca

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan çarşamba günü yapılan açıklamada Suudi Arabistan’da yapılacak ve olası bir barış anlaşmasının çerçeve prensiplerinin belirleneceği bir zirveyi Rusya’nın davet edilmemiş olması nedeniyle “aldatmaca” olarak nitelendirmişti. TASS’ta yer alan habere göre bakanlık açıklamasında “zirvenin Moskova karşıtı bir koalisyon oluşturmayı amaçladığını” belirtti.

Pekin savaşın uzamasından rahatsız

Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Geng Shuang, geçen ay BM Genel Kurulu’nda hala devam eden savaşa ilişkin endişelerini dile getirmiş “hızlı bir ateşkes ve siyasi bir çözüm” için barış görüşmeleri yapılması için çağrı yapmıştı. Geng, savaşın uzamasının risklerinden bahsetmiş, nükleer silah kullanımını da bu riskler arasında saymış ve tarafl arı suçlamak yerine konuşmasında üç kez geçen gıda güvenliği gibi sorunlara vurgu yapmıştı.

Türkiye’nin arabuluculuk çabaları da sürüyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rus lider Vladimir Putin ile yapması beklenen görüşme, Türkiye’nin hem tahıl koridoru tarafında hem de savaşın sonlandırılması açısından arabuluculuk çabalarının devam ettiğine işaret ediyor. Ancak Rus Dışişleri bakanlığından, haftasonu yapılan açıklamalarda “Rusya’nın Ukrayna krizinin barışçı çözümüne ilişkin diyalogu Çin, Brezilya ve Afrikalı ortaklarıyla sürdüreceği” ifadeleri yer almıştı. Putin de haftasonu “Türkiye’de fiziki bir doğalgaz depolama merkezi kurulmayacağını, planın sadece elektronik bir satış merkezi olarak gündemlerinde olmaya devam ettiğini” söylemişti.

Tahıl koridorunun Tuna umutları sönüyor

Temmuz ayında Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşmasından talepleri yerine getirilmediği için çıkan Rusya, çarşamba günü Ukrayna’nın Tuna Nehri üzerinde bulunan ana iç limanı İzmail’e bir saldırı gerçekleştirdi. Tahıl koridorunun askıya alınmış olması hem gıda fiyatlarını yükseltmiş, hem de Ukrayna’yı tahılını ihraç etmek için Tuna Nehri üzerinden sevketmeye yöneltmişti. İzmail limanına gerçekleştirilen İHA saldırıları bazı liman binalarını yok ederken, Ukrayna tahılı ile limana yanaşmaya çalışan gemiler ise durdu. Ukrayna Başbakan Yardımcısı Oleksandr Kubrakov, Rus saldırılarının yaklaşık 40 bin ton tahılı yok ettiğini, bu tahılın Afrika, Çin ve İsrail destinasyonu olduğunu açıkladı.

Rusya ekonomisi çabuk dize gelmedi

Ukrayna’nın işgali ile Batı ittifakının ekonomik yaptırımlarına maruz kalan Rusya, Ukrayna’yı destekleyen geniş gelişmiş ekonomiler ittifakının ağır yaptırımlarına rağmen beklendiği gibi çabuk dize gelmedi. Uluslararası Para Fonu geçtiğimiz hafta yayınladığı öngörülerinde Rusya ekonomisinin bu yıl yüzde 1,5 büyüyeceğini söyledi. Raporda bu büyümenin büyük kamu harcamalarıyla desteklendiğine de dikkat çekildi. Rusya 2022’de yüzde 2,1 daralmıştı. Rusya hem teknoloji yatırımlarında yasal boşluklar bulup komşu ülkelerden yüksek teknoloji ithalatına devam etti, hem de ham petrolünü küresel pazarlara satmaya devam edebildi. Analistler uygulanan yaptırımların Rusya ekonomisinin büyümesini uzun vadede zedeleyecek nitelikte olduğu değerlendirmesi yapıyor.