Patenti bloke eden zengin ülkeleri baskı altına alın!
Roma’da gerçekleşen G20 Sağlık Bakanları Zirvesi öncesinde Sınır Tanımayan Doktorlar’dan (MSF) çok kritik bir işbirliği çağrısı daha geldi. “Pandemi hala milyonlarca insan için ölüm kalım meselesi” diyen sivil toplum kuruluşu, DTÖ’deki patentlerin askıya alınmasının da hala zengin ülkeler tarafından bloke edildiğini hatırlattı.
Hilal SARI
Dünyanın en büyük 20 ekonomisinin sağlık bakanları İtalya başkanlığında gerçekleşen G20 Sağlık Bakanları Zirvesi için Roma’da bir araya geldi. 5-6 Eylül tarihlerinde gerçekleşen zirve öncesi dünyada 4,5 milyon insanın ölümüne yol açan COVID-19 pandemisiyle mücadelenin yönetilmesinde hala büyük sorunlar olduğunu belirten sivil toplum kuruluşu Sınır Tanımayan Doktorlar ise zirve öncesi G20 sağlık bakanlarına “derhal işbirliği yapın” çağrısını bir kez daha yineledi.
Zirve öncesi Sınır Tanımayan Doktorlar’dan “işbirliği” çağrısı
3 Eylül tarihinde bir açıklama yayınlayan sivil toplum kuruluşu Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) G20 Sağlık Bakanları’na “COVID-19 pandemisini kontrol etmek amacıyla gerçek zamanlı uluslararası işbirliği ve eylem çağrısı” yaptı. MSF’den yapılan açıklamada siyasilere dayanışmaya ilişkin sözlerini ve siyasi taahhütlerini yerine getirmeleri gerektiği, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde COVID-19 konusunda hayat kurtaran tıbbi enstrümanlara erişimin acilen daha adil hale getirilmesi gerektiği vurgulandı. Açıklamada Hindistan, Lübnan, Yemen, Brezilya, Meksika ve Peru gibi ülkelerde insanların COVID-19 pandemisinde ihtiyaç duydukları tedavi ve bakımda çok kritik ihtiyaçlar ve sıkıntılar olduğu belirtiliyor. Bugüne kadar 4,5 milyon insanın ölümüne yol açan COVID-19, MSF’nin de deyimiyle “dünya genelinde milyonlarca insan için hala bir ölüm-kalım meselesi.”
MSF’ye göre aşıların yeniden dağıtılması, ABD, İngiltere, Kanada ve Almanya gibi fazla stok yapan ülkelerin COVAX üzerinden fazla aşılarını düşük ve orta gelirli ülkelere aktarması gerekiyor. DSÖ’nün 2021 sonu itibariyle dünya nüfusunun en az yüzde 40’ını, 2022 ortası itibariyle en az yüzde 70’ini aşılama hedefini destekleyecek bu işlemin aşıların son kullanma tarihi gelmeden gerçekleşmesi gerektiğinin de altı çiziliyor. MSF’nin çağrılarından biri de mülteciler, yerlerinden edilmiş nüfuslar, göçmenler ve sistem dışında yaşayan kırılgan topluluklar da aşılanmalı. Ayrıca MSF, G20’ye Pfizer, BioNTech ve Moderna gibi mRNA aşılarını geliştirmiş şirketlerden teknolojilerini DSÖ’nün Güney Afrika’daki COVID-19 mRNA Aşı Teknolojileri Transfer Merkezi ile paylaşmalarını talep etmesi gerektiğini söylüyor. Açıklamada G20 hükümetlerinin bu transfer merkezini finansal ve teknik anlamda desteklemesi çağrısı da yapılıyor.
MSF: AB, İngiltere, İsviçre ve Norveç patentlerin askıya alınmasına hala karşı
Zirveden hemen önce yapılan açıklamadaki önemli çağrılardan biri de Dünya Ticaret Örgütü nezdinde COVID-19 pandemisiyle mücadelede kritik önem taşıyan aşı, tedavi, teşhis, test, takip gibi bazı teknolojilere ilişkin patentlerin askıya alınması. MSF, ilk Hindistan ve Güney Afrika tarafından bir yılı aşkın süre önce DTÖ’ye gelen resmi talebin şimdiye kadar 100’ü aşkın ülke tarafından desteklendiğini, ancak aralarında Avrupa Birliği, İngiltere, İsviçre ve Norveç’in de bulunduğu az sayıda yüksek gelirli bazı ekonomilerin öneriye hala karşı çıktığı hatırlatılıyor. MSF, G20 liderlerine ve sağlık bakanlarına “ilaç sektörünün küresel bir pandemideki iyi niyetinin sınırlı olacağını kabul etmeleri gerektiği ve bu ‘iyi niyete’ güvenmek yerine DTÖ’de patentlerin askıya alınmasını desteklemeleri gerektiğini” söylüyor.
