Orman dostu olmayan ürüne kısıtlama

Hilal SARI

Çevre dostlarını yeterince sevindirmeyen Glasgow COP26 İklim Zirvesi’nin ardından Avrupa Komisyonu bazı tarımsal emtiaların ithalatında önemli kısıtlamalar getirecek yeni taslak bir yasa hazırladı.

Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’nin 2. gününde 100’ün üzerinde ülke 10 yıl içinde orman alanlarının yok olması ve arazilerin tahribata uğramasının önüne geçme taahhüdünde bulunmuştu. Orman ve Arazi Kullanımı Glasgow Liderler Bildirgesi ile 34 milyon kilometrekare ormanda taraf hükümetler ormansızlaşmayla mücadele etme sözü vermişti. Avrupa Birliği sürpriz olmayacak şekilde bu konuda ilk elle tutulur adımlardan birini atmaya çalışan taraf oluyor.

Sığır eti, soya, palm yağı, kahve, kakao ve kereste listede

Avrupa Komisyonu tarafından dün yayınlanan taslak yasada sığır eti, soya, palm yağı, kahve, kakao ve kereste gibi ürünlerin bulunuyor. Deri, çikolata ve mobilyanın da aralarında bulunduğu ve bu emtiaların kullanıldığı bazı alanlardaki türev ürünler de yasa kapsamında. Ormansızlaşmayla mücadeleyi amaçlayan taslak yasa kapsamında birlik gerekli gördüğü durumlarda bu ürünlerin ithalatını sınırlandırılacak ve birliğe bu ürünleri satmak isteyen şirketler daha sıkı denetimlere tabi olacak. AB İklim Politikalarının başında bulunan Frans Timmermans “Küresel iklim ve biyoçeşitlilik kriziyle mücadelede başarılı olmak için hem içerde hem dışarda sorumluluk almak zorundayız” diye konuştu.

6 ürün AB’nin emtia ithalatının %19’unu oluşturuyor

Bu altı ürün Avrupa Birliği’nin emtia ithalatının yüzde 19’unu oluşturuyor. Birliğe bu ürünlerden satmak isteyen şirketlerin 31 Aralık 2020’den itibaren ormansızlaşmayla ilgili bir faliyeti olmadığını kanıtlaması gerekiyor. Avrupa Birliği’nin çevre ve okyanuslardan sorumlu komiseri Virginijus Sinkevicius “Bu regülasyon küresel sorumluluk bilincimizi ve AB’nin bu yolda öncülük ettiğini ortaya koyuyor” diyerek birliğin dünyanın en kırılgan ormanlarını korumak konusundaki kararlılığına dikkat çekiyor.

Taslak yasanın hem AB üyesi hükümetlerce hem de Avrupa Parlamentosu’nda onaylanması gerekecek.

Şirketlere yıllık cirolarının yüzde 4’üne varan ceza gelebilir

Taslak yasaya göre şirketler Avrupa Birliği ortak pazarına satmak istedikleri tarımsal emtiaların 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren ormansızlaşma faaliyetleriyle veya ormanlara tahribat verecek eylemlerle bir ilişkileri olmadığını kanıtlamak zorunda. Uydu görüntüleriyle bu gibi faaliyetleri olmadığını ulusal otoritelere kanıtlayamayan şirketlere yıllık cirolarının yüzde 4’üne varan cezalar verilmesi öngörülüyor. Sinkevicius bu yeni kuralların şirketlere çok büyük bir bürokratik yük getirmeyeceğini, uyum için gerekli adımların maliyetinin çok yüksek olmadığını, sağlayacağı faydaların ise çok daha fazla olduğunu belirtiyor.

Sivil toplumdan AB’ye övgü

İklim kriziyle mücadelede önemli sivil toplum kuruluşlarından Mighty Earth Avrupa direktörü Nico Muzi AB’nin bu hazırlığını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek şöyle konuşuyor: “AB çok büyük pazarlara ve tarım emtia tüccarlarına çok açık bir mesaj veriyor: Dünyanın en büyük ekonomilerinden biri ormansızlaşmaya yol açan tarımsal ürünleri kabul etmeyecek.” Çevreci örgütler AB’nin bu yasasının ormansızlaşmayla mücadele için şimdiye kadar hazırlanmış en kapsamlı yasa olduğunu aktarıyor.

İngiltere de hayvancılığı hedef alacak yasa hazırlığında

AB, tarımsal emtiaların ormansızlaşmaya neden olduğu noktalarda ithalatını kısıtlamaya hazırlanan tek ekonomi değil. İngiltere’de de aralıkta benzer çerçevede bir yasa hazırlanması bekleniyor. İngiltere Çevre, Gıda ve Kırsal İlişkiler Bakanlığı (Defra) tarafından ekim sonunda sunulan bir taslak hükümetin kötü koşullarda yetiştirilen hayvancılık ürünlerine daha hızlı ithalat yasakları getirilmesini öngörüyordu. İngiltere Eski Ticaret Bakanı Liz Truss tarafından bu önerinin reddedilmiş olduğu ancak hükümetin şu anda yeni bir “yurdışındaki hayvanlar yasası” üzerinde görüşmeler yaptığı belirtiliyor. İngiltere’nin böyle bir yasayı onaylaması hükümete hayvanları kapalı alanlarda kötü koşullarda yetiştiren şirketlerin sığır, inek, tavuk ve yumurta gibi ürünlerine ithalat yasağı getirebilmesinin önünü açacak.