Mısır'da fiyatların düşmesini bekleyen vatandaş harcama yapmıyor
Mısır’da devalüasyon sonrası bazı fiyatlar düşerken, vatandaş alışveriş yapmıyor. Faizlerdeki yükseliş, işsizlikte artış ekonomide belirsizlik yaratınca tüketici harcamaları da olumsuz etkilendi.
Mısır poundunun yüzde 40 oranında devalüe edilmesi sonrası büyük harcamaları içeren ürünlerde fiyatlar düşerken, tüketim artmadı.
Tüketici odaklı piyasa yapısı, düşüşten ciddi şekilde etkilendi.
Bloomberg haberine göre, son yıllarda kriz içinde olan Mısır’da yapılan devalüasyon, ülkenin ekonomisinde iyileşme beklentileri yarattı. Yaklaşık 57 milyar dolarlık küresel yardım paketi oluşturması beklenen devalüasyon hamlesi sonrasında, içeride bazı ürünlerin fiyatlarındaki düşüş, ekonomi teorilerini ters köşe yaptı.
Fiyatlardaki düşüş, tüketicileri etkilemedi
Büyük bir mobilya mağazasının satıcısı, “İnsanlar sadece fiyatları soruyor. Fiyatların daha da düşmesi durumunda almaktan korkuyorlar” derken, son aylarda satışlarının yüzde 50’den fazla düştüğünü belirtti.
Fiyatlardaki düşüş, maaşların ve faturaların ödenmesini zorlaştırırken, müşteri çekmek için yapılan ekstra indirimler tüketimi canlandırmaya yetmiyor.
Otomobil satışları da devalüasyon sonrasında yaklaşık yüzde 75 gerilerken, çoğu arabanın fiyatı, yaklaşık dörtte biri daha ucuzladı.
Ekmeğe zam geldi
Şubat ayından bu yana kullanabileceği bir otomobil arayan Mısırlı bir mühendis, fiyatlarda düşüş gördükçe alımı erteliyor. Kızını evlendirecek olan bir vatandaş da alışveriş için, “Birçok kişi bana beklememi tavsiye etti çünkü fiyatlar daha da düşebilir” diye belirtiyor.
Devletin sübvanse ettiği ekmek için vatandaş 60 somununa 3 pound öderken, maliyet ise dört katına çıkmış durumda. Şeker ve un fiyatlarının düştüğüne sevinenler ekmek zammı sonrası zorlanıyor.
Yerli tüketici ve yabancı yatırımcı arasında denge
Bloomberg Economics uzmanı Ziad Daoud, ekonomi yönetiminin yerli tüketici ile yabancı yatırımcılar arasında kaldığını söylerken, yüksek faiz oranı, sübvansiyon kesintileri, gelecekteki dayanıklı mal fiyatlarının düşmesi beklentilerinin tüketicileri caydırdığını belirtiyor. Yetkililerin, faiz oranlarını düşürerek veya kamu harcamalarını artırarak talebi canlandırabileceği düşünülürken, bunun da yatırımcıları ürkütebileceği öngörülüyor.
Ekonomide belirsizlik vatandaşları beklemeye itiyor
Mısır'da enflasyon, son dört aydır üst üste düşerken, Eylül 2023’te yıllık rekor olarak %38 seviyesi görülmüştü. Yaklaşık yüzde 28 seviyesine gerileyen enflasyona rağmen, giyim ve ulaşım maliyetleri arttı. Gıda fiyatları değişkenlik gösterirken, yakıt sübvansiyonlarının kademeli olarak kaldırılması ve elektrik fiyatlarında artış olasılığı baskıları artırıyor. Mısırlı vatandaşlar belirsizlikle beklemeye geçiyor.
Krizle birlikte Mısır hükümeti son 2 yılda çeşitli politikaları uygularken, sübvansiyon kesintileri, ithalat kısıtlamaları gibi geçici çözümlerle ekonomi stabil hale gelmedi. Ekonomide büyüme yaratmak amacıyla yüksek faiz oranlarıyla yabancı yatırımcı çekmeye çalışan ekonomi yönetimi, içerideyse tüketimi olumsuz etkileyerek büyümede görünümün sınırlı kalmasına yol açtı.
İşsizlikteki yükseliş vatandaşın harcamalarını etkiledi
Devalüasyon sonrası işsizlik yükselirken, işletmeler artan maliyetler ve azalan tüketici harcamaları nedeniyle çalışanlarını işten çıkarmaları artırdı. Hizmet ve sanayi sektörlerinde yaşanan istihdam kayıpları, vatandaşın ekonomide belirsizlik ve güvensizlik duygularının artmasına neden oldu.
