LNG’nin geleceği fosilden daha parlak

HİLAL SARI

COVID-19 pandemisi sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) endüstrisinde 50 yıldan fazla bir süredir görülen en büyük talep şokuna yol açtı. Ancak McKinsey & Company’nin yapmış olduğu analizlere göre, LNG sektörünün geleceği, diğer fosil yakıt endüstrilerine göre daha parlak. Bunda LNG’nin nispeten uygun fiyatlı olması ve hem üretimde hem de kullanımda daha az emisyon yaratması gösteriliyor. Çin ve Hindistan gibi devlerin ithalatının artması ve elektrik üretiminde doğalgazın payının yükselişte olması, fiyatların önümüzdeki yıllarda artacağı beklentilerini güçlendiriyor.

Üç ila beş yıl boyunca fiyatlar yükselebilir

McKinsey uzmanları, LNG fiyatlarının önümüzdeki üç ila beş yıl boyunca tekrar yükselebileceğini, ancak petrole göre avantajın devam edeceğini, kömüre göre fiyat farkının ise geçmiştekinden daha düşük olacağını öngörüyor. ABD Enerji Enformasyon Ajansı da ABD’de doğalgaz üretiminde yaşanması beklenen düşüşün, kış aylarında artacak yurtiçi talep ve LNG ihracatına olan talepte yaşanacak artışla birlikte Henry Hub spot fiyatlarını Ocak 2021’de 3,40 dolar/MMBtu düzeyine yükseltmesini öngörüyor. Kuruluş 2020 yılında ortalama 2,16 dolar/MMBtu olan doğal gaz fiyatlarının gelecek yıl boyunca 3 doların üzerinde kalmasını ve ortalama 3,19 dolar düzeyinde olmasını bekliyor.

‘Talep bu yıl yüzde 4 ila 7 düşecek'

McKinsey tarafından yayınlanan bir analize göre COVID-19 2020 yılında ithalatçı ülkelerin doğalgaz talebini yüzde 4 ila 7 düşürebilir.

Analizde 30 Haziran 2020 itibariyle toplam doğalgaz arzının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 arttığı, ancak boru hatlarından iletilen doğalgazın talepteki zayıflama nedeniyle azaldığı belirtiliyor. Bu da spot doğalgaz fiyatlarının 2020 başından bu yana sert şekilde düşürdü. Ancak kış aylarında tüketimin artacak olması da fiyatları yukarı yönlü destekleyen bir gelişme.

‘Rekabette 5 alana odaklanılmalı'

McKinsey uzmanları LNG sektöründeki oyuncuların gerçek bir rekabet avantajı kazanmak için 5 temel alana odaklanmaları gerektiğini belirtiyor. Bunlar; sermaye verimliliğinin sağlanması, tedarik zinciri optimizasyonu, alt pazarların oluşturulması, karbondan arındırma stratejilerinin geliştirilmesi ve gelişmiş analitiklerden yararlanma.

Çin ve Hindistan'ın talebi artıyor, Japonya ve Kore'nin azalıyor

Uluslararası Enerji Ajansı da 2020’de doğalgaz talebinde yaşanan düşüşün büyük bir kısmının 2021’de özellikle Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan devlerle toparlanacağını, bu ülkelerin şu anda uygun seyreden fiyatlardan faydalanacağını öngörüyor. Dünyanın en büyük LNG ithalatçısı Çin’in doğalgaz alımlarının 2019-25 yılları arasında 134 milyar metreküp/yıl düzeyinden 210 milyar metreküp/yıl düzeyine yükselmesi bekleniyor. Ülkenin LNG ithalatının ise 2025 itibariyle yıllık 128 milyar metreküp düzeyine çıkması öngörülüyor. Hindistan’ın LNG ithalatının ise 2025 itibariyle yüzde 50 artışla 32 milyar metreküpten 48 milyar metreküpe ulaşacağı tahmin ediliyor. Elektrik üretiminin yüzde 34’ünü LNG’den gerçekleştiren Japonya’da ise nükleer reaktörlerin yeniden başlatılması ve yenilenebilir enerji kapasitesindeki artışla toplam ithalatın 105 milyar metreküpten 95 metreküpe gerilemesi bekleniyor. LNG ithalatı 2018’de 60 milyar metreküple pik yapan Güney Kore’de ise nükleer ve kömür yakıtlı elektrik üretimi kapasitesinin artasıyla birlikte şu anda LNG ithalatının azalmakta olduğu ancak kömürden gaza geçiş politikalarıyla uzun vadede ülkenin LNG talebinin tekrar güçleneceği öngörülüyor. Avrupa’da ise ithalatın, özellikle Kuzeybatı Avrupa’da yurtiçi üretimin hızla azalmasına bağlı olarak gelecek beş yıl içinde yüzde 10 artarak 45 milyar metreküp yükselmesi bekleniyor. 2019’da rekor 115 milyar metreküp ithalat yapan kıtanın ithalatının orta vadede 99-110 milyar metreküp düzeylerinde seyretmesi öngörülüyor.

Petrolden ucuz, kömürden temiz

Uzmanlara göre LNG’nin tüketici ülkelerde petrol ve kömüre göre ekonomik avantajı son on yılda kaydadeğer oranda arttı. 2000’den 2018 yılına kadar petrole göre yüzde 10 ila 20 tasarruf sağlayan doğalgazda, son iki ila üç yılda bu tasarruf neredeyse iki katına çıktı. McKinsey analizinde 2020 yılında kısa vadeli LNG arzı petrole göre yüzde 50 ila 70 oranlarında tasarruf bile sağladı. Bu avantaj arttıkça özellikle endüstriyel tüketiciler, petrolden doğalgaza geçmeyi tercih ediyor. Öte yandan doğalgaz sadece sanayide değil kara ve deniz taşımacılığı sektörlerinde de petrol ürünleriyle rekabet içinde. Kömürle karşılaştırıldığında ise LNG fiyatları 2000-2018 yılları arasında kömürün neredeyse üç katıydı bu nedenle karar yapıcılar yüksek maliyet ve yüksek emisyon arasında bir karar vermek zorunda kalıyordu. Ancak LNG spot fiyatları artık neredeyse kömürle aynı fiyatlara geldi ve kömürün ekonomik avantaj en azından kısa vadede yok. Kuruluş, karbon vergilerinin de LNG’nin rekabet avantajını artırmasını bekliyor. İngiltere’de örneğin ton başına 18 sterlin (23 dolar) karbon fiyat tabanı son beş yılda elektrik üretiminde kömürden doğalgaza geçişe yöneltti. 25 ila 50 dolar/ton düzeyinde bir karbon fiyat tabanı uygulamasının yeni inşa edilecek santrallerin de kömürden doğalgaza geçişine neden olması öngörülüyor. Öte yandan Çin de 2020’nin sonu itibariyle ulusal bir karbon şeması devreye sokmaya hazırlanıyor.