İki ülkeye doğalgaz kesintisi: AB 'şantaj' dedi, Rusya reddetti
Gazprom, Bulgaristan ve Polonya'ya doğalgaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıkladı. Gaz kesintisinin ardından Avrupa'da doğalgaz fiyatları yüzde 15'in üzerinde arttı. Avrupa Birliği, Rusya'nın doğalgazı şantaj aracı olarak kullandığını belirtirken; Kremlin, suçlamaları reddetti.
Rusya, Bulgaristan ve Polonya'ya doğalgaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıkladı. Açıklama Rus enerji şirketi Gazprom tarafından yapıldı.
Doğalgaz akışının kesilmesi Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya ile Batılı devletler arasındaki gerginliğin arttığına işaret etti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, daha önce "dostane olmayan" ülkelerin satın aldıkları Rus doğalgazının bedelini dolar yerine ruble ile ödemesini istemişti. Polonya, komşu ülkesi Ukrayna'nın işgali nedeniyle Rusya'ya en ağır yaptırımları uygulayan Avrupalı ülkeler arasında.
İki ülke arasındaki savaş üçüncü ayına girerken Ukrayna, Rusya'yı Avrupa'ya enerji kaynaklarını kullanarak şantaj yapmakla suçladı.
3 ülkeye de kesinti uyarısı yaptı
Gazprom ayrıca Polonya ve Bulgaristan'dan geçen boru hatları üzerinden Almanya, Macaristan ve Sırbistan'a sevk edilen doğalgazın sözleşmelere aykırı olarak çekilmesi halinde bu ülkelere gönderilen doğalgazı keseceği uyarısında bulundu.
Öte yandan Gazprom'a yakın bir kaynak 10 Avrupalı doğalgaz ithalatçısı şirketin Rusya'nın ruble ile ödeme talebini karşılamak için Gazprombank'ta hesap açtığını, dördünün şimdiden ödemelerini gerçekleştirdiğini bildirdi.
AB 'şantaj' dedi, Rusya reddetti
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, kesintinin Rusya'nın doğalgazı bir şantaj aracı olarak kullanmaya yönelik girişimi olduğunu söyledi. Bu durumun Rusya'nın güvenilmez bir doğalgaz tedarikçisi olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu ifade eden von der Leyen, "Bu senaryoya karşı hazırlıklıyız." değerlendirmesinde bulundu.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya'nın doğalgazı bir şantaj aracı olarak kullandığına dair suçlamaları reddetti.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel de "Rusya'dan enerji ithalatını aşamalı olarak durdurarak birlik içinde kalıp birbirimizi destekleyeceğiz." ifadesini kullandı.
Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ise "AB'ye şantaj yapılamaz. Putin'den korkmuyoruz. AP, Kremlin tarafından kontrol edilen enerji kaynaklarına acilen ambargo uygulanması çağrısında bulunuyor." dedi.
Polonya ve Bulgaristan'dan 'sözleşme ihlali' suçlaması
Polonya'nın kamu enerji şirketi PGNiG, kesintinin sözleşme ihlali olduğunu bildirdi.
PGNiG'den yapılan yazılı açıklamada, Gazprom'un Polonya'ya "Yamal Sözleşmesi" kapsamındaki doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurduğu belirtildi.
Söz konusu kesintinin PGNiG'in müşterilerine yönelik sevkiyatlarında aksatma yaşatmadığına işaret edilen açıklamada, "PGNiG, gaz sevkiyatlarının durdurulmasının Yamal Sözleşmesi'nin ihlali olduğu görüşündedir. PGNiG, yasalardan doğan tüm haklarını kullanacaktır." ifadesine yer verildi.
Bulgaristan Enerji Bakanlığı da nisan ayı için ödeme yaptıklarını ve gaz sevkiyatının durmasının sözleşme ihlali olacağını açıkladı.
Polonya: Tüm risklere hazırız
Gazprom ile Polonya arasındaki uzun vadeli doğal gaz sözleşmesi 1 Ekim'de sona eriyordu ve Polonyalı yetkililer anlaşmanın uzatılmayacağını bildirmişti.
Polonya hükümetinden dün yapılan açıklamada, ülkenin Rusya'ya doğal gaz için rubleyle ödeme yapmayacağı ve ilgili tüm risklere hazır olduğu kaydedilmişti.
Polonya'nın Rus gazına bağımlılık oranı yüzde 40 düzeyindeyken, ülke bu bağımlılıktan kurtulmak için Norveç gazına ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikine güveniyor.
Ukrayna savaşının başlamasıyla Polonya'daki yer altı depolama tesisindeki hacimler de hızla artarak yüzde 75'i aşan doluluk seviyesine ulaşmıştı.
Bulgaristan'ın bağımlılığı yüzde 90 seviyesinde
Bulgaristan hükümetinden dün yapılan açıklamada da Rus gazına alternatif tedariklerin garanti altına alındığı ve ülkedeki tüketime ilişkin herhangi bir kısıtlama yapılmayacağı belirtilmişti.
Ancak Rus gazına bağımlılık oranı yüzde 90 seviyesindeki Bulgaristan, geçen yıl Rusya'dan 3,3 milyar metreküp doğal gaz ithal etmişti.
Bulgaristanlı yetkililer, Rusya ile bu yılın sonunda sona erecek uzun vadeli sözleşmeyi yenilemeyi planlamadıklarını açıklamışlardı.
Bulgaristan Enerji Bakanı Aleksandr Nikolov, komşusu Türkiye ve Yunanistan'dan LNG ve Azerbaycan'dan boru hattı sevkiyatlarını artırmayı planladıklarını söylemişti.
Gaz fiyatları yüzde 15 yükseldi
İki Avrupa ülkesine gaz akışının kesilmesinin ardından doğalgaz fiyatları sert yükseliş yaşadı.
Avrupa'nın doğal gaz ticaretindeki en büyük merkezi TTF'de mayıs kontratında fiyat yüzde 17,72 artarak 115,6 euro/MWh seviyesine yükseldi. Haziran kontratındaki fiyat da yüzde 17,5 yükselişle 115,19 euro/MWh.
ICE'deki verilere göre ise doğalgaz fiyatı güne 1370 dolar/bin metreküp ile başladı ve şu sıralarda düne göre yüzde 15 artışla 1300 dolar/bin metreküp seviyesinde.
Kaynak: AA, Reuters, Foreks, Bloomberg
