Danimarka’dan ABD’ye sert tepki: Müttefiklerle böyle konuşulmaz!

Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, Trump yönetimini Danimarka ve Grönland'ı eleştirirken kullandığı "üslup" nedeniyle azarlayarak ülkesinin Arktik güvenliği için daha fazla yatırım yaptığını ve ABD ile daha fazla işbirliğine açık olduğunu ifade etti.

Rasmussen söz konusu açıklamaları, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in cuma günü Grönland'a yaptığı ziyaretin ardından sosyal medyada yayınlanan bir videoda şu yorumu yaptı:

"Birçok suçlama ve birçok iddia ortaya atıldı. Ve elbette eleştirilere açığız," diyen Rasmussen, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ancak tamamen dürüst olmama izin verin, bu eleştirilerin yapıldığı üslubu takdir etmiyoruz. Yakın müttefiklerinizle bu şekilde konuşamazsınız. Ben hala Danimarka ve ABD'yi yakın müttefik olarak görüyorum."

"İstediğiniz buysa, o zaman bunu tartışalım"

Lokke Rasmussen, videosunda izleyicilere Danimarka ve ABD arasında 1951 yılında imzalanan savunma anlaşmasını hatırlattı.

1945'ten bu yana Grönland'daki Amerikan askeri varlığının adadaki 17 üs ve tesislerdeki binlerce askerden, bugün 200 kadar askerin bulunduğu kuzeybatıdaki uzak Pituffik Uzay Üssü'ne kadar azaldığını belirtti.

Dışişleri Bakanı, 1951 anlaşmasının "ABD'nin Grönland'da çok daha güçlü bir askeri varlığa sahip olması için geniş bir fırsat sunduğunu" söyledi ve şöyle dedi:

"Eğer istediğiniz buysa, o zaman bunu tartışalım."

Rasmussen ayrıca, Danimarka'nın Kuzey Kutbu savunmasına yaptığı yatırımları arttırdığını da sözlerine ekledi.

Ocak ayında Danimarka, Arktik güvenliği için üç yeni donanma gemisi, uzun menzilli insansız hava araçları ve uyduları kapsayan 14.6 milyar Danimarka kronu (1.9 milyar euro) mali taahhütte bulunduğunu açıkladı.

Vance, Danimarka'yı eleştirdi

Pituffuk Uzay Üssünü ziyareti sırasında ABD askerlerine Danimarka'nın Grönland 'ın güvenliğine "yeterince yatırım yapmadığını" söyleyen Vance, Başkan Donald Trump'ın yarı özerk bölgeyi ele geçirme tehditleri sürerken Kopenhag'ın yaklaşımını değiştirmesini talep etti.

Vance'in eşi ve diğer üst düzey ABD'li yetkililerle birlikte Grönland'a yaptığı gezi, orijinal seyahat programı hakkında kendilerine danışılmayan Grönlandlılar ve Danimarkalılar arasında çıkan tepkiler üzerine geri çekildi.

Vance cuma günü yaptığı açıklamada, "Danimarka'ya mesajımız çok basit: Grönland halkı için iyi bir iş yapmadınız. Grönland halkına yeterince yatırım yapmadınız ve inanılmaz insanlarla dolu bu inanılmaz, güzel kara parçasının güvenlik mimarisine yeterince yatırım yapmadınız. Bu değişmek zorunda" dedi.

"Eninde sonunda ABD ile ortaklık kuracaklarını düşünüyorum"

ABD'nin adanın güvenliğini sağlamak için önemli bir pozisyon almaktan başka "seçeneği olmadığını" söyleyen Vance, Grönland'ı Danimarka'dan bağımsızlık için teşvik etti.

Vance, "Eninde sonunda ABD ile ortaklık kuracaklarını düşünüyorum. (Grönland'ı) çok daha güvenli hale getirebiliriz. Çok daha fazla koruma sağlayabiliriz. Ve bence ekonomik olarak da çok daha iyi durumda olurlar" dedi. 

Ancak Grönland parlamento üyeleri ve sakinlerinin tepkisi, Trump yönetiminin geniş Arktik adasını ilhak etmek için tekrarlanan tehditleri üzerine patlak veren öfke ile bunu olası hale getirdi.

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Vance'in Danimarka'nın Kuzey Kutbu'nda savunma için yeterince çaba sarf etmediği iddiasına karşı çıkarak ülkesini "iyi ve güçlü bir müttefik" olarak nitelendirdi.

Trump yönetimine yönelik öfkenin bir başka göstergesi olarak yüzlerce protestocu cumartesi günü Kopenhag'daki ABD Büyükelçiliği önünde gösteri yaptı ve bazıları "Geri çekil ABD" yazılı pankartlar taşıdı.