Bisiklette pedal ağırlaşıyor
Küresel bisiklet üretimi de tedarik zincirinde yaşanan parça sorunlarıyla boğuşuyor. Sektör temsilcileri sorunların 18 ay daha devam etmesini öngörüyor. Bosch gibi dev tedarikçilerin yer aldığı elektrikli bisiklet üretimi ise çok hızlı büyümesine karşın daha yoğun hammadde sorunları ile yüz yüze kalabilir.
Hilal SARI
COVID-19 pandemisi 2020 yılında daha önce benzeri görülmemiş karantina uygulamalarıyla dünya nüfusunun hareketini sert şekilde kısıtladığında otomotivden çok daha eski bir ulaşım aracı olan bisiklete talep çok keskin şekilde artmıştı. Ancak havayolu ve otomotiv seyahatlerinin yapılamadığı ortamda hızla artan talebe yetişmek için tedarik zincirlerini sınırlarına kadar zorlayan sektör bugünlerde ihtiyacı olan hammadde ve parçaları bulmakta zorlanıyor. Tour de France gibi önemli bisiklet yarışlarında profesyonel bisikletçilerin kullandığı parçaları üreten şirketler en az 18 ay daha darboğazın devam edebileceğini söylüyor.
Üst kalitede pedallardan karbon gövdelere hem parça hem de bisiklet üretimi gerçekleştiren Fransız üretici Look Cycle’ın CEO’su Federico Musi, yurtdışından aldıkları parçalarda sevkiyat sürelerinin uzamaya devam ettiğini aktarıyor. FT’ye konuşan Musi “Sevkiyat süreleri çok uzun. Bugün birkaç parça üreticisinde gördünüz bu darboğaz kısalmıyor uzuyor. 12 ila 18 aylık sürelere kolayca gelecek” diyerek sorunun en az bir buçuk yıl daha devam edebileceği konusunda uyarıyor. Look Cycle CEO’su Musi, alüminyum ve çelik gibi bazı hammaddelerin bulunurluğunun da azaldığını, bu nedenle sektörün tedarik sıkıntılarının ortadan kalkmasının 18 ayı bulabileceğini öngörüyor.
Parça üretimindeki konsolide yapı da etkili
Virüs kapmak istemeyen milyonlarca tüketiciden gelen talebe yetişmeye çalışan küresel bisiklet imalatında vites, fren, zincir ve kaset gibi ana parçaların Japon Shimanı, ABD’li SRAM ve İtalyan Campagnolo gibi birkaç büyük devin elinde olmasının darboğazı daha da kötü hale getirdiği belirtiliyor. Bu devlerin bazıları talepte yaşanan patlamanın virüs devam etse de söneceğini öngörerek üretimini çok da yükseltmedi.
İngiltere merkezli katlanır bisiklet üreticisi Brompton Bicycle CEO’su Will Butler-Adams, Financial Times’ın üretimin geleceği temalı bir etkinliğinde “Son 18 aydır tedarik zincirleri o kadar kısaldı ki, şimdi sorun alüminyum bulamıyorsunuz, çelik bulamıyorsunuz, hammadde bulamıyorsunuz” diyor ve ilk karantinalarda talep artmış olsa da üretim maliyetlerinin “uçtuğunu” vurguluyor. İngiliz üretici Tayvan’ın statüsüne ilişkin siyasi gerilimin bile şirketi tedarik zincirlerini çeşitlendirmek zorunda bıraktı.
Avrupa Bisiklet Sektörü Konfederasyonu Genel Müdürü Manuel Marsilio ise özellikle elektrikli bisiklet gibi üst segmentteki modellerin üreticileri için tedarik seçeneklerinin daha da kısıtlı olduğunu ve sektörde en zorlanan üreticilerin bu segmentte yer aldığını aktarıyor.
Asya ülkelerinden tedarik yapan şirketler daha çok zorlanıyor
Look Cycle parçalarının yüzde 80’inin Fransa’da üretildiğini belirtiyor. CEO Musi’ye göre Avrupa’daki parça tedarikçileri çok zora girmedi çünkü hizmet verdikleri tek sektör bisiklet sektörü değildi. Ancak Asya’dan parça tedarik eden üreticiler Musi’nin ifadeleriyle “Sadece bisiklet sektörüne iş yapan fabrikalarla muhatap oluyor. Darboğaz da bundan kaynaklanıyor”. Şu anda tamamen bağımsız bir bisiklet üreticisi olmak ise Tour de France ve Olimpiyatlarda kullanılan bisikletleri üreten şirketin CEO’suna göre “imkansız.”
E-bisiklete yatırımlar hızlandı
Sektörün en hızlı büyüyen segmenti elektrikli bisiklet teknolojisi birçok kullanıcı tarafından sevildi ve bu teknolojiye yapılan yatırımlar da artışta. Avrupa pazarındaki Estonyalı e-bisiklet üreticisi Ampler Bikes geçtiğimiz hafta 7,4 milyon Euro (8,6 milyon dolar) daha yatırım aldı ve bu yatırımla şirketin değeri 47 milyon Euro’ya yükseldi. Yakın bir zamanda hem çalışan sayısını hem de showroom sayısını ikiye katlayan şirket 2023’e kadar bir karbon-nötr tesis yatırımı yapacağını da duyurdu. Almanya şirketin ana hedef pazarı ancak Hollanda ve İsviçre’de de agresif büyüme planları var. Hollanda merkezli VanMoof geçtiğimiz aylarda 128 milyon dolar yatırımla en yüksek fon alan üretici olduğunu söyledi. ABD’li elektrikli bisiklet üreticisi Rad Power Bikes ise VanMoof’un açıklamasından iki ay sonra 154 milyon dolar yatırım aldığını ve iki yıllık yatırım turunun yaklaşık 330 milyon dolar sermaye topladığını duyurdu. Japon Yamaha Motor Co ise Hindistan’ın en büyük bisiklet üreticisi Hero Cycles’ın sahibi Hero Motors ile bir joint venture kurarak elektrikli bisiklet üretim kapasitesini yükseltme planları yapıyor. Hub-drive ve mid-drive olmak üzere iki türü bulunan elektrikli bisikletler daha hızlı ve daha kolay kullanımlarıyla giderek daha popüler hale geliyor. Alman sanayi devi Bosch da 2020 itibariyle 25 milyar dolar olan ancak 2026 itibariyle 50 milyar doları aşmasına kesin gözüyle bakılan pazarda, mid-drive elektrikli bisiklet sistemleri geliştiren şirketlerden biri.
