ABD'den Çin’e; Rekabet olsun ama adil olsun!
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, bugün Çinli mevkidaşı Wang Yi ile iki süpergücün ilişkisine yön verecek önemli bir görüşme gerçekleştirecek. Rekabet, iki taraf arasındaki görüşmenin en önemli gündem maddesi olacak...
Hilal SARI
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, bugün Tianjin’de Çin Devlet Konseyi üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi ile biraraya gelerek iki süper gücün ekonomik ve politik güç savaşının gidişatına ilişkin önemli açıklamalar yapacak.
Reuters’a açıklama yapan ABD’li yetkililerin verdiği bilgilere göre ABD tarafı, Çin’le ilişkilerde özellikle ekonomi ve ticarette rekabet konusunda hassas ve “rekabet olsa da bu rekabetin adil - aynı kurallara tabi - olması gerekiyor” mesajı verecek.
ABD: Bazı koruyucu bariyerler ve parametreler gerekiyor
ABD’li yetkililer görüşme öncesi basına yaptıkları açıklamalarda dünyanın en büyük iki ekonomisinin rekabeti yönetmek için daha sorumlu yöntemlere ihtiyaç duyduğunu vurgulayarak Shermann’ın ziyaretine ilişkin şu bilgileri verdiler: “Dışişleri Bakanı Shermann, bu çetin ve sürekli rekabetin bir ihtilafa dönüşmesini istemediğimizi vurgulayacak. ABD ilişkinin sorumlu bir şekilde yönetilebilmesi için bazı koruyucu bariyerler ve parametreler olduğundan emin olmak istiyor. Herkes aynı kurallarla adil bir sahada oynamalı.”
Çin: ABD’ye gerekirse adil olmayı öğretiriz
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise Sherman’ın ziyareti öncesinde Washington’u kendisini üstün görmekle suçlayarak kullandığı sert ifadelerle “ABD gelsin de onlara adalet öğretelim” mesajı verdi. South China Morning Post’ta yer alan habere göre, Wang Yi “Eğer ABD diğer ülkelere adil davranmayı öğrenemediyse uluslararası toplum olarak ABD’ye bunu öğretme sorumluluğumuz var. Çin gerekirse ABD’ye diğer ülkelere adil davranma konusunda ders verecektir” diye konuştu. ABD’nin her zaman diğer ülkeler üzerinde gücünü kullanarak baskı yaptığını ifade eden Wang Yi “ABD kendisini diğer ülkelerden üstün görüyor” dedi.
Alaska Zirvesi’nin devamı niteliğinde
Sherman’ın ziyareti ABD Başkanı Joe Biden’ın göreve gelmesiyle kurulan yeni hükümetin Çin’e ilk üst düzey diplomatik ziyareti. İki tarafın da en üst düzey yetkililerinin katıldığı Alaska-Anchorage Zirvesi’nde ABD’li ve Çinli yetkililer karşılıklı sert eleştiriler yapmış, Tayvan, Uygurlar ve Hong Kong gibi hassas konular iki süper güç arasındaki gerilimi daha da artırmıştı. ABD’li yetkililer bugün Tianjin’de gerçekleşecek toplantının Alaska görüşmelerinin devamı niteliğinde olduğunu ve ilişkinin her boyutunun masaya yatırılacağını belirtiyor.
Görüşmenin sonucuna göre; Biden-Xi zirvesi ekimde
Dışişleri düzeyindeki bu görüşmenin iyi geçmesi durumunda ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in İtalya’da ekim ayında gerçekleşecek G20 Liderler Zirvesi’nde bir araya gelmesi bekleniyor. Alaska görüşmelerinden bu yana ABD ve Çin birçok konuda ihtilaf yaşamış ve karşılıklı yaptırımlar uygulamıştı. Çin’in ABD’nin Hong Kong’a ve Uygurlara ilişkin politikaları nedeniyle ABD tarafından uygulanan yaptırımlarına son misilleme geçen cuma gelmiş, Pekin eski ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross’u yaptırım listesine almıştı. Şangay Fudan Üniversitesi Amerikan Çalışmaları Direktörü Wu Xinbo, “Eğer güven inşa edilirse bu görüşmeler diplomatlar ve öğrenci vizelerine getirilen kısıtlamaların kaldırılması veya İran, Afganistan, Myanmar ve iklim değişikliği gibi çok taraflı konularda işbirliği için zemin hazırlayabilir” diyor.
Blinken ve Austin haftaya Asya turunda
Sherman’ın ziyareti sonrası haftaya da Savunma Bakanı Lloyd Austin, Singapur, Vietnam ve Filipinler’i ziyaret edecek. Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Çin karşıtı Asya blokunun en önemli oyuncusu Hindistan’da olacak. German Marshall Fund Asya uzmanı Bonnie Glaser, Blinken ve Austin’in ziyaretlerinin ve Biden’ın yılın ilerleyen zamanlarında Japonya, Hindistan ve Avustralya liderleriyle ikinci bir zirve planlamasının Çin tarafında rahatsızlık uyandırabileceğine işaret ediyor.
