Çok çocuklu aileler ya zengin ya dar gelirli!
Gelir seviyesine göre, çocuk sahibi olma isteğindeki değişimi gösteren ABD’den bir araştırma ilgi çekti. Araştırmada doğurganlık hızının en yüksek olduğu aileler ya dar gelirli ya da en üst gelir seviyesinde oldu. Toplumun orta kesiminde ise doğurganlık çok sert geriliyor.
Şeyda Uyanık |ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Florida Üniversitesi’nden Carl Schmertman ve Matt Hauer’ın 2020 yılında yaptıkları toplam doğurganlık ve nüfus piramitlerine yönelik araştırmada ortaya çıkan tabloda, çok çocuk yapanların ya toplumun en dar gelirli kesimi ya da en varlıklı kesimi olduğu ortaya çıktı.
2400’den fazla çizelge kullanılan araştırmada, ABD’de hanehalklarının ve ırkların doğurganlık oranları tespit edildi. Irkların, kendini “beyaz” olarak tanımlayanlar ve tanımlamayanlar olarak ayrıldığı araştırmada, “beyaz” olanların daha az çocuk yaptığı en yüksek 2,1 seviyesinde doğurganlık oranı olduğu ortaya çıkarken, kendini “ABD’li beyaz” olarak tanımlamayanların doğurganlık oranı ise 2,6 seviyesine kadar çıktı.
Gelir seviyesine göre çocuk oranı
Gelir seviyesi 25 bin doların altında olan ve 300 bin doların üzerinde olan beyaz ailelerde, doğurganlık 2,1 seviyesinde olurken, 200-250 bin dolar gelir seviyesindeki ailelerde ise 1,65’e gerileyerek en düşük seviyede oluyor.
Kendini beyaz olarak tanımlamayan ABD’li ailelerde ise gelir seviyesi 25 bin doların altında olanların doğurganlık oranı 2,6 olurken, gelir seviyesi 300 bin doların üzerindekilerde de 2,5 oluyor. 100-150 bin dolar geliri olan ailelerde doğurganlık seviyesi ise 1,8’e kadar geriliyor.
Türkiye’de durum ne?
Toplam doğurganlık hızı Türkiye’de son yıllarda geriliyor. Dünya ortalaması 2,31 olurken, AB ortalaması 1,54 seviyesinde ve Türkiye’de de 1,51 seviyesinde bulunuyor. ABD’de ise ortalama doğurganlık hızı 1,66 seviyesinde.
Türkiye’de toplam doğurganlık hızı 2001 yılında 2,38 seviyesinde olurken, 2012 yılında 2,11, 2023 yılında da 1,51’e geriledi.
2012-2023 aralığında da çocuk sayısı verilerine bakıldığında Türkiye’de çok çocuk yapmanın da azaldığı görüldü.