Zeugma’nın esin perileri…

Türkiye İş Bankası’nın 2012 yılından bu yana katkı sağladığı, Gaziantep’in Nizip ilçesindeki Zeugma Muzalar Evi kazı çalışmaları tamamlandı. Antik kentteki bu yapı, mozaiklerindeki figürler nedeniyle “Muzalar Evi” olarak adlandırılıyor. Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kutalmış Görkay başkanlığındaki ekip tarafından kazılan evin bir odasının tabanında bulunan mozaikte lirik şiir, tarih, müzik, astroloji ve felsefe gibi konuların esin perileri sayılan dokuz “muza” betimleniyor.
Bu mozaiğin ortasındaki büyük madalyon üzerinde baş Muza ve epik şiirin ustası Kalliope yer alıyor. Dokuz Muzadan Kleio tarih yazımının, Euterpe şarkının, Elegiak şiirin, Erato lirik şiirin, Melpomene tragedyanın, Polyhmnia ilahilerin, Terpsikhore dansın, Thalia komedyanın, Urania da astronominin esin perisi olarak nitelendiriliyor. MS 2. yüzyılda yapılan 26’ya 15 metre boyutlarındaki konutun mozaikleri, MS 3. yüzyıl başlarına tarihleniyor.

Muzalar Mozaiği’nin yanı sıra, ikinci misafir salonunda ise mitolojide ideal kadın olarak bilinen ve antik dönemde Heroine olarak da adlandırılan dört adet kadın figürü bulunuyor. Avlu sundurmasında iki mitolojik kadın kahraman figürü, konutun avlusunda ise zengin deniz canlıları arasında verilmiş Deniz Tanrısı ve Tanrıçası olan Okeanos ve Thetis’in figürleri yer alıyor.

Çok iyi korunmuş

Çok iyi korunmuş figürlü ve geometrik desenli duvar dekorasyonlarının üzerlerinde ev yaşayanları tarafından yapılmış yazılı ve figüratif grafitiler de bulunan Muzalar Evi’nin restorasyon ve konservasyon çalışmalarından sonra mimari dekorasyonu ve mozaikleriyle birlikte önümüzdeki yıllarda ziyarete açılarak yerinde sergilenmesi planlanıyor. Böylelikle ören yerine gelen ziyaretçiler bir Roma evini yerinde görebilecek ve fikir sahibi olabilecekler.

Öte yandan, Zeugma’da ve yakın yerlerde çıkan eserlerin konservasyon ve restorasyonu için kazıevinde bir merkez oluşturulması da önümüzdeki senelerde gerçekleştirilmesi düşünülen projeler arasında.

Çalışmaların tamamlanması vesilesiyle, Kazı Başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay, Türkiye İş Bankası Kurumsal İletişim Koordinatörü Suat Sözen, İş Sanat Genel Müdürü Zuhal Üreten, İş Bankası Kurumsal İletişim Müdürü Bülent Yumuşaker’in katılımıyla bir basın ziyareti gerçekleştirildi.

Bülent Yumuşaker

İş Bankası Kurumsal İletişim Müdürü Bülent Yumuşaker, bu ziyarette yaptığı değerlendirmede, Bankanın arkeoloji alanında verdiği destekler ile Anadolu topraklarındaki eşsiz arkeolojik zenginliğin bugünkü nesillerle buluşturulmasını ve korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasını hedeflediklerini vurguladı. Büyük bir titizlik, emek ve sabırla yürütülen kazıların on yıllara yayılmasının, çalışmaların daha fazla kurum tarafından desteklenmesi ihtiyacını da beraberinde getirdiğinin altını çizen Yumuşaker, özel sektör katkısının bu çok değerli kültür mirasının gün yüzüne çıkarılması, korunması ve toplumda arkeoloji bilincinin oluşturulması açısından büyük önem taşıdığını söyledi. Yumuşaker, turizm potansiyeli açısından arkeolojik zenginliklerin bulunduğu bölge için önemli kalkınma fırsatları oluşturduğunu da ifade etti.

Zeugma’ya ilk olarak 2000 yılındaki kazılar sırasında katkıda bulunduklarını belirten Yumuşaker, Muzalar Evi kazısına ise 2012 yılından bu yana sağladıkları desteğin, arkeoloji alanındaki diğer çalışmalarının da ilk önemli adımını oluşturduğunu aktardı. Bülent Yumuşaker, “İş Bankası olarak Antalya’da Patara Antik Kenti, İzmir’de Teos Antik Kenti ve Aydın’da Nysa Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarını da destekliyoruz. 1985 yılından bu yana Kırşehir Kaman’da kazı çalışmalarını sürdüren Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü’ne de çeşitli katkılar sağlıyoruz. Tüm bu kazı çalışmaları ile gün yüzüne çıkan ve çıkarılacak olan arkeolojik değerlerimizin hem medeniyet tarihine ışık tutacağını hem de dünya kültür mirasına büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz” dedi.

60 bin kişi yaşıyordu

Roma döneminde Zeugma antik kentinde yaklaşık 60 bin kişinin yaşadığı varsayımından yola çıkılarak burada bin konutun olduğu, bunların yüzde 25-30’unun su altında kaldığı tahmin ediliyor. Halen sergilenen konutların sayısı, iki elin parmaklarını geçmiyor…