Vekam’dan yeni sergi “İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız”

Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM), Osmanlı'dan Cumhuriyet'e çocuk himayesini anlatan İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız başlıklı sergiyi ziyaretçilerle buluşturdu. Koruyucu Aile, Evlat Edindirme Derneği (KOREV) iş birliği ve Çankaya Belediyesi'nin katkılarıyla gerçekleştirilen sergi, Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin kuruluş yıldönümü vesilesiyle Çankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi'nde ziyarete açıldı. Küratörlüğünü VEKAM ekibinden Alev Ayaokur, Arzu Beril Kırcı ve Mehtap Türkyılmaz’ın üstlendiği sergi, 15 Temmuz’a kadar devam edecek.

Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde yenilikçi devlet adamları ve aydınların çabalarıyla bir temele oturtulan çocuk koruma uygulamalarına odaklanan İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız sergisi arşiv belgeleri, ses kayıtları gazete kupürleri, obje, fotoğraf ve videolardan oluşan 400’e yakın içeriği izleyicilerle buluşturuyor. Kâzım Karabekir Paşa’nın cephede çocuklar için verdiği kararlı mücadeleyi, Dr. Fuad Umay’ın adanmışlığıyla zorlu ekonomik koşullar altında kurulan Himaye-i Etfal Cemiyetini, çocuk haklarını gözeten, sağlıklı ve mutlu çocuklar yetiştirmeyi memleket davası kabul eden Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumunu, verdiği donanımlı hizmetler ile yurt dışında örnek kabul edilen Atatürk Çocuk Yuvasını inceliyor.

Geçmişten günümüze…

İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız sergisinin temel odak noktasını 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak kayıplarıyla başlayan göç hareketliliği ve ardı ardına gelen savaşlar nedeniyle kimsesiz ve devlet korumasına muhtaç hale gelen çocuklar oluşturuyor. Sergi, Balkan ve I. Dünya Savaşlarının ardından cephe gerisinde kararlılıkla ve incelikle himaye altına alınan kimsesiz çocuklara dair Cumhuriyetle birlikte kurumsallaşan uygulamalara ışık tutuyor. Serginin küratörlüğünü üstlenen Alev Ayaokur, Arzu Beril Kırcı ve Mehtap Türkyılmaz dönemin şartlarını şöyle özetliyor:

“Ardı ardına gelen ve uzun süren savaşlarla birlikte büyük bir çıkmaz hâline gelen kimsesiz çocuklar sorunu, cephe gerisinde Millî Mücadele’ye toplumsal bir sorumluluk yüklemiştir. Kâzım Karabekir Paşa’nın yollarda ölüme terkedilmiş çocukları himayesine alması; Fevzi Çakmak Paşa’nın Batı Cephesi’nden telgrafla gönderdiği, yanmış köylerde perişan hâlde kalan binlerce çocuğun himaye edilmesine dair talebi, yaşanan yardıma muhtaç çocuk sorununun boyutlarını gözler önüne seriyor. Bu dönemde geleceğin teminatı olan nesillerin korunmasında önemli rol oynayan Himaye-i Etfal Cemiyeti, ülkesini seven, sağlıklı, ilim ile donatılmış gürbüz çocuklar yetiştirilmesinde kurulduğu günden itibaren Mustafa Kemal Atatürk’ün desteğini alıyor. Cemiyet, özellikle Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’nin sosyal devlet anlayışının gelişmesinde ve sosyal hizmet politikalarının belirlenerek şekillenmesinde de büyük rol oynuyor.”

Ziyaretçiler sergide, kimsesiz çocukların yetiştirilmesine ve eğitimine büyük önem veren Kazım Karabekir Paşa’nın, Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin yanı sıra dönemin pek çok farklı kurumunun oluşumunda imzası olan Dr. Fuad Umay’ın gayretlerini de belgelerle gözlemleme fırsatı buluyor.

İstiklalden İstikbale Çocuk Davamız sergisi, kendi kaderini kendi eline alan bir milletin istikbâli olarak görülen çocukların zorlu şartlar altında hayatla mücadele edebilmesi hedefiyle özel olarak oluşturulan eğitim programlarına da ışık tutuyor.