Yeni dönem: Canlı yayından satış

Selenay YAĞCI

Online alışverişler giderek popülaritaseni artırırken ‘müşteri deneyimi’ işin yine kilit noktası konumunda. Asya ülkelerinde başlayan ve milyarlarca dolarlık bir pazar payına ulaşan canlı yayın satış modeli, son dönemde Türkiye’de de kullanılmaya başlandı. Çin’den başlayarak tüm dünyaya yayılan canlı yayın satışları ile kullanıcılar, online platformlar üzerinden gerçekleştirilen yayınlara katılarak ürün tanıtımlarını izleyebiliyor ve aynı anda satın alma işlemini gerçekleştirebiliyor.

Her açıdan ürünlerin incelemesine izin veren, sürükleyici bir 3D alışveriş deneyimi sunulan yayınlarda anlık fırsatlar ve indirimler de işin içerisinde güvenliğin yanına bir de cazibe katıyor. Çin’in bu alandaki en büyük platformlarından biri olan Taobao Live’ın son 3 yılda üst üste yüzde 150 oranında büyümesi bu alanın sunduğu potansiyeli göstermesi açısından dikkat çekiyor. Çin’in internet kullanıcılarının yüzde 32’si yani 310 milyon kullanıcı canlı yayın üzerinden alışveriş yapıyor. Üstelik bu rakamlara sadece 3 yıl içinde gelindi. Sektör temsilcileri, sosyal medya dışında, e-ticaret sitelerinde kullanılabilen canlı yayın uygulamalarının yeni bir pazar oluşturduğuna da işaret ediyor.

Alışveriş artık daha eğlenceli

E-ticaretin tek boyutlu (sadece satıcının bize sunduğu bilgiler) deneyiminin aksine daha eğlenceli, sosyal ve çift yönlü bir satın alma deneyimi olmasını sağlıyor. Marka sahipleri ve satıcılar için de öncelikle klasik perakendenin getirdiği sabit maliyetlerden arınmış olduğu için tüketicilere çok daha cazip fiyatlar sunma şansı veriyor. Aynı zamanda tüketicileriyle birebir ilişki kurma ve markaları, ürünleri hakkındaki soru işaretlerine anında cevap verme imkânı sağlıyor. Satıcıların canlı sohbet üzerinden aldığı tüketici yorumları sayesinde çok daha eğlenceli bir alışveriş deneyimi sağlanıyor. En büyük avantajlardan biri de zaman ve mekân kısıtı olmaması. Basit bir cep telefonu kamerasıyla bile herkesin yayın yapabileceği modelde mağazadan, üretim tesisinden, evden, sokaktan kısaca her yerden satış yapılabiliyor.

Çin'de çok hızlı büyüdü

Dünyada e-ticaretin en büyüğü olan Çin, 2018 yılından başlayarak canlı yayından satışı da yeni formuna sokan ülke oldu. Çin’de başlayan ve o coğrafyada hızlı yükselişini sürdüren “livestreaming / canlı yayın” üzerinden online alışveriş uygulamaları Çin’de neredeyse 200 milyar dolarlık bir pazar haline gelmiş durumda. Üstelik bu rakamlara sadece 2 yılda gelindi. Bugün Çin’deki toplam e-ticaret hacminin neredeyse yüzde 18’i canlı yayın satış platformları üzerinden elde edilirken, uzmanlar çevrimiçi perakende satışın geleceğinin canlı yayın satış aplikasyonlarıyla yeniden şekilleneceğine dikkat çekiyor. Dijital uygulamalar ve sosyal medya kullanımında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer alan Türkiye, bu alanda büyük bir potansiyele sahip.

Çin'deki satışların önemli bir yüzdesi kıyafet, ayakkabı, çanta, kozmetik, kişisel bakım ürünleri, taze yiyecek ve ev yaşam (küçük elektronik ev aletleri, dekorasyon) ürünlerinden oluşuyor. Markaların yaptıkları özel yayınlar esnasında kırdığı rekorlar ise etkileyici. Cilt bakımı ürünleri satışı yapan bir marka 2 saatlik bir yayın boyunca 312 bin dolar değerinde ürün satışı gerçekleştirmiş. Kozmetik markalarından birinin rekoru ise 5 dakika içerisinde 100 bin adet ürün satışı. Elbette pandemi sürecinin de bu müthiş büyümede etkisi var. Büyük mağaza oyuncularından biri bu süreçte dükkânların kapatılmasından sonra, satış danışmanlarının evlerinden canlı yayın açmasını istiyor. Günlük ortalama izleyici sayısı 15 binleri buluyor. Bu rakam mağazaların 6 aylık ziyaret sayısına eşit. Mesela bir seyahat sitesinin CEO’su olan James Liang birkaç saatlik canlı yayın açarak 10 milyon dolara yakın seyahat paketi satmıştı. Bir ev aletleri firmasının yöneticisi Dong Mingzhu da birkaç saat içinde 40 milyon dolardan fazla değerde ev aletleri satışı gerçekleştirmişti. Çin’de ruj canlı yayınlarıyla bilinen Li Jiaqi ise sadece birkaç dakika içinde on binlerce ruj satışı gerçekleştiriyor.

Türkiye’de de şirketler ürün geliştiriyor

Canlı yayından satış trendi Çin ve çevresindeki ülkelerde tam gaz ilerliyor. Önümüzdeki dönemlerde Batı dünyasında da farklı örnekleri göreceğiz. Bu konuda önemli adımlar atan şirketlerden biri de e-ticaret altyapısı sunan Ticimax… Şirket, ‘Canlı Yayında Satış’ özelliğini duyurdu. Ticimax’ın canlı yayın özelliği şirketlere ve markalara bazı öne çıkan özellikler sunuyor. Moderasyon özelliği de bunlardan biri. Bu özellik ile moderatör yönetiminde canlı yayını kolayca yapabilmek mümkün oluyor. Yönetilebilir beğeni ve mesajlaşma özelliği ile yayın sırasında gelen yorumları kontrol edebilmek ve yorumları kaldırabilmek de mümkün hale getirilmiş. Bir de platform var: Vidyodan. Türkiye’de canlı yayın satışını ilk uygulayan platform olarak hayata geçti. Onedio ve VNGRS ortaklığıyla kurulan Vidyodan CEO’su Yusuf Mert Yılmaz; ‘’Test süreci gösteriyor ki; Canlı yayınlar ve videolu satışlar sayesinde satışa dönüşme oranlarında Türkiye ortalamasının 10 katına kadar çıkabiliyoruz. Henüz gelişme sürecinin başında olan Vidyodan uygulamasıyla Türkiye’deki global, yerel dev markalara da butik üretim yapan satıcılara da ve hatta el emeğiyle ürettiği ürünleri geniş kullanıcı kitlesine ulaştırmak isteyen emekçilere de yepyeni bir satış kanalı sunuyoruz. Vidyodan platformundaki hayallerimizden biri de sivil toplum kuruluşlarının da ürünlerini satarak ekstra gelir elde etmelerine katkı sağlamak. Türkiye’de toplam ziyaretlerin e-ticarete dönüş ortalaması yüzde 2 civarında iken canlı yayından satışlarda bu rakamın çok daha yüksek olduğunu görüyoruz” dedi.

■ Canlı yayından satış nedir?

Basitçe anlatmak gerekirse ürünlerin canlı yayında tanıtıldığı, denendiği ve izleyicilerin merak ettiklerini anında sorarak hemen cevaplarını bulduğu bir satış şekli. Fiziksel mağaza ziyaret ederek, satış danışmanlarından bilgi alma deneyimi ile e-ticaret deneyimini birleştiriyor. E-ticaretin sadece fotoğrafl ara bakarak, yorumları okuyarak satın alma kararı verme zorunluluğunu ortadan kaldırıyor. Üstelik alıştığımız güvenilir ödeme sistemleri de canlı yayına entegre olduğu için canlı yayını terk etmeden, herhangi başka bir siteye yönlendirilmeden tüm alışveriş deneyimini tamamlamanızı sağlıyor.

■ Getirdiği yenilikler ne?

Tüketici gözüyle bakarsak; satıcılarla etkileşime geçmemizi sağladığı için müthiş bir güven ortamı sunuyor. Satıcıların mağazalarını görme, üretim süreçlerine tanık olma ve sattıkları ürün hakkında tüm detaylara hâkim olmamızı sağlıyor. O an canlı yayını bizimle takip eden herkesin yorumlarını, sorularını görüp aklımıza gelmeyen konularda bile açıklamaları duymuş oluyoruz. Örneğin kıyafet satan bir mağazanın üretim alanını, mağazasını ve birebir marka yetkililerini karşımızda görebiliyoruz. Canlı yayında denenen ürünlerin kumaşları, dikimleri hakkında istediğimiz sorulara ‹doğrudan marka yetkilisinden› cevap alabiliyoruz. Üstelik canlı yayında ürünleri deneyen sunucular sayesinde üstümüzde nasıl duracağını, hangi bedenin bize daha uygun olacağını, ten rengimize göre uygun olup olmadığını görebiliyoruz. Beğendiğimiz ürünleri (e-ticarette alışık olduğumuz gibi) sepete ekleyip, ödemesini gerçekleştirebiliyoruz.