Mecburi istikamet yapay zekâ ile dijital dönüşüm

Volkan AKI

Dünya, görüp görebileceği en büyük dalga ile karşı karşıya… Bu dalga büyük bir değişim ve dönüşüm dalgası oluşturuyor. Öyle ki bundan kaçış yok ve sizi de değiştirmesi kaçınılmaz. Bugün KOBİ’lerin dönüşümünden bahsederken, "dijital dönüşüm" dediğimiz kavramın içini de dolduran aslında artık "Yapay Zeka-Artifical Intelligence- AI". Artık ‘‘Yapay zekâ ile dönüşüm” dediğimiz kavrama sadece birkaç adım uzaklıktayız.

Yıkıcı Dönüşüm Aracı – AI

Dijital dönüşümün en önemli bölümünü artık yapay zekâ oluşturacak. Onun yarattığı kapasite aslında büyük dönüşümü de destekliyor. Dönüşümü geniş bir kavram olarak da ele almak gerekiyor. Kültürel, iş yapış biçimleri, stratejiler, şirketler, insanlar önemli bir dönüşüm içinde… Tabii dijital alt yapı ise bunun en önemli kısmını oluşturuyor. Ama belki bugüne kadar yapay zekâ çalışmalarındaki ilerleme kadar dönüşümü bu kadar çarpıcı bir şekilde ileri taşıyan bir gelişme olmamıştı. Her sistemi ve her yapıyı artık "disruption-yıkıcı" bir etkiyle dönüştürecek.

Dikeyde her sektörde kullanılabilir

Yapay zekâyı vitrine çıkaran popüler olmasını sağlayan tabii ki Chat- GPT oldu ama o sadece vitrindeki görüntü. Kendisi de bir veri programı olan yapay zekâ, önüne gelen veriyi işliyor ve sadece görünmez bir el olarak işlevini yürütüyordu.

Yapay zekâ yönetimi önemli

Dikeyde her alanda artık yapay zekâ çalışmaya başlıyor. Yapay zekâ birbirinden çok farklı görevleri gerçekleştirebilir. Örneğin basitçe saç bir levhayı kesmekten, elektronik tablolar oluşturmaya, turizmde rezervasyonları yönetmeye, çalışma verimliliği oluşturmaya, yüksek teknolojiyle ürün tasarlamaya kadar aklınıza ne geliyorsa. Küçük bir atölyede, imalathanede de yapamadığınız iş geliştirmelerini yapay zekâ ile mümkün hale geliyor. Nitelikli eleman istihdam etme ihtiyacı da azalıyor. Tabii, yapay zekâ yönetimini ve seçimini yapmak ve entegre etmek yeni bir süreç yönetimi olarak karşımıza çıkıyor.

TEKNOLOJİ DEVLERİ DE YARIŞIYOR

Teknoloji devlerinin her biri yapay zekâ (AI) kullanıyor. Yapay zekâ kullanarak ilgili arama sonuçları sunuyor, alternatif önerileri ekran karşısına getiriyor, fotoğrafl ardaki kişileri ve nesneleri tanıyor, çeviri yapıyor, spam içerikleri tespit ediyor. Apple Siri’siyle, Amazon Alexa’sıyla, Google, Google Asistanıyla ve Microsoft Cortana’sıyla yapay zekâ teknolojisine yön veren firmalar arasında yer alıyor. Her sektör kendi ihtiyaçları doğrultusunda yapay zekâ yatırımlarına yöneliyor. Bunu çok iyi yapan sektörlerden biri de sağlık sektörü. Sağlık sektöründe yapay zekâ için ayrılan azımsanmayacak bir yatırım hacmi var. Yapay zekâ yeri geldiğinde suçla mücadelede de kullanılıyor. Yapay zekâ teknoloji destekli robot polisler belli başlı ülkelerde göreve başladı bile. Bu ülkeler arasında Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yeni Zelanda gibi ülkeler yer alıyor.

YAPAY ZEKA ÖRNEKLERİ HIZLA ÇOĞALIYOR

Yapay zekâ ile bir e-eticaret sitesinde sonraki alışverişiniz için öneriler alırsınız, Amazon’un Alexa ve Apple’ın Siri gibi sanal asistanlarına ne söylediğinizi anlamak, fotoğraftakinin kim olduğunu veya ne olduğunu tanımak, spam mailleri tespit etmek veya kredi kartı sahtekarlığını tespit etmek için de kullanılıyor. Yapay zekâ (AI) günümüzde spor müsabakalarında, moda tasarımlarında, sanat çalışmalarında, sağlık, otomotiv, finans ve ekonomi alanlarında, bilgisayar oyunlarında, çöpçatanlık uygulamaları, sosyal medya platformlarında ve daha birçok alanda sık kullanılıyor. Örneğin soyut sanat anlayışını benimseyerek eserler üreten bir sanatçı gibi eserler üretebiliyor. Resimleri sanatçının mı yoksa yapay zekânın mı ürettiğini bazı çalışmalarda anlayamıyorsunuz. Yapay zekâ engelleri kaldırabiliyor. PacketVision da işte bu anlamda en iyi örneklerden biri. Örmekleri biraz daha çeşitlendirecek olursak, sesli komutla çalışan bir Iron Man Zırhı bile yapay zekâ teknolojisinden yararlanılarak yapılabiliyor.

DİJİTAL DÖNÜŞÜM OFİSİ’NDE GÜNDEM YAPAY ZEKA

Türkiye’de bu konudaki çalışmalara bakarsak, KOBİ’ler ve tüm şirketler için önemli dönüm noktaları var. Bu anlamda Türkiye Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, yapay zekâ ile ilgili yeni stratejiler ortaya koyuyor. Bu konuda Dijital Dönüşüm Ofisi bize şu bilgileri veriyor: Son yıllarda yaşanan hızlı teknolojik gelişmeler, ekonomik ve sosyal hayatın her aşamasında yapısal değişikliklere neden olmaktadır. Sanayi Devrimi'nin itici gücü olarak kabul edilen elektrik enerjisi, Dördüncü Endüstri Devrimi'nde yerini yapay zekâya bırakmıştır. Nesnelerin birbiriyle konuşabildiği, veri odaklı bir ekosistemin hızla oluşturulmaya başlandığı günümüzde bu alanda hızlı adım atan ülkeler rekabette de öne çıkmaktadır. Dijital Dönüşüm Ofisi olarak, kamuda öncelikli proje alanlarında yapay zekâ uygulamalarına öncülük etmek ve koordinasyonu sağlamak görevimiz doğrultusunda hızla çalışmaktayız. Yapay zekâ teknolojileri alanında yerli teknoloji üretme kabiliyetlerinin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin ekonominin genelinde etkin kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik yaptığımız çalışmalar kapsamında;

Geliştirilecek yöntemlerin, teorik çalışmaların ve yeni metotların sadece bilime hizmet etmesini değil aynı zamanda endüstriyel ürünlerimize ve daha sonrasında uluslararası markalara dönüşmesi amacıyla “Dijital İkiz (Digital Twin)” alanında,

Verinin mahremiyeti ve güvenliğinin sağlanması amacıyla “Federal Öğrenme (Federated Learning)” ve “Diferansiyel Mahremiyet (Diff erential Privacy)” teknolojileri kapsamında,

Yapay zekâ algoritmalarının geliştirilmesi ve modellerin bu algoritmalar kullanılarak üretilmesi sonrasında ”Kara Kutu (Black Box)” yaklaşımına sahip algoritmaların açıklanabilir hale dönüştürülebilmesi amacıyla, “Düşmancıl Veri (Adversarial Data) ” gibi kötü niyetli veriler üreterek yapay zekâ algoritmalarının yanıltılmasını engellemeye yönelik projeler de yürütmekteyiz.