Katılımı artırmak için maliyet düşmeli, farkındalık sağlanmalı

Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) bünyesinde yapılan bir çalışmada, perakende sektöründe e –ticaretin gelişimi ve mevcut pazara etkileri değerlendirildi. Çalışmada, salgının da etkisiyle e-ticaretin hızla büyüdüğü vurgulanırken, Türkiye’ye yönelik bölümde, e-ticaretin gelişmesinin diğer ülkelere kıyasla yavaş kalmasında, “farkındalık” ve “maliyetlerin” ana neden olduğu vurgulandı. Sektörün gelişmesi için başta e-pazaryerleri olmak üzere sektörün satıcı firmaları koruyacak şekilde kurallı hale getirilmesi ve rekabet açısından dengelenmesi gerektiğine yönelik bulgulara yer verildi. Çalışmada e-pazaryeri niteliğindeki platformların (şirket ve satıcıların kendi ürünlerini sunduğu online platformlar) tekelleşme eğiliminde olduğu, hakim durumda olunca satıcı firmaları zorlayan kurallar koyduğu belirtilerek, rekabet ve satıcı, tüketici hakları açısından düzenleme yapılması önerildi.

SBB Uzmanı Murat Deliçay tarafından yapılan “Perakende E-ticaretin Yükselişi” başlıklı çalışmada, firmaların e-ticaret kanallarını kullanmama nedenlerine yönelik 4 neden bulunduğu vurgulandı. Bunlardan ilki firmaların bilgisayar ve internete erişiminde olası sorunlar olarak sınıflandı. İkinci olası neden olarak ise firmaların yapısının uygunluğu araştırıldı. Bu kapsamda düşük karla çalışan bir firmanın, e-ticaretin operasyonel maliyetlerini göğüsleyememesinin iternet üzerinden ticareti tercih etmemesine neden olduğuna işaret ediliyor. Üçüncü neden olarak ise uzman personel eksikliği ve e-ticarete giriş ve satış maliyetleri olarak belirlendi. Maliyet unsurları içinde, firmaların kendi internet sitelerini kurması ya da e-pazaryerlerine katılması gerektiği, tek bir e-pazaryerinin yeterli olmayıp birden çok yerde ürünlerini satması gerekliliğinin maliyetleri yükselttiği, bu alanda uzman personel istihdamının da ilave maliyet olduğu anlatıldı. Dördüncü neden olarak ise firmaların e-ticarete katılmama tercihi unsuru belirtilirken, gerçekte firmaların katılmak isteyebileceği ancak bu konuda bilgilerinin ve farkındalığının sınırlı kaldığına vurgu yapıldı.

Katılmama nedeni: Farkındalık ve maliyet

Çalışmada bu dört nedene yönelik yapılan analizde, firmaların e-ticarete katılmasının sınırlı kalmasındaki ana etkenler “farkındalık eksikliği” ve “giriş maliyeti” olarak belirlendi. Özellikle küçük firmaların farkında olsalar dahil maliyetler nedeniyle ürün satışında ortaya çıkan personel, gönderi ve e-pazaryeri komisyonu gibi ilave maliyetlerin bu kanalı kullanma karlılığını ortadan kaldırabildiği anlatıldı.