E-ticarette kadın gücü büyüyor

SELENAY YAĞCI

Dengeli bir ekonomik büyüme için kadın girişimciler ve kadın istihdamı oranı büyük önem taşıyor. Pandemi süreciyle birlikte yaşanan dijital dönüşüm her sektörde hızlandı. Alışveriş şeklimizden, iş yapış biçimimize, sosyal hayatımızdan, özel yaşantımıza kadar her alanda yepyeni bir döneme geçildi. Dijitale yatırım yapan ya da yaptığı işi dijital ortama taşıyan kadın girişimciler yaşanan süreci iyi değerlendirerek e-ticaret alanında önemli başarılara imza attılar. Türkiye’de Meydanticaret.com’un altyapısını kullanarak hizmet alan kadın girişimcilerin sayısı yüzde 50, IdeaSoft’dan hizmet alanlar ise yüzde 35 arttı.

Meydaneticaret.com’un Kurucusu Şerif Temizkan, geçen yıl altyapılarını kullanarak e-ticarete atılan kadınların oranının yüzde 13 olduğunu, rakamın şu dönemde yüzde 19,5'a çıktığını söyledi. Temizkan, “Pandemi sonrası evlerde geçirilen süre ile birlikte kadınların aksesuar, gıda, hediyelik eşya, kozmetik, dermokozmetik, ev tekstili gibi alanlarda herhangi bir fiziki mağaza açmadan e-ticaret odaklı iş kurduklarını gözlemledik. İsteyen herkesin e-ticarette başarılı olabileceği konusunda farkındalık artırılmalı, kadınlar ekonomik bağımsızlığını kazanarak e- ticarette büyümeyi sürdürmeli” dedi.

E-TİCARET FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLIYOR

İşlerini e-ticarete taşıyan kadınların, ekonomik faaliyetlere katılımını artırmalarının ve e-ticarette güçlü şekilde hizmet yürütmelerinin önemine dikkat çeken Temizkan şunları söyledi: “E-ticaret kadınlar için yeni fırsatlar sunuyor ve dijital dönüşümlerini destekliyor. İşlerini yeni kuran kadın girişimciler için e-ticaret kanalı, ticari yaşama uygun maliyetle açılım sağlama açısından da önem taşıyor. Evlerinde ya da atölyelerinde ürettikleri ürünleri çevrim içi platformlar aracılığıyla satışa sunarak ticarete atılan kadınların sayısı her geçen yıl artıyor.”

E-ticaret sektöründeki girişimci ve istihdam sayısında da ciddi bir artış olduğu söyleyen e-ticaret altyapı sağlayıcısı IdeaSoft CEO’su ve TOBB E-ticaret Meclis Üyesi Seyhun Özkara, “Pandemide kadın müşterilerimizin payı oldukça arttı. Bu dönemde ev hanımları ve daha önce çalışma hayatında yer alan kadınların, günümüzde e-ticarete yöneldiğini görüyoruz. Takı, tekstil, gıda ürünleri ve hediyelik eşyaya yönelik olarak evlerde yapılan üretim hızla arttı. Ağırlıklı kadınlar üzerinden ve kadınların organize ettiği grup işleri yapılıyor ” dedi.

Şimdiye kadar işini online kanallara taşıyan ve e-ticarete girmek isteyen binlerce kadın girişimciye eğitim verdiklerini söyleyen Özkara, “2019 yılında gerçekleştirdiğimiz “E-ticaret Kadınları” projesi ile iş hayatına dönmek isteyen pek çok kadına destek verdik, çalışmalarımız hala devam ediyor. İsteyen herkesin e-ticarette başarılı olabileceği konusunda farkındalık sağlamak ve kadınların ekonomik bağımsızlığını kazanması için çalışmalarımız sürüyor” şeklinde konuştu.

Online alışveriş platformu Trendyol’da pandemi döneminde 17 bin kadın girişimci platformda satışa başladı. İkinci el platformu Dolap’taki 1 milyon 100 bin satıcıdan yaklaşık 400 binini de ev kadınları oluşturuyor. Trendyol’da satıcıların yüzde 54'ü, girişimcilerin ise yüzde 25'i kadın.

KADIN GİRİŞİMCİLERE ONLİNE E-TİCARET EĞİTİMİ DESTEĞİ

Hepsiburada Fashion & Lifestyle Grup Direktörü Aslı Özer ise “Hepsiburada üzerinden satış yapan her üç işletmeden biri bizimle e-ticarete başladı. 19 binden fazla kadın girişimciye destek veriyoruz. Bünyemizde yer alan kadın girişimcilerin işlerinin 98 kat büyümesine katkı sunduk" diye konuştu. Hepsiburada sayesinde toplamda 3,5 milyon kişiye istihdam sağlanıyor. Türkiy Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Hepsiburada, Girişimci Kadınlara Teknoloji Gücü programıyla önemli bir iş birliğine imza atıyor. İş birliğiyle dahilinde işini e-ticarete taşıyarak büyütmek isteyen girişimci kadınlar için kapsamlı bir destek programı bulunuyor.

Programda Türkiye genelinde TOBB Kadın Girişimciler Kurulu ile TOBB Genç Girişimciler Kurulu’na bağlı kadın girişimciler ve kadın kooperatiflerine; mart ayına özel yüzde 75 oranında komisyon indirimi, 30 bin TL’ye varan reklam ve pazarlama, ücretsiz fotoğraf çekimi ve kargo destekleri ile online e-ticaret eğitimleri gibi birçok fırsat sağlanıyor.

3 YILDA 3 BİN KADIN EĞİTİM ALACAK

KAGİDER ve Trendyol işbirliğiyle yürütülen ‘Gelecek Kadınların’ projesinde ise online eğitim platformu KAGİDER Pusula’da kadın girişimcilerin e-ticaret yetkinliklerini artıracak kapsamlı bir eğitim modülü devreye alındı. Modülde genel girişimcilik eğitimlerinin yanı sıra pazaryerinde satış yapan girişimcilerin ihtiyaç duyacakları başlıklar yer alıyor. Bunlar arasında Dijital Girişim, Marka Yönetimi, Tüketici Deneyimleri ile Girişimi Büyütmek, E-Ticaret Hukuku, Influencer Marketing, Ürün Yükleme Hakkında İpuçları, Doğru Maliyet Doğru Fiyat gibi konu başlıkları bulunuyor. Alanlarında uzman isimler tarafından hazırlanan ve ilham veren başarı öykülerinin de paylaşıldığı videolarla girişimci kadınların bilgi birikimini artırmak amaçlanıyor. Bir yılın sonunda bin kadının eğitimden geçerek 300 kadın tedarikçinin ürünlerini Trendyol’da satmasını sağlamak, üç yılın sonunda ise 3 bin kadına eğitim verilmesi hedefleniyor. Projenin ilk aşamasında moda alanındaki öncü duruşlarıyla tanınan isimler gardıroplarının vazgeçilmez parçalarından oluşan özel bir koleksiyon hazırladılar ve bu özel parçalar Trendyol'da, Gelecek Kadınların Butiği’nde satışa sundular. Satışın gelirleri girişimci kadınları desteklemek amacıyla KAGİDER’e aktarılıyor.

‘KADINLARIN DİJİTAL TİCARETE KATILIMI EKONOMİYE DE KAZANDIRACAK’

KAGİDER Başkanı Emine Erdem konuya ilişkin şunları söyledi: “Türkiye’de halen istihdam sağlayan 134 bin kadın girişimci ve kendi hesabına çalışan 852 bin kadın var. Kadın girişimcilerin yüzde 71’i ürünlerini pazarlama ve satış konusunda destek ihtiyacı hissediyor. TÜİK verilerine göre her 31 kişiden biri internet üzerinden alışveriş yapıyor. Ancak kadın tedarikçilerin oranı yüzde 11’de kalıyor. COVID- 19 ile birlikte yaşanan dijital dönüşüm e-ticaretin ekonomideki ağırlığını daha da artırdı. Dijital kanallar kadın girişimcilere pazara erişimde avantaj sağlıyor. Gelişen yeni ekonomik koşullarda kadınların dijital ekonomideki varlığının artması bir zorunluluk haline geldi.”

Evde üretip dijitalde satana vergi muafiyeti

Evlerde üretilen malların internetten satışında esnaf muaflığı tanındı. Ayrı bir iş yeri açmadan ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmadan oturdukları evlerde imal ettikleri malları, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar "esnaf muaflığı" kapsamına alındı.

Kimler muaflıktan faydalanabilecek?

Tebliğe göre, evlerde kendi el emekleriyle imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri bir iş yeri açmadan satanlar esnaf muaflığından faydalanabilecek.Muafiyetten yararlanılması için ikametgahın bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurarak "esnaf vergi muafiyeti belgesi" alınacak. Bu belgeyi alarak esnaf muaflığından faydalananların 3 yılda bir tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri önem taşıyor. Türkiye'de kurulu bankalarda internetten gerçekleştirilen satış gelirlerinin tahsilini ve bu gelirleri üzerinden tevkifat yapılması için bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsili gerekecek. Bankalar da bu ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla yüzde 4 gelir vergisi tevkifatı yapacak ve bir aya ilişkin aktarılan tutarlar üzerinden tevkif edilen vergileri beyan edip ödeyecek. Esnaf muaflığından yararlanan kişilerin bir veya üzeri işçi çalıştırdığı durumlarda tevkifat oranı yüzde 2 olacak. İndirimli oranın uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az 10 gün çalıştırılması gerekecek. Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2021 yılı için 240 bin lirayı aşması halinde, içinde bulunulan takvim yılında esnaf muaflığından faydalanılabilecek, izleyen takvim yılının başından itibaren ise bu haktan yararlanılamayacak. Muaflığa ilişkin şartları kaybedenler, izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilecek ve tekrar aynı muafiyetten faydalanamayacak. Birden fazla ürün imal edilerek internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması durumunda, elde edilen hasılatın ilgili yıl içinde geçerli olan tutarı aşmaması şartı, her bir ürün cinsi için ayrı ayrı değil, tüm ürünlerden elde edilen toplam hasılat için geçerli olacak. Esnaf muaflığından faydalananların mükellefiyet tesisi, belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülükleri bulunmayacak.

Mikro girişimciye şirket kurmadan e-ticaret yapma imkânı

Bu yıl 1 Ocak tarihinde yürürlüğe giren kanun ile geliri 240 bin lirayı aşmayan evden üretim yapan mikro girişimciler vergiden muafken, 240 bin liranın üzerinde gelir elde edenlerin ise şirket kurması ve sonraki satışları için fatura düzenlemesi gerekiyor. 2019 yılında hayata geçirilen online şirket kurma platformu Mükellef, yeni hizmeti Mükellef Lite ile girişimcilerin şirket kurmadan finansal süreçlerini yönetmesine olanak sağlıyor. Girişimciler şirket kurmadan kolay ve hızlı bir şekilde online olarak stok ve müşteri takibini yapmanın yanı sıra raporlarını hazırlayabiliyor. Ayrıca KOSGEB girişimcilik ön bilgilendirme ve marka tescil araştırması hizmetlerinden faydalanabiliyor.