'Boşa harcadığımız her gıda ile bereketi de engelliyoruz'

Çöp konteynerindeki gıdaların fazlalığını görüp, kentlerde yaşanan gıda israfına dikkat çekmek istediğini belirten yemek yazarı ve şef Refika Birgül, “Bereket toplumumuzun asırlardır hayatında olan bir kavram. Aslında bugün sürdürülebilirlik diye konuştuğumuz kavramın özü. Boşa harcadığımız her gıda ile bereketi de engelliyoruz. Beş yıl önce ‘Boşa Harcama’ projesiyle birlikte yol almaya başladığımız Fairy’nin desteğiyle projemizi hayata geçirdik. Ülkemiz ne yazık ki kişi başına en çok gıda israfının yapıldığı 10 ülke arasında 3. sırada yer alıyor. Satın aldığımız ekmeğin yüzde 34’ü, kök sebzelerin yüzde 20’si, deniz ürünlerinin yüzde 12,5’i, kuru baklagilin yüzde 32’si, kırmızı-beyaz etin yüzde 17’si, süt ve süt ürünlerinin yüzde 41’inin çöpe gittiği belirtiliyor. Ülkemizde günlük israf edilen ekmek sayısı ise 4,9 milyon” açıklamasında bulunuyor.

Üretilen sebze-meyvenin yüzde 24,5’ini tüketiliyor

Birgül, “Gıda Kurtarma Derneği’nin rakamlarına göre de tarladan tezgâha gelene kadar meyve sebzenin yüzde 50’si israf oluyor. Kalanın yine yarısını da biz ya buzdolabında ya da yemeyerek israf ediyoruz. Yani tarladan, bahçeden çıkan sebze-meyvenin sadece yüzde 24,5’ini tüketiyoruz. Sadece bu gıdalarda değil ekmekte, süt ve süt ürünleri ile ette de bunu görüyoruz. Amacımız, bunu yerinde görmek ve çöp konteynerlerinin içine girerek atılanların ne kadarının gıda ne kadarının başka malzeme olduğunu göstermek” yorumunu yapıyor.

Kişi başına yılda 93 kilogram gıda israf ediliyor

Birgül şu bilgileri veriyor: “Ülkemizde yalnızca evlerde kişi başına yılda 93 kilogram gıda israf ediliyor. Tedarik zincirindeki kayıplar ve atıklar da dahil edildiğinde, ülkemizde 26 milyon ton gıda boşa gidiyor. Bu ciddi bir su ve elektrik israfı anlamına da geliyor. Örnek vermek gerekirse Türkiye’de çöpe giden ekmeğin su israfı karşılığı, İstanbul’un bir yılda barajlarından çekilen su miktarına eşit. Oysa kurtardığımız her bir milyon kilogram gıda için 74 milyon litre su yani 40 olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek kadar su kurtarıyoruz. Aynı şekilde 6 milyon kilojul enerji yani bir televizyonu 1.200 yıldan fazla açık bırakmaya eşdeğer enerji tasarruf ediyoruz. Bununla da kalmıyor, 6 milyon kilogram sera gazı emisyonunu engelliyoruz”

Gıdaların boşa harcanmasının önüne geçecek önlemler

· Tüketilecek kadar gıda alışverişi yapılmalı

· Sebze meyvelerin sadece bozulmuş kısımları atılıp sağlam kısımları değerlendirilmeli

· Her meyve sebze mevsiminde mümkünse kabuğu ile tüketilmeli

· Fazla gelen ekmekler sonra ısıtılıp tüketilmek üzere dondurucuda saklanmalı ya da başka bir yemeğin yapımında değerlendirilmeli

· Sebze meyve gibi organik atıklar imkân varsa dikilmeli ya da kompost haline getirilip toprağa geri verilmeli

· Çay-kahve telveleri çöpe değil kompost olarak toprağa atılmalı

· Artan yemekler çöpe değil sokak hayvanları için uygun yerlere bırakılmalı

·  Son kullanma tarihi geçen irmik, bulgur, buğday gibi kuru gıdalar kuşlar için toprağa ya da cam önlerine serpilmeli

· Gıdalar ve geri dönüştürülebilir çöpler geri dönüşüm için ayrı atılmalı