Yariyo, hem ihtiyacı olanlara hem de sokak hayvanlarına yarıyor…
Paranın geçmediği, iyi niyet temsili bir uygulama olan Yariyo; eskilerin ‘kullanılmayan eşyaları ihtiyacı olana verme’ alışkanlığını, günümüz paylaşım trendlerine uyarlıyor.
Zehra Oruç |ZEHRA ORUÇ/BURSA
“Senin paran burada geçmez”, “Sana yaramayan bana yarıyo”, “Yüzleri güldüren uygulama” mottolarıyla 2020 yılında faaliyete alınan uygulama, yardımlaşma, paylaşım gibi değer unsurları odaklı hizmet veriyor. Kıyafet, kitap gibi ürünlerin ücretsiz paylaşımı veya takasının yanı sırsa hayvan sahiplenme imkanı da sunan uygulama, ayrıca tüm reklam gelirlerini sokak hayvanlarına mama olarak harcanan bir platform olmasıyla da dikkati çekiyor.
Yapılan araştırmalar, günümüz alışveriş ve tüketim trendinin, yüzde 60 seyrinde daha fazla alışveriş yapmaya teşvik ettiğini ancak ürünlerin eskiye nazaran yüzde 50 daha az kullanılıp, dolaplarda atıllaştırıldığını ortaya koyuyor. Üretimin artması ve tüketimin değişen koşulları, tekstil atıkların artmasını beraberinde getirdi. Bugün bir giysinin ortalama yaşam süresi 3 sene iken, çöpe atılan kullanılmış giysilerin oranı ise yıllık 15 milyon tona ulaşıyor. Bugün azalan su kaynaklarımızın öneminin farkına varırken, su ayak izini küçültme hamlesi olarak, özellikle hazır giyim endüstrisinin üretim süreçlerinde kullanılan su miktarından tasarruf eğilimi döngüsel ekonomiyi çığ gibi büyütüyor. Gerek üretim hammaddesi kullanımındaki tasarruf eğilimlerini, gerek kullanmadığını ihtiyacı olanla paylaşma alışkanlarını tetikleyen platform girişimleri de son zamanlarda döngüsel ekonominin canlanmasında kayda değer oranda pay almaya başladı.
Girişimci Cenk Tunç, iyilik zinciri ve paylaşma olgusu olarak tasarladığı Yariyo uygulaması ile hem döngüsel ekonomide çarkların dönmesine vesile olurken, ‘Senin paran burada geçmez” sloganı ile ikinci el ürünlere tamamen ücretsiz bir şekilde ihtiyacı olanların ulaşabilmesini sağlıyor. Uygulamayı pandemi koşullarının da dikkate alınmasıyla 2020 yılında aktife aldıklarını söyleyen Cenk Tunç, sayfa içerisinde ikinci el ürünlerin ücretsiz bir şekilde paylaşıldığı veya ürünlerin takas edilebildiği, aynı zamanda hayvan sahiplenilebilen bir sosyal yardımlaşma platformu olarak hizmet verdiklerini belirtti. İnsanların evde kaldığı bu süreci fırsata çevirdiklerini kaydeden Tunç, “Bu dönemde evdeki eşyalar gözden geçirildi. Kullanılmayan fazlalıklardan kurtulmak ve ihtiyaç sahiplerinin istedikleri ürünlere ulaşmasına vesile olabilmeyi amaçladık. Bugüne kadar yaklaşık 2 bin kullanıcıya ulaşıldığını ve yapılan 215 paylaşımdan 45’inin sahibiyle buluştu” dedi.
“Paylaşım ile su ayak izimizi küçültebiliriz”
Yariyo sayesinde öncelikli hedeflerinin komşuluk ilişkilerinin artmasını sağlamak olduğunu belirten Cenk tunç, “Amaç yakın çevremizdeki kişilerle paylaşım yapmak, birbirinin ihtiyacını ekonomik bir çıkar gözetmeden çözmek. Bunu başardığımızda ekolojiye fayda sağlıyoruz. Üniversite öğrencilerinin 4 yıllık eğitim kitaplarını paylaşması 1 milyon civarı ağacı kurtarır, bir kot pantolonun üretiminde harcanan su 10 bin litreyi buluyor. Bir t-shirt üretiminde ise 2 bin 700 litre su harcanıyor. Su savaşlarının olacağı öngörülen bir dünyada bu tüketim hacmi çok fazla. Üretilen her şeyi iyi değerlendirmek gerekli. İkinci el paylaşım ile tüm bunlardan tasarruf etmek, su ayak izini küçültmek mümkün. Hedefimiz bilinçli bir toplum ile yeniden bir Türkiye yaratacak kadar ekolojiye katkı sunmak” şeklinde konuştu. Tunç, paylaşım ağının yaygınlaşması amacıyla belediye ve kamu kurumları ile sivil toplum kuruluşları ile işbirliği görüşmeleri yaptıklarını da sözlerine ekledi.
Reklam gelirleri ile sokak hayvanlarına mama sağlıyor
Yariyo uygulamasının aynı zamanda hayvan sahiplenme platformu olduğunun da bilgisini veren Cenk Tunç, öte yandan uygulamadaki tüm reklam gelirlerinin de sokak hayvanlarına mama olarak kullanıldığını belirtti. Tunç, “Yeni bir uygulama olduğumuz için sokak hayvanlarına katkımız maalesef düşük. Şimdilik yakın çevremizde bulunan sokak hayvanlarına ulaşacak kadar gelir elde edebildik. Amacımız daha fazla paylaşımla daha çok sokak hayvanına ulaşmak” diye konuştu.
Yariyo’nun konum bazlı çalıştığını ve kullanıcısına en yakındaki ürünleri gösterdiğini belirten Cenk Tunç, bu sistemin elden teslimatı da kolaylaştırmakla beraber siber sahteciliğin de önüne geçildiğinin altını çizdi. Tunç, konumun yaygınlaşması ile kargo entegrasyonu ve teslimat zinciri oluşumu da planladıklarını bildirdi.