Timirci: Yeni normalde hijyen ve dijitalleşme ön plana çıkacak

Her geçen gün yeni teknoloji ve sistemlere imza atılan iklimlendirme sektöründe 55 yıldır faaliyetlerini sürdüren Form Şirketler Gurubu, salgın nedeniyle  yaşanan tüm olumsuz gelişmelere rağmen AR-GE ve inovasyonla yeni normal olarak adlandırılan süreç için tüm hazırlıklarını tamamladı. İş dünyasının yeni düzene ayak uyduracağına inancının tam olduğunu ifade eden Form Endüstri Ürünleri Genel Müdürü Toni Timirci, "Salgın tamamen sona erdiğinde bile dünyamız eski haline tam anlamıyla dönemeyecek. Bu nedenle iş yapış sistemlerimiz de aynı şekilde yeni normal olarak adlandırılan yapıya ayak uydurmak durumunda kalacak. Bu süreçte hep birlikte firmaların daha fazla dijitale yöneldiği, fiziksel teması minimuma indirgediği ve hijyeni ilk sıraya taşıdığı yeni iş modelleri göreceğiz" dedi.

Form Endüstri Ürünleri Genel Müdürü Toni Timirci, iklimlendirme sektörü ve Form Şirketler Grubu'nun tarihi, gelecek vizyonu hakkında DÜNYA'ya özel açıklamalarda bulundu.

Türkiye’de ve dünyada klima sektörünü değerlendirir misiniz?

Ülkemizde yerli üretimin artması ve küresel rekabetin yoğun olduğu uluslararası pazarlara gerçekleştirilen ihracatlar ile iklimlendirme sektörü ülke ekonomisine önemli bir katma değer sağlıyor. 2000’li yıllar boyunca büyüme hızı sürekli artan iklimlendirme sektöründe son yıllarda ülkemizde gerçekleşen ekonomik dalgalanmalar ve inşaat sektöründeki daralmalar sebebiyle büyüme hızında yavaşlama meydana geldi.

Ülkemizde sektör genelinde çok başarılı firmalar mevcut. Firmaların ürün tasarımı, üretim, proje ekiplerinin yaptığı uygulamalar gibi alanlarda da çok başarılı bir noktada olduğumuzu düşünüyorum. Yurtdışında birçok fuara hem katılımcı hem de ziyaretçi olarak katılıyoruz. Türkiye’de klima sektöründe çalışan mühendislerin bu konudaki bilgi ve tecrübelerinin kesinlikle ABD’deki, Avrupa’daki kişilerle aynı hatta bazen daha yukarı seviyelerde olduğunu düşünüyorum. Tüm bunların yanı sıra ülkemiz iklimlendirme sektörünün katma değerinin artması adına geliştirmemiz gereken alanlarda mevcut. Bunlardan en önemlileri enerji verimliliği yüksek ürünler üretmek ve nitelikli eleman sayısını artırmak. İklimlendirme sektöründe üretim ve hizmet veren firmalar olarak enerji verimliliğine önem verir ve sektörümüzde çalışan veya çalışacak olan kişilere gerekli eğitimi verirsek, sektörümüzün geleceğinin daha parlak olacağını düşünüyoruz.

2020 yılında dünyada meydana gelen korona virüs salgını nedeniyle ekonomide de küresel çapta bir yavaşlama gerçekleşti. İklimlendirme sektörü de diğer tüm sektörlerde olduğu gibi bu yavaşlamadan payını alabilir. Bu nedenle 2020 yılında sektör bazında hedeflenen büyümeler sağlanamasa da 2021 yılından itibaren büyümenin hedeflenen düzeylerde olacağını öngörüyoruz.

Firmanız için 2020’den beklentileriniz nelerdir?

Form Endüstri Ürünleri olarak, 2019 yılında birçok yeni ortaklık ve yerli üretim faaliyetine imza attık. 2020 senesinde bu üretimlerden biri olan FORM WSHP ısı pompası ürünümüzün daha küçük kapasitelerde olan modellerini de üretmeyi planlıyoruz. Bunun yanı sıra 2019 senesinde üretimine başladığımız orijinal Lennox markalı paket klimaların 2020 yılında daha geniş kapasite aralıklarında üretimlerini sürdürüyoruz.

Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik belirsizlik ve tüm dünyayı etkisi altına almış olan korona virüs sebebiyle 2020 yılı hedefimizi; mevcut yapımızı koruyarak müşteri portföyümüzün ihtiyaç ve taleplerine uyumlu ürünler üretmek, bu ürünlerin tedariğini gerçekleştirmek ve ihtiyaca uygun servis hizmeti sunmak şeklinde belirledik.

Büyüme hedefleriniz, ithalat-ihracat yaptığınız ülkeler, açılmayı planladığınız yeni pazarlar var mı?

Form Şirketler Grubu olarak başta Gürcistan, Azerbaycan, Cezayir vb. yakın çevre ülkeler ve Türki Cumhuriyetler olmak üzere pek çok ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Önümüzdeki yıllarda hem iç pazarda hem de ihracat yaptığımız ülkelerdeki faaliyetlerimizi geliştirmeyi planlıyoruz.

Form Endüstri Ürünleri olarak ithalat alanında ise birçok firmayla uzun yıllardır süre gelen iş ortaklıklarımız mevcut. Lennox, Dunham Bush, Clivet, Climate Master gibi markaların temsilciliklerini yürütüyoruz.

Bu markalardan Lennox ile 2019 yılında yaptığımız anlaşma kapsamında, Lennox markalı ürünleri kendi fabrikamızda üretmeye başladık. Ayrıca Form Grup olarak Mitsubishi Heavy Industries ile yaptığımız yeni ortaklık sözleşmesi ile Form MHI Klima Sistemleri şirketimiz kuruldu. Form MHI Klima Sistemleri iştirakimizin ürün gamında MHI markalı split ve multi split klimalar bulunuyor.

Klima üretiminde dünyadaki gelişmeler nelerdir, şirket olarak bu gelişmelere karşı nasıl bir strateji geliştiriyorsunuz?

Artan küresel enerji talebi, şehirleşme, kontrolsüz nüfus artışı nedeniyle doğal kaynakların kullanımı oldukça arttı. Bu doğrultuda ülkeler, birçok önlem paketini yürürlüğe koydu. Bu paketlerden biri olan Kyoto Protokolü ile de dünya karbon salınımı miktarlarında az da olsa azalmalar görüldü. Ancak bu azalma değerleri hala dünya karbon salınımının çok küçük bir bölümüne karşılık geliyor. İşte tüm bu sebeplerden dolayı, ülkeler, daha temiz ve daha yeşil bir dünya için, temiz enerji kaynaklarına yani yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliyor.
Form Şirketler Grubu, otel, AVM, konut, hastane, endüstri gibi birçok farklı projeye sağladığı yenilenebilir enerji kaynaklı iklimlendirme sistemleri, çevre dostu yapıları ile hem doğayı koruyor hem de bulundukları alanlarda enerji tasarrufu sağlıyor.

Form tarafından bugüne kadar projelendirilen ve hala çalışmakta olan toplam 58 farklı referans ile deniz, göl, yeraltı suyu ve toprak kaynaklı sistem çözümlerini kullanarak sağlanan yıllık 30 MW/h değerindeki enerji tasarrufu sayesinde, saatte 13 ton CO2, yılda ise ortalama olarak 30 bin ton CO2 ’nin doğaya salınımı engellenebiliyor. Bu değer yaklaşık olarak yılda 7.250 aracın trafikten çekilmesi ve 90.000 adet ağaç dikimine eş değerdir.

Form Şirketler Grubu olarak stratejimiz; başarılı iş ortaklıkları, AR-GE çalışmalarına verdiği değer ve üretimini yaptığı yerli ürünleriyle tam 55 yıldır doğayı koruyan ve enerji tasarrufu sağlayan iklimlendirme çözümleri sunmaya devam etmek olacaktır.

Ar-Ge ve inovasyon konusunda yaptığınız çalışmalar var mı? Varsa bilgi verir misiniz?

Şirket olarak AR-GE ve yerli üretime çok önem veriyoruz. Sektör ve ekonomi konjonktürünü de göz önüne alarak, son yıllarda AR-GE ve yerli üretim atılımlarımıza hız verdik. Şirket olarak her sene grup ciromuzun %1.5’unu AR-GE’ye ayırıyoruz. Bu kapsamda tüm AR-GE çalışmalarını, tasarımını ve üretimini gerçekleştirdiğimiz ürünlerimizle, sektör deneyimimizi birleştirerek müşteri portföyümüzün ihtiyaçlarına yönelik en uygun ürünlerle çözüm sunuyoruz.

2019 yılı birçok yeni ortaklık ve yerli üretime imza attığımız bir yıl oldu. 37 yıldır başarılı bir iş ortaklığı içerisinde olduğumuz Amerikan paket klima markası Lennox ile lisans anlaşması gerçekleştirdik. Bu anlaşma kapsamında, orijinal Lennox markalı ürünleri İzmir Pancar OSB’de bulunan fabrikamızda üretmeye başladık. Bu anlaşma, Lennox’un uluslararası pazarda üretim izni verdiği ilk ve tek anlaşma olması nedeniyle bizim için oldukça gurur verici. Üretim anlaşması kapsamında 2 milyon Euro’luk bir yatırım yaparak sadece Lennox’a özel bir üretim hattı oluşturduk. 2019 senesi boyunca 80 kW üstü kapasitedeki paket klimaların üretimi gerçekleştirdik. 2020 Mart ayından itibaren ise üretim ağımızı genişletip 20 kW’dan 250 kW’a kadar farklı ve kapasite modellerin üretimine başladık.

55 yıllık sektör tecrübemiz ile yerli ısı pompası üretimimize 2019 yılında başladık. İzmir Pancar OSB’de bulunan fabrikamızda Form WSHP ısı pompalarımızın 11-15 ve 22 kW olmak üzere 3 farklı kapasitede üretimini gerçekleştiriyoruz. Isı pompası alanında yıllardan gelen tecrübemiz ve referanslarımızdan gelen geri bildirimler sayesinde hem fiyat hem de performans açısından müşteri portföyümüzü memnun eden bir ürün ortaya çıkardık. 2020 senesi içerisinde Form WSHP ürünümüzün 3,6 ve 8 kW’lık küçük kapasiteli modellerini de üretip, satışa sunmayı planlıyoruz.

Tüm bunların yanı sıra endüstriyel binaların çatılarına dönük kendi geliştirdiğimiz ürünlerimiz mevcut. Bu ürünler evaporatif soğutma üniteleri, doğal aydınlatma sistemleri, duman tahliye ve doğal havalandırma kapakları.

Endüstri 4.0 ve dijitalleşme konularına şirket olarak bakış açınız nedir, bu konuda ne tür çalışmalar yürütüyorsunuz?

Yapılan araştırmalar da gösteriyor ki Türk sanayisinin ve firmaların dijitalleşme alanında gideceği çok yol var. Bir araştırmaya göre 500 milyon TL üstü cirosu olan firmaların ortalama dijitalleşme oranının %60 olduğu görülüyor. Dijitalleşme sürecine daha hazır olan sektörler genelde Finansal, Perakende ve Hizmet sektörleri ve bu alanda faaliyet gösteren firmalar olarak öne çıkıyor. İmalat ağırlıklı firmalarda dijitalleşme %40 mertebelerinde ve bunlar Türkiye’nin 500 milyon TL üstü ciro yapan firmaları, yani hem finansal olarak hem de kalifiye insan gücü olarak imkanları yüksek olan firmalar.

TÜSİAD tarafından yapılan sanayide dijitalleşme çalışması ise bu konuda çok daha detaylı analiz yapıyor. Türkiye’deki KOBİ’lerin yaklaşık %70’i yaptıkları imalatlarda düşük ve orta teknolojili imalatlar yöntemleri kullanıyor. Firmaların büyük çoğunluğu bu konunun kendilerine nasıl katkı getireceğine emin olmadığından ve bununla ilgili yatırımı yapacak finansal imkanlara sahip olmadığından geri duruyor. Yapmak isteyen firmaların da bu konuda yeterli hizmet alabilecek firma bulamadığı belirtiliyor. Dolayısıyla Türk firmalarının, özellikle KOBİ’lerinin, mevcut ekonomik durumlar kapsamında dijitalleşmesi kısa vadede yavaş ilerleyecek gibi görünüyor.

Ancak bugüne kadar dijitalleşmenin çok daha uzun bir süreye yayılacak bir konu olduğunu düşünsek de 2020 yılında yaşanan korona virüs salgını sektörleri ve firmaları çok daha hızlı bir şekilde adapte olmaya zorlayacak. Salgın ile birlikte azalan fiziksel temas doğal olarak iş yapış sistemlerini de doğrudan etkiledi ve herkese dijitalleşmenin önemini bir kez daha hatırlattı.

Covid-19 salgını klima sektörünü nasıl etkiledi? Salgın sonrasıyla ilgili düşünceleriniz neler?

Ülkemizdeki ve tüm dünyadaki şirketler gibi Form Şirketler Grubu olarak bizim de gündemimizde öncelikli olarak Korona virüs konusu yer alıyor. Korona virüs her sektörü olduğu gibi bizim de 55 yıldır hizmet verdiğimiz iklimlendirme sektörünü negatif etkiledi. Üretim, hammadde tedariği ve satış konularında belirgin bir yavaşlama meydana geldi. Bu durum karşısında Form Şirketler Grubu olarak virüsün ülkemizde duyulması ve yayılmaya başlamasını takiben tüm çalışanlarımız ve paydaşlarımızın sağlığını korumak adına birçok önlem aldık. Bu kapsamda ilk olarak 17 Mart tarihinden itibaren esnek çalışma, her türlü koruma tedbirlerinin alınması, çalışma ortamlarımızın sterilize edilmesi, sosyal mesafenin korunması amacıyla toplu taşıma kullanımının sıfırlanması ve tüm toplantılarımızın dijital ortama taşınması gibi pek çok önlem aldık. Ardından 13 Nisan tarihinden itibaren ise tamamen evden çalışma sistemine geçiş yaptık. Gerçekleştirdiğimiz tüm bu sıkı tedbirlerle birlikte çalışmalarımıza hız kesmeden devam ediyor ve müşterilerimize hizmet veriyoruz.

Salgın nedeniyle küresel ekonomi ciddi anlamda durduğu için süreç tamamen sonlansa bile her şey birden eski haline dönmeyecek. Bir süre hep birlikte salgının ekonomiye olan olumsuz yansımalarını yaşayacağız. Bazı sektörlerde beklenen küçülmeler olacak. Salgından hem bireyler hem de kurumlar olarak birçok ders çıkardık. Salgın dünya genelinde tamamen bitse bile hayatlarımız hiçbir zaman eski haline tam anlamıyla dönemeyecek. Bu nedenle iş yapış sistemlerimiz de aynı şekilde yeni normal olarak adlandırılan yapıya ayak uydurmak durumunda kalacak. Bu süreçte hep birlikte firmaların daha fazla dijitale yöneldiği, iş yapış modellerinde fiziksel teması minimuma indirgediği ve hijyeni ilk sıraya taşıdığı yeni iş modelleri göreceğiz.