İGA’nın hedefi 2024’te sıfır atık

Didem ERYAR ÜNLÜ

İstanbul Havalimanı’nda 6 bin 700 kişi çalışıyor. Günlük yolcu trafiği 200 bin kişiye ulaşan havalimanı, her gün yaklaşık 115 ton atık üretiyor. 270 bin atık kutusu 17 araçla toplanıyor. Havalimanı'nın atık yönetimi sürecinde 210 kişi görev alıyor. Tek çatı altında dünyanın en büyük binası olan terminali ile birçok açıdan bir belediye gibi çalışan İstanbul Havalimanı, Arnavutköy Belediyesi kadar atık üretiyor. Sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik yaklaşımını iş stratejisinin temeline koyan İGA'nın hedefi 2024 yılında sıfır atığa ulaşmak. İstanbul Havalimanı’nda 6 bin 700 kişi çalıyor. Havalimanından her gün 200 bin yolcu geçiyor. Ve günde yaklaşık 115 ton atık üretiliyor. Rakamlara baktığımızda, İstanbul Havalimanı tek çatı altında dünyanın en büyük binası olan terminali ile birçok açıdan bir belediye gibi çalışıyor; hatta Arnavutköy Belediyesi kadar atık üretiyor.

İstanbul Yeni Havalimanı projesi ihale süreci Mayıs 2013’te tamamlandığında, İGA Yönetim Kurulu kararı ile uluslararası standartlarda Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme çalışması yapılmış. 2014 yılında ise Çevre ve Sürdürülebilirlik Direktörlüğü kurulmuş. Çevre Yönetimi, Ekoloji Yönetimi, İşletme ve Sürdürülebilirlik, Sosyal Yatırım Yönetimi ve Yaban Hayatı Yönetimi olmak üzere 5 birim altında hizmet veren direktörlüğün başında İGA CEO Danışmanı Ülkü Özeren var.

"İstanbul Havalimanı’nda yürütülen tüm çalışmalar; sürdürülebilirlik temelinde ele alınıyor" diyen Özeren, IFC standartlarında Rambol Environ tarafından gerçekleştirilen Çevre ve Sosyal Etki Değerlendirmesi kapsamında, bir Çevre Yönetim ve İzleme Programı hazırlandığını ifade ediyor.

Bu program kapsamında tüm operasyonların çevresel, ekolojik ve sosyal etkileri çevre mühendisleri, biyologlar, sosyologlar, ornitologlar, orman mühendisleri tarafından değerlendiriliyor; olumsuz etkilerin asgariye indirilmesi için gerekli önlemler tanımlıanıyor ve bu doğrultuda aksiyon alınıyor.

Ülkü Özeren, “Yaptığımız çalışmaları IFC (Uluslararası Finans Kurumu) Standartları, Ekvator Prensipleri, Türk Çevre Mevzuatı gibi uluslararası standartlar ve kılavuzlar ışığında oluşturuyoruz. Yeşil bina, yeşil hava alanı gibi sürdürülebilirlik mekanizmalarını takip ediyoruz ve havacılık sektörüne örnek teşkil edecek standartları oluşturuyoruz” diyor.

İGA’nın, çevre ve sürdürülebilirlik kapsamında hayata geçirdiği çok sayıda çalışma var: Dizayn, inşaat ve işletme aşamalarında projelerin sürdürülebilirlik performansını yükseltmeyi amaçlayan Envision sertifikasyonu; biyoçeşitliliğin korunması; komşu mahallelerdeki gençlere yönelik hazırlanan İGA Kalkınma Akademisi ve Sıfır Atık programı bunlardan bazıları.

İGA , çevre ve sürdürülebilirlik politikalarını 2-13 Aralık tarihleri arasında İspanya’nın Madrid kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nda (COP25) Türkiye Pavilyonu’nda düzenlenen Sıfır Atık Paneli’nde anlattı.

18 ana paydaşın CEO’su Sıfır Atık Deklarasyonu’nu imzaladı

İGA CEO Danışmanı Ülkü Özeren’in bu çalışmalara yönelik öncelikle vurguladığı konu, atık sorununun çözümü için kaynağın da ayrıştırmanın büyük önem taşıdığı.

İstanbul Havalimanı’nda faaliyet gösteren İGA dahil tüm tarafların atıklarını, kâğıt-karton, ambalaj, cam, organik ve evsel atık olarak beş farklı kategoride ayrıştırdığını belirten Özeren, tüm atık yönetimi altyapısının geri dönüşüm sağlayacak şekilde dizayn edildiğini ifade ediyor. Özeren, bu konuda paydaş yönetiminin önemini vurgularken, İstanbul Havalimanı’nda faaliyet gösteren işletmelerin ortak sinerjiyle Sıfır Atık Programı’na uygun hareket ettiğini söylüyor. Bu doğrultuda İstanbul Havalimanı’nın Sıfır Atık Deklarasyonu, İGA liderliğinde 18 ana paydaşın CEO’ları tarafından imza altına alınmış durumda.

Karbon ayak izimizi azaltıyoruz

İstanbul Havalimanı’nda ‘Sıfır Atık Prensipleri’ bakımından maksimum tasarrufu sağlamayı hedeflediklerini söyleyen Özeren’in havalimanındaki çalışmalara yönelik verdiği bilgiler şöyle: “İstanbul Havalimanı’ndaki tüm çalışmaların tüm paydaşlarımızla beraber sürdürülebilir olması için gayret gösteriyoruz. Binamız henüz dizayn aşamasındayken yürütülen çalışmalar ile, konvansiyonel sistemlere göre yüzde 24 enerji verimliliği ve yüzde 40 su verimliliği sağlanacak şekilde tasarlandı ve inşa edildi. Yani terminal binamızı hizmete almadan önce, 3 bin 700 hanenin yıllık enerji tüketimi kadar enerji tasarrufunun yanı sıra, 6 bin 750 hanenin su tüketimi kadar su tasarrufu sağlamış olduk. Ulusal hattan enerjimizi tedarik ederken, yenilenebilir enerji kaynaklı satın alımları önceliklendirdik ve nihayetinde kalan karbon ayak izimizi de; karbon kredisi satın alarak sıfırlıyoruz. İklim Değişikliği Adaptasyon ve Eylem Planı dahilinde havalimanımızı iklim değişikliğine uyumlu hale getirdik. Tüm operasyonlarımzda daha az karbon ayak izi üretilmesi için atık yönetimi önceliklerimiz arasında yer alıyor.’’

İGA’nın Sıfır Atık stratejisi

İstanbul Havalimanı’nda atıklar; kağıt, ambalaj, cam, evsel atık ve organik atık olmak üzere beş ayrı kategoride toplanıyor. Her gün 270 bin atık konteyneri 17 araçla toplanıyor. Atık yönetimi sürecinde 210 kişi görev alıyor. Ülkü Özeren, Sıfır Atık Programı sayesinde sağlanan kazanımlar ile İstanbul Havalimanı’nın açıldığı Nisan 2019’dan bu yana 940 bin ton daha az karbondioksit salınımı, 11 bin ton yakıt tasarrufu, 31 milyon kilowatt enerji tasarrufu, 150 bin metreküp su tasarrufu sağlandığını söylüyor. Özeren ayrıca, atıkların depolanmak yerine geri kazanılmasıyla 20 bin m3 atık depolama hacminden tasarruf sağlandığını, katı atık yönetimine ek olarak, havalimanında ortaya çıkan tüm atık suların geri dönüştürülerek tekrar kullanıldığını kaydediyor. Bu da yıllık 2 milyon m3’lük suya karşılık geliyor.