BAT, COVID-19 aday aşısında insan testlerine başlıyor

British American Tobacco (BAT), tütün bitkisinden geliştirdiği ve oda sıcaklığında saklanabilecek aday aşının insanlar üzerinde gerçekleştirilecek faz-1 ve faz-2 aşamalarına geçiyor. Tüm fazlar tamamlandığında şirket, haftada 3 milyon doza yakın aşı üretecek.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, koronavirüs salgınına karşı aşı adayı geliştiren firmalar arasında BAT da yer alıyor. BAT'ın ABD'deki biyoteknoloji iştiraki Kentucky BioProcessing (KBP) tarafından tütün bitkisi bazlı teknolojiyle geliştirilen aday aşı, ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) onayı alarak klinik deneylere geçen aşılar arasında yer almaya hak kazandı.

Tütünün alternatif kullanımları üzerine Ar-Ge çalışmalarına ağırlık veren KBP'nin geliştirdiği aşı adayı (KBP-COVID-19; NCT04473690), dünya üzerinde klinik öncesi testleri geçmeyi başaran sınırlı sayıda aşıdan biri oldu. Faz-1 deney çalışmasına 18 ila 49 ve 50 ila 70 yaşları arasında iki farklı yaş grubuna ayrılacak toplam 180 sağlıklı gönüllünün katılması planlandı.

Faz-1 klinik testlerinin olumlu sonuçlanması durumunda Faz-2 çalışmaları için de düğmeye basılacak. Klinik öncesi tüm testlerin tamamlanması ile yasal düzenlemeler çerçevesinde haftada 3 milyon doza kadar ulaşabilecek bir aşı üretimi yapılması hedefleniyor.

Kar amacı gütmüyor

KBP, COVID-19 aşısı çalışmalarının yanı sıra tütün bitkisini kullanarak dört değerlikli (dört suşlu) grip aşısı (KBP-V001; NCT04439695) üzerinde de hazırlıklarını sürdürüyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen BAT Bilimsel Araştırma Direktörü Dr. David O'Reilly, mevsimsel grip aşısının Faz-1 klinik çalışmalarının tamamlandığını bildirdi. Hem COVID-19 hem de mevsimsel grip aşısı adaylarıyla insan deneylerine geçmenin oldukça önemli bir adım olduğunu vurgulayan O'Reilly, şunları kaydetti: "BAT'ın tütün bitkisi teknolojisinden faydalanarak geliştirdiğimiz COVID–19 aşı çalışmalarına 2020 Nisan'da başlamıştık. Kısa sürede aldığımız yol, inovasyona ve bilime olan bağlılığımızın en büyük göstergesi. 'Daha iyi bir gelecek' inşa etmeye odaklanmış bir şirket olarak, tüm dünyayı etkisi altına alan bu mücadelenin çözümüne aşı çalışmalarımızla katkı sunmayı hedefliyoruz. Dünyanın hızlı değişimine uyum sağlamak amacıyla sürdürdüğümüz COVID-19 aşı çalışmalarında hiçbir kar amacı gütmüyoruz."

6 hafta üretilmesi öngörülüyor

Verilen bilgiye göre KBP, bu aşı adayı çalışmaları için COVID-19'un genetik diziliminin bir kısmını kopyalayarak immunoglobulin üretimi sağladı. Bu maddeyi hızlı büyüyen "nicotiana benthamiana" adlı tütün bitkisine aktaran şirket, immunoglobulin sayesinde bağışıklık sisteminin virüs, bakteri gibi patojenleri nötralize etmesini hedefliyor.

Tütün bitkisi kullanılarak geliştirilen aşının, geleneksel yöntemlerde aylar süren zamanlar yerine 6 hafta gibi kısa bir sürede üretilmesi öngörülüyor. Genellikle soğuk ortam gerektiren geleneksel aşıların aksine oda sıcaklığında stabil kalıyor. Bu aşının tek bir dozuyla etkili bir bağışıklık sağlanması planlanıyor.