Yaş meyve sebze ihracatında ‘pazar kaybı’ riski

Esra Özarfat
BURSA - Döviz kurunun sabit kalmasının ihracatın önündeki en büyük engel olduğunu belirten Yazgan, “Döviz kuru reel değerlere oturmak zorunda. Alınacak önlem ve tedbir mutlaka üretim maliyetleri için var olan üretim girdilerinde yapılmalı. İhracatı baskılayarak bunun çözülmesi söz konusu değil. Çiftçinin en önemli girdi kalemleri olan mazot, gübre ve ilaç fiyatlarındaki yüksek artışlar, üretici kesimin enflasyon karşısında ezilmesine neden oluyor. İhracat desteklenirken, tarımsal üretimdeki girdi maliyetlerini düşürecek önlemler de alınmalı” dedi. Yaş meyve sebze ihracatında geçen yıla oranla artış kaydedildiğini ifade eden Senih Yazgan, ancak uzun yıllar ortalamasına bakıldığında artışın durağan bir seyir izlediğini belirtti. Bunun nedenini ‘içerideki enflasyonu önlemek adına ihracatın engellenmesi’ olarak açıklayan Yazgan, “Uluslararası piyasanın öncelediği konu sürdürülebilir tedariktir. Bu nedenle tarımda planlı üretim ve ihracat gerekiyor. Örneğin domates ihracatımızda, herhangi bir gerekçe gösterilmeden, Türkiye’deki domates fiyatları baz alınarak ihracat kapatıldı. İç pazardaki ekonomiyi korumak için doğru bir adım olsa da büyük çabalar göstererek girilen pazarları bir gecede kaybetmemize neden oluyor. Tarımda pazar elde etmesi zorken, pazar kaybetmek bir o kadar kolay” diye konuştu.

“Analizi yapılmamış ürünleri tüketiyoruz”

Üretici ve ihracatçıların yaptığı hatalar nedeniyle kayıplar yaşandığına da işaret eden Yazgan, AB ülkelerine gönderilen ürünler içinde en fazla bildirim sayısına sahip ülkelerin başında Türkiye’nin geldiğini söyledi. Denetimlerin ihracat aşamasında yapılmasının doğru olmadığını ve tarladan başlaması gerektiğini vurgulayan Senih Yazgan, “Kaldı ki analiz edilenler imha edilse de analizi yapılmamış milyonlarca ton ürünü iç piyasada tüketiyoruz. Bizim halkımız ihracat yaptığımız ülkelerdeki insanlardan daha değersiz mi? Bakanlığın bu konuda önlemler alması gerekiyor. Caydırıcı cezalar verilmeli. Kimyasaldan arındırılmış üretime bu şekilde ulaşabiliriz. Tarım ilaç bayilerinden başlayacak kontrollerle de bu ceza sistemi kurulabilir. Böylece bir ürün satılırken bir değil, bin kere düşünülür” değerlendirmesini yaptı.

Bursa Siyahı Uzak Doğu’ya açılacak

Ambargo nedeniyle Rusya pazarında artış kaydedildiğini de aktaran Senih Yazgan, “Uçak krizinden önceki döneme yaklaşmış durumdayız. Ama böyle kazanılmış bir pazarı bir günde de kaybedebiliriz. Rusya biterse ülkemizden giden sert ve yumuşak çekirdekli bazı ürünlerde gerçekten önemli kayıp yaşarız” dedi. Yazgan, Rusya’ya ihracatta sürdürülebilirliğin siyasi söylemlere bağlı olduğuna dikkati çekti. Yaş meyve sebze üreticisinin Uzak Doğu pazarında da giderek etkinliğini artırdığına işaret eden Yazgan, bu kapsamda Bursa büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü proje ile Bursa Siyah İnciri’ni sorunsuz bir şekilde ihraç etmeye başlayacaklarını duyurdu. Yazgan, “Bu pazarda Bursa Siyah İnciri’nin iyi bir değerde karşılık bulacağını, üreticinin de iyi paralar kazanacağını düşünüyoruz. Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne de böyle bir tarım projesine bütçe ayırarak destek verdiği için ihracatçılar olarak teşekkür ediyoruz” değerlendirmesini yaptı.