‘Yağda fiyatı biz artırmıyoruz ama bakanlıklar bizim üstümüze geliyor’

Hüseyin GÖKÇE

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği’nin 40’ıncı Genel Kurulu Ankara’da yapıldı. Açılışta konuşan Başkan Tahir Büyükhelvacıgil, yağ fiyatlarıyla ilgili bütün bakanlıkların üzerlerine geldiğini söyledi. Fiyat artışının sektörden kaynaklanmadığını belirten Büyükhelvacıgil, daha da önemli konunun sektörün itibarsızlaştırılması olduğunu bildirdi. Genel Kurul’un öğleden sonraki oturumunda, Tahir Büyükhelvacıgil’in yer aldığı tek liste ile seçime gidildi.

BYSD’nin genel kuruluna, pandemi ile birlikte yüksek fiyat artışıyla gündeme gelen bitkisel yağlar damgasını vurdu. Başkan Tahir Büyükhelvacıgil, bu alanda hammadde sorunu yaşayan Türkiye’nin ithalatta dördüncü sırada olduğunu bildirdi. Hammadde yokluğuna rağmen, ilgili bütün bakanlıkların, “fiyatları yükseltiyor” gerekçesiyle sektöre hücum ettiğinin altını çizen Büyükhelvacıgil, “Bir gün bir bakanlık geliyor, öbür gün diğeri. Hepsi fiyatı kontrol etmek istiyorlar” diye konuştu.

Bu kadar üzerlerine gelinmesine rağmen, fiyatın yükselmesinin sebebinin sanayici olmadığının altını çizen Büyükhelvacıgil, “Eğer hammadde üretimine, çekirdek üretimine yönelik doğru planlama yapılabilmiş olsaydı, gerekli destekler verilseydi, bu sorun yaşanmayacaktı” ifadelerini kullandı. Hammadde üreticisi ülkelerin içlerine kapanarak ihracatı kısıtlamalarının da önemli bir sorun olduğunu vurgulayan Büyükhelvacıgil, “Bu sorunun sahibi biz değiliz” dedi.

Başkan Büyükhealvacıgil, yanı sıra sektörün itibarsızlaştırılmasının da önemli bir sorun olduğunun altını çizdi.

2019 ve 2020 yıllarında gıdanın stratejik öneminin ortaya çıktığını ve her ülkenin üretim politikasını yeniden ele aldığını belirten Büyükhelvacıgil, Türkiye’nin de tarımda stratejik, korumacı politikalarla ilerlemek durumunda olduğunu kaydetti.

Bitkisel yağ sektörünün 9 milyar dolarlık ticaret hacmi ile ihracatta yüz akı olduğunu vurgulayan Tahir Büyükhelvacıgil, bununla birlikte yağlı tohum ithalatının yıllık 3-4 milyar doları bulduğunu bildirdi. Bunun için acilen yeni bir üretim seferberliği başlatılarak yağlı tohumların stratejik ürün ilan edilmesini öneren Büyükhelvacıgil, sektör olarak kur baskıları, dünyada ve ülkemizde yaşanan gıda enflasyonları, ürün yetersizliği ve daha birçok önemli sorun ile mücadele ettiklerini bildirdi.

Fiyatı müdahale değil, arz-talep belirliyor

TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Ankara Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Faik Yavuz da, fiyatları müdahale değil, arz ve talebin belirlediğini söyledi. Fahiş fiyat ifadesinin son dönemde çok kullanılmaya başladığının alıtnı çizen Yavuz, “Neye göre fahiş fiyat. Bunu baz alarak sanayiciye ceza yazmak çok kolay. Girdi maliyetlerini bilmeden, arz talep dengesini bilmeden fahiş fiyat anlayışı olmaz” dedi. Bunun giderilmesi için öncelikle yapısal sorunların çözülmesi gerektiğini belirten Yavuz, “Tarım için iyi bir veri tabanı olması lazım. TÜİK’e göre 2.1 milyon ton, sektöre göre 1.3 milyon tonluk ayçiçeği üretimi var” diye konuştu.

‘Milli Yağ Bitkileri ve Bitkisel Yağ Piyasası Konseyi’ kurulmalı

Hammaddede dışa bağımlılık oranının yüzde 75’lerde olduğunu aktaran Büyükhelvacıgil, böyle devam etmesi halinde 2030 yılına kadar tohum ithalatına yıllık 16-18 milyar dolar ödenmek zorunda kalınacağını vurguladı. Yaşanan fiyat artışı sebebiyle çiftçilerin bu yıl yağlı tohum ekiminde istekli olacağını anlatan Tahir Büyükhelvacıgil, çiftçileri motive edecek teşviklerin ekim sezonunda açıklanmasını öngördüklerini söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iklim değişikliği ve sulama stratejilerine yönelik açıklamalarını hatırlatan Büyükhelvacıgil, “Biz de, gıda ve tarım gibi stratejik sektörlerin en üst makam tarafında ele alınması ve sektörümüz için de ‘Milli Yağ Bitkileri ve Bitkisel Yağ Piyasası Konseyi’ kurulmasının elzem olduğunu düşünüyoruz” dedi. Büyükhelvacıgil, Geri Kazanım Katkı Payı uygulamasının üretici ve tüketicilere yük getirmemesi için çalıştıklarını, sektöre yönelik 50 kuruş olarak uygulanan katkı payını 10 kuruşa indirmeyi başardıklarını bildirdi.