Türkiye dünya hazır giyim liginde 1 sıra atladı

Yener KARADENİZ

Salgın tüm dünyada tedarik zincirinde önemli değişikliklere yol açarken, kimi ülkeler de bu dönemde konumunun ve salgın ile başarılı mücadelesinin pozitif sonuçlarını yaşadı. Bu ülkelerden biri de Vietnam ve Türkiye. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından yayınlanan Dünya Ticaret İstatistikleri 2021 sonuçlarına göre, Vietnam, son on yılda çoğu zaman kalıcı bir büyüme sürdürerek geçen yıl Bangladeş'i geçti ve 2020’in tamamında dünyanın en büyük ikinci giyim ihracatçısı oldu. Türkiye ise Hindistan’ın salgın nedeni ile hazır giyim ihracatında yaşadığı yüzde 25’lik gerilemeye karşılık yüzde 3,1 gibi sınırlı bir düşüş yaşayarak dünyanın en büyük 4. İhracatçısı konumuna yükseldi.

Söz konusu gelişmede salgının Hindistan’da yarattığı kaos ortamının etkili olduğunu dile getiren sektör temsilcileri, bu durumun geçici olduğunu söyledi. İş insanları, hali hazırda sektör şirketlerinin tam kapasite çalıştığını, sektörde yatırım ihtiyacının arttığını, yatırımların hayata geçmesi halinde ise sıralamanın önümüzdeki dönemde yeniden Türkiye lehine dönebileceğini anlattı. Merkez Bankası tarafından temmuz ayına ilişkin açıklanan istatistiklere göre kapasite kullanım oranı tekstilde yüzde 80,7 ile 2018’den bu yana en yüksek seviyesine çıkarken hazır giyimde ise söz konusu oran yüzde 77,8 ile son 1,5 yılın zirvesinde bulunuyor. Sektör temsilcileri, çok daha yüksek siparişleri kapasite kullanımındaki daralma nedeni ile alamadıklarını dile getiriyor.

Vietnam Bangladeş’i solladı

DTÖ’ya göre Vietnam'ın küresel hazır giyim ihracatındaki payı 2019'da yüzde 6,20 iken 2020'de yüzde 6,40’a yükseldi. Bangladeş'in küresel hazır giyim ihracatı pazarındaki payı ise 2019'da yüzde 6,80 iken 2020'de yüzde 6,30'a düştü. Bu oran 2018'de yüzde 6,40'tı. Geçen yıl Bangladeş'ten yapılan yıllık hazır giyim ihracatının değeri 28 milyar dolar iken söz konusu rakam Vietnam için 29 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde Çin, dünyanın en büyük hazır giyim ihracatçısı olmaya devam etti ve payını da 2019’a göre yüzde 30,80’den yüzde 31,60'a yükseltti.

2020’de Türkiye hazır giyim sektörü de hem başarılı performansı hem de rakiplerinin kaybı neden ile ihracat sıralamasında bir üst sıraya yerleşti. Hindistan’da söz konusu ihracatın yüzde 25 gerilemesine karşılık Türkiye’de ise söz konusu oranın yüzde 3,1 gibi sınırlı bir oranda gerçekleşmesi ile sıralamada yer değiştirdi ve Türkiye 4’üncülüğe yükselirken Hindistan ise 5’inciliğe geriledi. DTÖ istatistikleri ayrıca, en büyük 10 giyim ihracatçısının yıllık değerinin 2019'da 411.0 milyar dolardan büyük bir düşüşle 378 milyar dolar olduğunu gösterdi. Bu yılın ilk aylarında da ülkede ihracat Türkiye’nin gerisinde kalmaya devam ediyor. Hindistan'dan hazır giyim ihracatı Nisan 2020'den Mart 2021'e kadar 12,27 milyar dolar olarak gerçekleşirken , Mart 2021 ayı için ise 1,42 milyar ABD doları olarak gerçekleşti.

“Hindistan kendi iç tüketimine bile yetişemedi”

2020 yılında dünya genelinde bir önceki yıla göre yüzde 1,4 oranında artarak 545 milyar dolara ulaşan dünya hazır giyim ihracatında Türkiye’nin Hindistan’ı geçerek 4. yükseldiğini söyleyen TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, “Salgın sektörde bir çok şeyi değiştirdi. Vietnam çok hızlı bir şekilde yükselirken Hindistan ise salgın nedeni ile aynı oranda geriledi. Bu durum Türkiye’nin işine yaradı ve söz konusu sıralamada 1 sıra yükseldi. Ancak Hindistan kendini toparladıkça yeniden eski sırasına geçecektir. Pandemiyi yönetemedikleri için kendi iç tüketimlerine bile yetişemedi. Zira Türkiye’de kapasite sorunu var. O kadar sipariş alsak bile yerine getirebileceğimiz işletmeler yok. Büyük üretim yapabilecek işletme sayısı oldukça sınırlı” ifadelerini kullandı.

“Kapasitemiz yetmez”

Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Recep Burak Serttaş, Hindistan’daki gerilemenin salgına bağlı geçici bir durum olduğunu belirtti. Bu dönemde tüm alıcıların yakın coğrafyaya yöneldiğini ve hizmet alabildikleri sürece de bölgedeki ülkelerin şanslı olduğunu söyleyen Serttaş, “Ulaşamadıkları fiyat ve kalite için Uzakdoğu’ya gidecekler. Pandemi birçok şeyi öğretti. AB’li alıcılara da yakın coğrafyadan alım yapmanın daha önemli olduğunu gösterdi” dedi. Serttaş, şöyle devam etti: “Bir sene sonra her şey tersine dönebilir. Hindistan hala fiyat olarak bizden çok daha aşağılarda üretim yapabilen ve el işçiliğinde çok daha avantajlı konumda. Bizim kapasitelerimiz zaten dolu gidiyor. Yatırım yaptığımız takdirde kapasitemizi artırabiliriz. O imkanımız var ama bu durumda Hindistan’ın üzerinde ihracat yapma şansımız yok. Bu durum geçici. Biz hala işçi bulamama gibi sıkıntılarla uğraşıyoruz.”

Türkiye AB’de güçleniyor

Hem Türkiye hem de Hindistan için AB, en büyük ihracat pazarı konumunda. Hindistan hazır giyim ihracatının yüzde 50’sini bölge ülkelerine gerçekleştirirken bu oran Türkiye’de ise yüzde 70 civarında. 2021’in ocak-nisan dönemi verileri incelendiğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre AB’nin ilk 5 tedarikçisi arasında yer alan bölgeye ihracatını en fazla artıran ülke Türkiye oldu. Türkiye, 4 ayda AB’ye ihracatını yüzde 20,1 artırarak 3,4 milyar dolara çıkarırken, Hindistan’da ise bu oran yüzde 4,2’de kaldı.