Türkiye bal üretiminde dünya ikincisi, ihracatta ise 21. sırada

Mehmet KAYA

GAP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından GAP bölgesinde arıcılığın sorunları ve çözüm önerilerine yönelik düzenlenen Çalıştay tamamlandı. Çalıştayda bir değerlendirme yapan GAP İdaresi Başkan Yardımcısı Mehmet Açıkgöz, etkin bir kovan ve kaynak üretimi ile Türkiye’nin hem ihtiyacını karşılayabileceği, hem de ihracatçı olabileceğini belirtti.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin ise ihracata yönelik yaptığı değerlendirmede, endemik bitkiler, ballı floralar açısından Türkiye’nin zengin olduğuna işaret ederek, ihracatta başarı sağlanabileceğinin altını çizdi.

Türkiye’nin bal ihracatında gerilerde kalmasının AR-GE eksikliğinden kaynaklandığını belirten Şahin, “Bugüne kadar kendi ürünlerimiz için yeterince Ar-Ge çalışması yapmadığımız için bu ürünlerin Kodeks’te yer almasını sağlayamamışız. Dünya bizim ballarımızı ve içeriğini bilmiyor, tanımıyor.” dedi. Türkiye’de üretilen ürünlerin parmak izlerinin çıkartılıp ülke kodeksinde yer alması gerektiğinin altını çizen Şahin, “Bölgesel ve uluslararası coğrafi işaretler ve uluslararası ISO standartları oluşturulmalıdır. Ülkemizin arı ürünleri ile ilgili yapılan Ar-Ge çalışmalarının uluslararası makalelerde yayınlanması gerekmektedir.” diye konuştu.

Bal Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Yalçın Sezer ise “Dünyada arılı kovan bakımından ikinci sırada olmamıza rağmen, bal verimi noktasında kovanlarımızdaki rekoltenin düşüklüğü koloni yönetimindeki başarısızlığımızı ortaya koyuyor. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde üretilen kovanlardaki rekolte geçtiğimiz yıl 110 bin ton civarındaydı oysaki 300-400 bin ton üretebilmemiz mümkün.” dedi.

Sezer, uluslararası bal standardı nedeniyle de ihracat zorlukları yaşandığını belirterek, “Bir balın içinde polen çeşitliliği ne kadar önem arz ediyorsa o bal o derece kıymetlidir. Ancak uluslararası arenada ‘balın standardı’ diye bir dayatma ile karşı karşıya kalıyoruz. Ülkemizdeki bu çok çeşitlilikten dolayı ballarımız kalitesizmiş gibi addediliyor. Oysaki özellikle Güney Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki ballar son derece kaliteli Pervari balı yurt dışında aranan ballar arasına giriyor ancak üretim noktasında rekoltemiz düşük.” bilgisini verdi. Mardin İli Arı Yetiştiricileri Birlik Başkanı Ferhat Bilge de balın sadece gıda olarak değil, tıp ve endüstrinin bazı kollarında girdi olarak da kullanıldığını hatırlattı.