Turizmde 2022 hedefi 30 milyar dolar gelir

Fikri CİNOKUR

Tüm zamanların rekorunu 2019’da kırarak 45 milyon turist ağırlayan ve 34,5 milyar döviz girdisi sağlayan Türkiye, 2020 yılında pandemi nedeniyle turist sayısında yüzde 69,14, turizm gelirinde de yüzde 65,1 oranında düşüş yaşadı ve 12 milyar 59 milyon dolar gelir elde etti. Turizm sezonunu 2021 yılı Haziran ayında açan Türkiye, kısa sürede hem turist sayısında hem de turizm gelirinde önemli ataklar gerçekleştirdi. 2021 yılı 9 aylık döneminde Türkiye, 21,5 milyon turist ağırlarken 16,8 milyar döviz girdisi sağladı.

Erken rezervasyon sorgulamaları arttı

Enerji, tarım ve gıda fiyatlarıyla birlikte konaklama sektöründe maliyetlerin sürekli artması, enflasyon rakamlarının yükselmesi ve döviz kurlarındaki hızlı artışlar nedeniyle Türkiye cari açığı kapatmak için ihracat ve turizme daha fazla ağırlık vermeye başladı. 2021 turizm sezonunu geçen yıla göre oldukça iyi seviyede kapatan turizm sektörü, şimdiden 2022 yılına hazırlanmaya başladı. İlk verilere göre THY, Corendon ve SunExpress Hava Yolları firmaları gelecek yıl koltuk satış sayılarını açıklarken, başta Rusya ve Avrupa pazarlarında erken rezervasyon sorgulamalarının Türkiye açısından çok iyi gittiği belirtildi.

Sektör temsilcileri, 2022 yılının her şeyin normal seyrinde gitmesi halinde çok iyi geçeceğini, ancak bunun da Türkiye’nin uluslararası ilişkilerdeki pamuk ipliğine bağlı olduğunu vurguluyor.

30 milyar dolar turizm geliri hedefi

Nirvana Hotels CEO’su Korhan Alşan, 2022 yılına dair ilk sinyallerin oldukça umut verici olduğunu belirtti. 2021 yılının yaklaşık 20 milyar dolar gelir ve 25 milyon turist beklentisi ile gerçekleşmesi hedefinin halen güncelliğini koruduğunu ifade eden Alşan, şunları kaydetti: ‘’Beklentilerimizin üzerinde rakamları da yakalayabiliriz. 2022 yılında pandeminin seyrinin yavaşlayacağı öngörüsü, aşılama sürecindeki başarı ve kapasite artışı, COVID-19’lu hayata adaptasyon ve insanların ertelediği seyahat programlarının yaratacağı talep akımı aşikar. Bu durum turizmde çok pozitif bir geri dönüşü dahi tetikleyebilir, buna hazır olmakta yarar var.’’

Ocak–Şubat 2022 aylarında rezervasyon akışlarının yavaş seyredeceğini, mart ayının ikinci yarısı itibari ile rezervasyonlarda bir talep patlaması yaşayabileceğini öngördüğünü vurgulayan Alşan, şöyle devam etti. “2022 yılında ülke genelinde 40 milyon turist sayısının üzerinde bir sonuç alacağımızı ve bununla beraber 30 milyar doların üzerinde turizm geliri öngörüsü benim şahsi beklentimdir. 2019 verilerini hatırlamak gerekir ise ülke genelinde 45 milyon turist, 34,5 milyar dolar gelirimiz mevcut. Bu açıdan da ele aldığımızda 2022 yılının normal koşullarda 2019 yılındaki performansa çok yaklaşması beklenen bir sonuç olacaktır. En iyi ihtimalde ise 50 milyon turist 40 milyar dolar gelir beklentisi çok iyi bir geri dönüş olarak kayıtlara geçmeye adaydır.’’

Turizm ekonomiye can suyu olacak

TÜRSAB Yönetim Kurulu Üyesi Hamit Kuk, Türkiye turizminin başta uluslararası ilişkiler olmak üzere her şeyin normal seyrinde gitmesi halinde 2022 yılı sezonunun daha iyi olacağını söyledi. Yurtdışında 2022 turizm rezervasyon sorgulamalarının çok iyi yönde gittiğini ifade eden Kuk, şunları kaydetti. ‘’Rezervasyon sorgulamalarında 2021 yılına göre çok büyük artış var. Ancak, her şey yolunda giderse 2018 yılı rakamlarını yakalayabiliriz. 2022 turizm sezonu istihdam açığını kapatmada önemli rol oynayacak. 2022 yılı turizmi ülke ekonomisine moral ve can suyu olacak. 2021 sezonunda istihdam da 2019 yılı rakamlarına çok yaklaştık. 2022 yılında da istihdam rakamlarını aşarız. Yolcu yani turist açısından da 2018 ile 2019 yılı rakamları arasında oluruz. Rusya ve Avrupa pazarlarında erken rezervasyon sorgulamalarında artış var. Ancak kesin rezervasyonlar Aralık ve Ocak aylarında netleşmiş olur.’’

Sektör çalışanı köyüne döndü

Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Ülkay Atmaca da 2022 turizm sezonunun 2021’den daha iyi olacağını tahmin ettiklerini ifade etti. Tüm pazarlarda erken rezervasyon kampanyalarının başladığını aktaran Atmaca, ‘’2022 yılında seyahat yasağı beklemiyoruz’’ dedi. Sektör çalışanlarının tamamının aşılandığını, Güvenli Turizm Sertifikası ile Türkiye’nin dünyaya salgın döneminde ‘’iyi turizm’’ yapıldığını gösterdiğini anlatan Atmaca, şöyle konuştu. ‘’Otellerimizde salgınla ilgili ciddi bir sorun yaşamadık. 2022 turizm sezonu 2021 sezonundan daha iyi olacak. Gelecek turizm döneminde hem turizm geliri hem de turist açısından 2021 yılı rakamlarını aşarız.’’

POYD Başkanı Atmaca, salgın sürecinde turizm sektörünün en büyük sorununun ‘çalışan’ olduğunu söyledi. Geçen yıl oteller açık olmadığı için sektör çalışanlarının köylerine döndüğünü ya da başka sektörlere geçtiğini anlatan Atmaca, ‘’Bu sezon en büyük sorunumuz personel oldu. Köyüne dönen ya da başka sektörlere geçen personelin yerine yenisini bulmakta zorlandık. Kalifiye elemandan vazgeçtik işimizi görecek personel sayısı azaldı’’ dedi.

Fiyat rekabeti kızışacak

Turizm araştırmaları yapan Turizmdatabank’ın Sahibi Erol Karabulut ise 2022 yılında Mısır ve Yunanistan ile Türk turizmi arasında fiyat rekabeti yaşanacağını öne sürdü. Mısır’ın 2022 yılı operasyonlarına şimdiden başladığını anlatan Karabulut, şunları kaydetti: ‘’Mısır sezona fiyatlarda Türkiye aynı rakamlarda başladı. Bu nedenle Ruslar yüksek sezonda Mısır’ı tercih etti. Mısır’ın yanında rekabet edeceğimiz Fas, Tunus, İtalya, Bulgaristan, Fransa ve İspanya da var. Paket tur satışlarında ise Türkiye ile İspanya rekabet için mücadele edecek. Yunanistan da paket turda atılım yapıyor.’’

Türkiye Z kuşağını çekemiyor

Türkiye’nin charter seferlerde yeterli şansının bulunmadığını ifade eden Karabulut, İspanya’ya komşu ülkelerinden hafta sonu ve günübirlik 100 milyon giriş olduğuna dikkat çekti. İtalya, İspanya ve Fransa’da büyük çiftlik arazilerinde bungolovlar yapılarak alternatif turizm yaratıldığını vurgulayan Karabulut, ‘’Avrupa’da genç kuşak iki dönem tatile çıkamadı ve buraları tercih etmeye başladı. Türkiye Z kuşağından da pay alamıyor. Yaşlı kuşak da salgın nedeniyle gelemiyor. Türkiye’ye çocuklu aile geliyor’’ diye konuştu.

Cari açığı turizm kapatır

2022 yılı turizm sezonda Türkiye’nin turizmde yüksek oranlı cirolara ulaşmasını beklediklerini anlatan Erol Karabulut, sözlerini şöyle tamamladı: “Türkiye’nin dışarıdan borçlanarak elde edeceği para, turizm sayesinde ekonomiye girecek. Ekonomiyi rahatlayacak ve cari döviz açığı kapanacak. Ancak, 2022 ve 2023 yıllarında beklenen döviz girdisi olmaz ise oteller bankaların olacak. Sezon sonunda konaklama sektörü toplamda en az 5 milyar dolar net gelir sağlayamaz ise iflaslar yaşanabilir. Fiyat rekabeti bizi batırır. Türkiye çok turiste değil, para harcayacak turiste sahip olmalı. Rus turist, Türkiye’de Alman turistten 200 dolar daha az harcıyor. Fransa’ya, İspanya’ya giden Rus turist, Türkiye’ye gelen turistten 3 kat fazla harcama yapıyor.’’

“Uluslararası ilişkiler önemli”

Yatırım Danışmanı ve eski bankacı Feti Kuyucu, 2022 yılı turizm sezonunda her zaman olduğu gibi uluslararası ilişkilerdeki risk faktörünün etkili olacağını kaydetti. Türkiye’nin turizmde pazar açmazı bulunduğuna dikkat çeken Kuyucu, ‘’Türkiye turizmde sadece iki ana pazara bağımlı. Rusya ve Avrupa pazarı. Rusya’da Putin ne derse o olur. Türkiye’nin uluslararası ilişkileri de önemli bir faktör. 2022 sezonunda her şey yolunda giderse sadece Antalya’ya 6 milyon Rus turist gelir. Ancak, Rusya ile ilişkiler iyi gitmiyor. Rus pazarına bu kadar bağımlı olmak ve yaslanmak çok iyi değil. Bu riskler ortadan kaldırılırsa 2019 sezonunda 15,5 milyon turist rakamını yakalarız. Uluslararası ilişkilerdeki riskler Türkiye turizmine çok çabuk yansır’’ diye konuştu.