Turizm sektörü bayram tatilini feda etmeye razı!

SELENAY YAĞCI

Olağanüstü artan vakalarla peşpeşe gelen kötü haberlerle turizmde moraller bozuldu. En son Rusya’dan uçuş yasağı darbesi alan turizmciler, acı reçeteye razı oldu. Sektör temsilcileri, sezonu kaybetmektense zorunlu haller dışında seyahat yasağı da dahil olmak üzere kapanmaya razı.

Almanya ve ABD’nin, Türkiye’yi COVID-19’da yüksek riskli ülkeler arasına alıp, vatandaşlarına seyahat uyarısı yapmasının ardından, Rusya Başbakan Yardımcısı Tatyana Golikova, iki ülke arasındaki tarifeli ve charther uçak seferlerinin 15 Nisan-1 Haziran 2021 döneminde tek tarafl ı olarak durdurulduğunu açıkladı. Alınan karara göre tahliye seferleri düzenlenmesi amacıyla sadece Moskova-İstanbul arasında haftada iki uçak seferi düzenlenmesine izin verilecek. Rusya alınan karara gerekçe olarak Türkiye’deki vaka sayısındaki hızlı artışı ve mutasyonları gösterdi.

Turizmciler, Rusya’nın vakalarla ilgili belli kriterleri olmadığını belirterek, bu yasağın Ukrayna- Rusya arasında yaşanan siyasi gerginliğin yansımaları olabileceğini ileri sürdü. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise, kararın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Edoğan’ın Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmeyle alakalı olduğu yorumlarına, “Hayır. Bu karar, endişe verici vaka artışlarından kaynaklanıyor” değerlendirmesini yaptı.

Rusya’nın uçuş yasağının turizm sektöründe yaklaşık 1,5 milyar dolarlık kayıpla sonuçlanacağı tahmin edilirken, sektör temsilcileri, sezonu kaybetmektense zorunlu haller dışında seyahat yasağı da dahil olmak üzere kapanmaya hazır.

ETİK: Bayramı pahasına sezonu kurtarmayı umuyoruz

Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, Rusya’nın kararıyla diken üstündeki sektörün, karamsarlığa kapıldığını vurgulayarak, vakaların acil olarak aşağı çekilmesi gerektiğini belirtti. Olağanüstü vaka artışlarıyla rezervasyonların durduğuna dikkat çeken İşler, şunları söyledi: “Rusya kararıyla iptaller de başladı. Bir kısmının erteleme olacağını düşünsek de sektör olumsuz etkilenecek. Vakalardaki artış ciddi boyutlara geldi. Sezonu kaybetmemek için gerekirse bayramı feda etmeye razıyız. Yarını planlayamıyoruz. Temmuz, ağustos ayında turist gelecek mi bilmiyoruz. Ama son bir ay içinde ortaya çıkan tablo her şeyi bitirdi. Bayram dahil zorunlu olmayan, iş için olmayan tüm seyahatlerin yasağını da kapsayan bir kapanmaya gidilmesi gerek. AVM’lerdeki esnafın da katılacağı kitlesel bir kapanma gerekiyor. Ama ev ziyaretlerinin de engellenmesi, uzaktan çalışma vardiyalı çalışma sistemlerinin kurulması önemli. Biz de sezonu kaybetmektense acı reçeteye boyun eğiyoruz. Bayramı kaybetmek pahasına sezonu kurtarmayı umuyoruz.”

GETOB: 2022’ye kadar ayakta kalmaya çalışıyoruz

Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (GETOB) Başkanı Bülent Bülbüloğlu, Vaka sayılarındaki artışın beklenmedik bir durum oluşturduğunu ifade ederek, “Şubatta durum bu kadar kötü değildi. Kapanma bugüne kadar gelseydi belki de böyle olmayacaktı. Bayramda dahi açılmayı doğru bulmuyoruz. 1 Haziran’da daha iyi yerde olmak için, kapanma gerekir” dedi.

Rusya’nın kararının turizmi zora soktuğunu kaydeden Bülbüloğlu, Antalya için ise yıkım olacağının altını çizdi. Bülbüloğlu, “Sezonu bu ay açmayı beklerken öngörülerimiz tutmadı. İptaller başladı. İptal yerine erteleme olsa da nakit akışı sıkıntısı oluşacak. Personel alımı yapan oteller de zor durumda kalacak. Devlet desteklerine yine dikkat çekmek isterim. Sektörün kıpırdayacak hali kalmadı. 2021’de idare etmeye, 2022’ye kadar ayakta kalmaya çalışıyoruz. Kısa çalışma ödeneği, KDV ve sigorta gibi desteklerin devam etmesi gerekiyor” diye konuştu.

TÜRSAB AKDENİZ: Hazirana kadar 1,5 ay var

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Akdeniz Bölge Temsil Kurulu Başkanı Ferit Turgut da turizmcinin şimdiye kadar vaka artışlarını azaltmak için birçok önerisi olduğunu, ancak hiçbirinin önemsenmediğini vurguladı. Turizm sektörünün birçok defa tam kapanmayı desteklediğini söyleyen Turgut, “Turizmciler olarak ‘Pozitifleri otellerde ağırlayalım, evden izole edelim’ dedik kabul edilmedi. Rusya yasağı gelene kadar, ‘olağanüstü vaka artışlarının önünü nasıl alırız’ diye düşünülmesi gerekiyordu. Tam kapanmayı, bayram tatilini feda etme pahasına destekliyorum. Hazirana kayan sezon için 1,5 ayımız var. Bu konuda kapanma önemleri gelmesini umuyoruz ” dedi.

En çok kayıp Kapadokya’nın, şehir otellerden itiraz var!

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Yakup Dinler, Rusya’nın yasak kararından en çok Kapadokya’nın etkileneceğini belirtti. Pandemide Rusların Kapadokya’yı keşfettiğini kaydeden Dinler, “Uzakdoğu ve Latin Amerikalı turistlerin yerine Ukraynalı, Rus ve yerli turist aldı. Şimdi elimizde Ukrayna ve yerli turist kaldı” dedi. Kapanmanın ve seyahat yasaklarının şehir otellerini etkileyeceğini, turizmin yalnızca deniz-kum güneş olmadığını vurgulayan Dinler, “Bu sebeple Kapadokya’nın sezonuna denk gelen bayramda kapanma ve seyahat yasağı da bizi etkiler. Bu faturayı Kapadokya’ya şehir otellerine kesmek olur. Şimdi iptaller yağıyor. Sigorta, KDV desteği, KÇÖ devam etmeli. Bu kez iyi geçen bir sezon arkamızda yok” diye k onuştu.

2 milyon turist ve 1,5 buçuk milyar dolar kayıp

Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR), uçuş yasağı getirilen 15 Nisan-1 Haziran döneminde 533 paket tur satıldığını, Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) 2 milyon Rus turist beklendiğini, TÜRSAB ise 700 - 800 bin civarında Rus turist ağırlamaya hazırlandıklarını bildirdi. Rusya’nın önde gelen turizm otoritelerinden ATOR, bu dönem için 533 bin tur paketinin satıldığı ve bunun Rus turizm endüstrisine yaklaşık 420 milyon dolar zarar vereceği, tur satın alan binlerce kişinin iptaller nedeniyle ödedikleri paraları geri alabilmek için tur operatörlerine başvurduğunu açıkladı.

TÜROB: Turizm için üzücü ve sarsıcı

Gelişmeleri değerlendiren TÜROB Başkanı Müberra Eresin, “Ülkemizdeki vaka artışları sonrasında sektör olarak bu yönde gelişmeleri bekliyorduk. Halihazırda bazı ülkeler ve havayolu şirketleri ülkemize olan seferleri durdurdular. Rusya’nın aldığı bu karardan sonra, vaka sayılarının bu şekilde olması nedeniyle diğer birçok ülkenin de benzer kararlar alması muhtemel. Sektörü kısa vadede daha da zora sokacak olan kararın tam da tatil bölgelerinde yaz sezonunun açılması planlarının yapıldığı bir döneme denk gelmesi turizm sektörü için çok üzücü ve sarsıcı oldu. Ekonomik ve sosyal açıdan gerek çalışanları gerekse işverenlerinin çok zorlu bir yılı geride bıraktığı sektörümüzü bu kararlardan sonra daha da zorlu bir süreç bekliyor. Faaliyetlerine geçici olarak ara veren birçok otel, sezonla birlikte yeniden açılma planlarını da iptal ederek kapalı kalma kararı almaya başladı. Şimdi tüm umudumuz, hükümetimiz tarafından Kısa Çalışma Ödeneği’nin tekrar devreye alınması başta olmak üzere işletmelerin vergisel ödevlerinin ötelenmesi, KGF, banka kredileri gibi finansman sorunlarının acil eylem planı kapsamında çözüme kavuşturularak geleceklerini teminat altına alacak uygulamaların devreye sokulması yönünde olacak” dedi.

Eresin, “Kararın, Rusların en fazla tatile çıktıkları “Mayıs Bayramı”nı da kapsaması nedeniyle, 2 milyon turist ve 1,5 milyar dolar turizm geliri kaybına yol açacağını tahmin ediyoruz. Bu gelişme 2021 turizm geliri ve turist sayısını da maalesef olumsuz yönde etkileyecektir” değerlendirmesinde bulundu.

TÜRSAB: Erteleme bekliyoruz

Mayıs ayında Rusların uzun tatilinde Türkiye’ye tatil için gelmeleri beklediklerini belirten TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, “700 - 800 bin civarında Rus misafiri ağırlamaya hazırlanıyorduk. Rusya’dan yapılan tavsiye destinasyon veya tarih değişikliği yönünde. Ramazan ayı sonuna kadar ülkemizde vaka sayılarının düşmesini ve haziran itibariyle her şeyin normale dönmesini bekliyoruz. İki ülke arasında uçuşların kısıtlandığı 15 Nisan – 1 Haziran arasında planlanan tatillerin tamamen iptal olmayacağını, önemli bir bölümünün tarih ertelemeye gideceğini tahmin ediyoruz” dedi.