Tekstil ve hazır giyimciler iplik için pazarlığa oturdu

Yener KARADENİZ

Tekstil ve hazır giyim sektörü temsilcileri arasında, pamuk ipliğinde yurtiçi ve yurtdışı fiyatları arasında açılan fark nedeniyle yaşanan soruna Ticaret Bakanlığı da dahil oldu. Geçen hafta her iki sektör temsilcileri ile ortak istişare toplantısı kapsamında bir araya gelen Ticaret Bakanı Mehmet Muş, İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe ve İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birlikleri (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz’e bir ay süre vererek, “Odalarınız karşılıklı. Bu sorunu kendi aranızda çözün” dedi. 2,5 saat süren ve Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle’nin yanı sıra sektör ihracatçı birlikleri başkanları ve iş insanlarının katıldığı toplantıda, pamuk ipliği ticaretinin bir ay süreyle incelenmesi talimatını da veren Bakan Muş, başkanların ortak bir çözüm üzerinde uzlaşamaması halinde pamukta meydana gelecek fiyat hareketlerinin sonuçlarına göre yüzde 5-8 arasında olan ilave gümrük vergilerinin akıbetine karar vermesi bekleniyor.

İplik ve elyaf ihracatı katlandı

Hazır giyim sektörü temsilcileri, uzun süredir pamuk ipliğinin Türkiye’de yurtdışından yüzde 20’ye yakın daha pahalı olduğunu, üstelik terminde sıkıntı yaşadıklarını ve bunun tam da talebin Türkiye’ye kaydığı dönemde rekabeti engellediğini belirtiyor. Geçen ay konuyla ilgili olarak 5 ihracatçı birliği ve 13 sektör derneği ortak toplantı düzenleyerek tepkilerini dile getirmişti. Hazır giyim sektör temsilcilerinin iddiasına göre son bir yılda pamuğun fiyatı dünyada yüzde 57, Türkiye’de yüzde 86’6 artış gösterdi. Pamuk ipliğini yurtiçinden uluslararası piyasalara göre 0.80-1 dolar daha pahalıya aldıklarını dile getiren sektör temsilcileri, fiyat artışının yanı sıra tedarikte de sıkıntı çektiklerini, daha önce 2-3 haftada gelen ham maddenin şimdi 4-5 haftada ellerine ulaştığını, ürünün ihracata daha fazla gittiğini belirtti. İTHİB tarafından açıklanan kasım ayı rakamlarına göre toplam iplik ihracatından yüzde 33,8 pay alan pamuk ipliği ihracatı, ocak-kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 107 artarak 819 milyon dolar değerinde gerçekleşti. Pamuk elyafı ihracatı ise aynı dönemde yüzde 95,8 artarak 353 milyon dolara yükseldi. Mustafa Gültepe, elyafın kilogramının 2, ipliğin 4 ve kumaşın ise 6-7 dolara ihraç edildiğini, bu ürünlerin hazır giyime dönüştürülmesi halinde ise fiyatın 16-17 dolara kadar çıktığını belirtti.

“Düşürülmesi ya da askıya alınmasını bekliyoruz”

Geçen hafta gerçekleşen toplantı ile ilgili değerlendirme yapan Mustafa Gültepe, “Konuyla ilgili raporumuzu sunduk, savunmamızı yaptık. Her ne kadar uluslararası piyasada pamuk fiyatları şu an biraz olsun gerilese de yüzde 20 gibi fiyat farkı olmaması lazım. Bakan Mehmet Muş da fiyatların aşağı çekilmesini, bizim de kendi aramızda anlaşabileceğimizi söyledi. Söz konusu ürünlerin ihracatının ve iç piyasa hareketinin de bir ay boyunca incelenmesini istedi. Önümüzdeki ay hareketlerin sonuçlarına göre karar verilecek. Birlik başkanları ve diğer temsilciler ellerinden geleni yapacağını söylediler. İyileşme olup olmadığına bakılacak. Bizim beklentimiz ilave vergilerin düşürülmesi ya da geçici olarak askıya alınması yönünde karar verilmesi” diye konuştu.

“Türkiye’de en az korunan ürün pamuk ipliği”

İTHİB Başkanı Ahmet Öksüz, Türkiye’nin daha ucuza iplik ihraç etmediğini bunu da değerlendirme toplantısında faturalarla, anlaşmalar ile sunduklarını söyledi. “O konuda iplik tarafının veremeyeceği bir hesabı yok” diyen Öksüz, “Global piyasalarda pamuk fiyatlarının artmasından kaynaklanan bir artış var. İkincisi boya, kimyevi maddeler, enerji maliyetleri arttı. Yılbaşında işçilik ücretleri de artıyor. Ciddi bir maliyet artışı söz konusu. Bu da ister istemez ürün fiyatına yansıyor. Biz de bunu arzu etmiyoruz elbette” dedi. Aradaki fiyat farkı konusunda ise Öksüz, şu ifadeleri kullandı: “Pamuk ipliğinde yüzde 20 daha pahalı değil. Olsa Türkiye yurtdışına ihracat yapamaz. Dünya piyasaları kabul etmez bunu. Hindistan fiyatını önümüze getiriyorlar. Hindistan ipliği dünyanın en kalitesiz ipliği. Türkiye’deki iplik fiyatları ile Hindistan ipliğini kıyaslamak doğru değil. Yanı sıra Türkiye’deki iplik sanayicisi dünya fiyatlarının yüzde 10 üzerinde pamuk kullanıyor. Onu da göz ardı etmemek lazım. Türkiye’deki iplik fiyatları şu an dünya ile paralel. Tabi kaliteye göre yüzde 5 pahalı olduğu yerler olabilir ama yüzde 20 fark yok. Zaten Dahilde İşleme Rejimi (DİR) ile vergi ödemeden de geliyor. Biz şunu önerdik; konfeksiyoncu kumaş tesisi olmadığı için DİR kapsamında direkt iplik getiremiyor. Kumaşçı ile işbirliği yaparak DİR kapsamında vergi ödemeden ipliği getirip ihracat yapabilsin ve o belgeyi de kapatabilsin dedik. O baya bir ilgi gördü. Bunlar üzerinde çalışmak, bu tarz enstrümanlar bulmak lazım” diye konuştu. Öte yandan kumaştaki yüzde 20 ve konfeksiyondaki yüzde 30 ek vergi ile karşılaştırıldığında iplikteki vergilerin çok düşük kaldığını anlatan Öksüz, “Türkiye’de en az korunan sektör bu. O nedenle bizim bunu kaldırmamız söz konusu olamaz. İnsanlar buna güvenerek yatırım yaptı. Yüzde 20 kapasite artışı yapıyoruz. Böyle bir dönemde bu ek vergilerin kaldırılması konfeksiyon sektörü için de yanlış. Şu anda iplik olmadığı için yatan bir tesis yok tüm atölyeler dolu” şeklinde konuştu.

“Yüzde 20 fiyat farkı kabul edilemez”

Değerlendirme toplantısına katılan bir başka isim olan TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, özellikle müşterilerin fiyat konusunda baskı yaptığı böyle bir dönemde hammaddede yüzde 20 fiyat farkı oluşmasının doğru olmadığını ve bunu raporlarla da Bakan Mehmet Muş’a sunduklarını anlattı. Fayat, “Hindistan’dan 5 dolara pamuk ipliği alıyorsak burada 6 dolar. Türk pamuğu Hindistan ya da Pakistan’dan daha iyi olduğu için yüzde 5-10 daha pahalı olabilir o sorun değil ama yüzde 20 fiyat farkı bizim için çok yüksek. Buradaki ek vergilerin en azından yarıya indirilmesi iyi olurdu. Bunları anlattık. Olumlu geçti toplantı. Her iki tarafta savunmasını karşı tezlerini sundu. Biz bu fiyatlar nedeni ile karlılığımızın düştüğünü de kanıtladık. Şimdi bir aylık süre var. Ya taraflar yani birlik başkanları kendi aralarında ortak bir zeminde, çözümde buluşacak ya da bir ay sonunda iplikte oluşacak hareketin sonuçlarına göre karar verilecek. Biz fiyat farkının düşürülmesi ya da vergilerin yarıya indirilmesi yönünde karar verilebileceğini düşünüyoruz, öyle umuyoruz” diye konuştu.