Robotlar sanayiden sonra hizmet sektöründe kullanılacak

MURAT KÜÇÜK

Endüstri Devrimi sonrası ortak amaç; üretim süreçlerini daha verimli hale getirmek ve kusursuz üretimi inşa etmek oldu. Bu arayış; 20’nci yüzyılda yarı otomatik makineleri, sonrasında otomatik üretim hatlarını ve son yıllarda da otonom özellikli endüstriyel ve kolaboratif robotları beraberinde getirdi. Bugün birçok sektörün temel iş gücü olmayı başaran ve işlevine göre farklılaşan robotlar; üretimde sürekliliği, verimliliği, standardizasyonu ve kaliteyi daimi kılmanın ana unsuru olarak görünüyor. Yanı sıra robotlar, maliyetleri düşürerek şirketlerin rekabetçi yapısını da güçlendiriyor. Endüstri 4.0 ile ortaya çıkan ve insansız üretimi temsil eden karanlık fabrikaların sayısı; başta otomotiv olmak üzere makine, kimya, tıbbi cihazlar, elektronik eşya havacılık sektörlerinde giderek artıyor. Geçmişte binlerce insanın çalıştığı devasa fabrikalar, bugün insansız şekilde üretim yapıyor ve insana sadece kontrol etme görevini yüklüyor. Robotlar (endüstriyel ve kolaboratif); şimdilik sadece imalat sanayisinde kullanılsa da yakın gelecekte hizmet sektöründe de görev alacaklar. Hizmet sektöründe görev alacak insansı robotlar, insanlar ile etkileşim kurabildiği gibi insani eylemleri de taklit edebiliyor. İnsan yeteneklerinden ilham alınarak tasarlanan ve makine öğrenmesi ile gelişen yapay zekalı bu akıllı makineleri, yakın gelecekte hizmet sektöründe sıkça göreceğiz. Başta Honda tarafından geliştirilen Asimo olmak üzere Kokoro Japan tarafından geliştirilen Nadine, Hanson Robotics tarafından geliştirilen Sophia, Japonya’da geliştirilen Erica ve Stanford Robotics Lab tarafından geliştirilen Ocean şu an dünyanın en bilinen insansı robotları.

İnsanın üretim ve hizmet sektöründeki rolü değişecek

Giderek artan robotlaşmanın işsizliğe yol açacağı fikrine karşı uzmanlar; “Her yeni teknoloji kendi istihdam alanını oluşturuyor. Nasıl ki Sanayi Devrimi sonrası insana olan ihtiyaç bitmediyse robotlaşma ile de bitmeyecek. Artan teknoloji sadece insanın üretimdeki rolünü değiştiriyor. Ayrıca, tehlikeli iş kollarında robotların kullanılması, insana verilen değeri daha da artırıyor” görüşünü savunuyor. Sanayinin kusursuz üretimi amaçlaması ve üretimde beşeri sebeplerden etkilenmek istememesi, robotlaşmayı ve robotlaşma yatırımlarını daha da artırıyor.

2023’te en çok robot yatırımı Çin’den

Uluslararası Robotik Federasyonu raporuna göre; 2023 yılında dünyada 553 bin endüstriyel robot kuruldu. 2023’te dünya genelinde her 10 bin çalışana düşen robot sayısı 151’e ulaşarak tarihin en yüksek seviyesine ulaşıldı. 2 yıl önceye kadar bu rakam 100’ün altındaydı. Üretim süreçlerinde robotu en çok kullanan Güney Kore’de her 10 bin çalışana 1.012 robot düşüyor. Bu ülkeyi her 10 bin çalışana 730 robot düşen Singapur ve 415 robot düşen Almanya takip ediyor. Her 10 bin çalışana 20 robot düşen Türkiye ise ortalamanın çok altında konumlanıyor. Endüstriyel robotların ticaret hacmi küresel ölçekte 13 milyar dolara ulaştı. ROBODER Başkanı Murat Yarış’ın verdiği bilgiye göre 2023 yılında en çok endüstriyel robot alan ülke Çin Halk Cumhuriyeti olurken en güçlü ihracatçı ise Japonya oldu. Endüstriyel robot konusunda 160 milyon dolarlık ithalat hacmi ile Türkiye, dünya genelinde %2,7’lik payı ile 10’uncu sırada yer alıyor. Ülkemiz, ihracatta ise 41 milyon doları geçen hacmi ile 25’inci sırada konumlanıyor.