Elektrikli araçlar için tarife geliştirilmeli

Mehmet KARA

Miilux’un Finlandiya’da bulunan fabrikasından, Türkiye'ye satış yapılmadığı bildirildi. Yapılan açıklamada "Finlandiya’nın Türkiye’ye olan silah ihracatını durdurmaya yönelik verdiği karar, Miilux’un Finlandiya’da bulunan fabrikasından, ülkemize yapılan satışları kapsamamaktadır… OYAK Miilux, Türkiye’nin zırh çeliği dahil tüm yüksek dayanımlı çelik ihtiyacını, dış kaynaklara gerek kalmadan karşılayabilir durumdadır" denildi. Enerji dönüşümü ve karbonsuzlaştırma konularında çalışan SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi, Türkiye Ulaştırma Sektörünün Dönüşümü: Elektrikli Araçların Türkiye Dağıtım Şebekesine Etkileri başlıklı raporunu kamuoyuna açıkladı. Enerji Bakanlığı’nın da teşvikiyle hazırlanan ve SHURA Yönlendirme Komitesi Başkanı Selahattin Hakman ile SHURA Direktörü Değer Saygın’ın katılımıyla tanıtılan Raporda, elektrikli araçların Türkiye’nin elektrik dağıtım şebekesine bugün ve gelecekteki olası etkileri ele alınıyor.

Etkili kullanım arayışı

Rapora göre elektrikli araçların kontrolsüz şarj edilmesinin dağıtım şebekelerinin işleyişini olumsuz etkileyebileceğine dair dünyada da Türkiye’de de yaygın bir endişe söz konusu. Muhtemel olumsuzlukları azaltmak, ilave elektrik yükünü yönetmek ve elektrikli araç kullanıcılarının araçlarını düşük maliyetle şarj etmelerine yardımcı olmak ve elektrik şebekesinin daha etkili kullanımını teşvik etmek için akıllı şarj konseptleri ve iş modelleri geliştiriliyor.

İki araçtan biri elektrikli olacak

Raporda yer alan ‘Yüksek Büyüme’ adlı elektrikli araç piyasa senaryosuna göre 2030 yılında satılacak her yeni iki binek araçtan biri elektrikli olacak. O tarihte elektrikli araçlar toplam araç stokunun yüzde 10’unu oluşturacak. Böylece Türkiye’deki toplam elektrikli araç sayısı da 2030 sonunda 2.5 milyon seviyesine çıkacak. Bu araçların şarj edilmesi için ev, işyeri ve halka açık alanlarda toplamda 1 milyona yakın şarj noktası bulunacak.

Ek kapasite artışına ihtiyaç yok

SHURA Direktörü Değer Saygın, rapordaki analizler için elektrikli araçların yol açacağı ilave yük dışında, Türkiye’deki toplam elektrik talebinin 2018 ve 2030 yılları arasında yılda ortalama yüzde 5 oranında büyüyeceği öngörüsünü kullandıklarını söyledi. Oluşacak yükü yönetmek için ihtiyaç duyulan şebeke yatırımlarının taahhüt edildiği gibi yapılması halinde elektrikli araçların şebekeye kısıtlı bir etki ile entegre edilebileceğini belirten Saygın, “Dağıtım şebekesinde neredeyse hiç ek kapasite artışına ihtiyaç olmadığını görüyoruz” dedi.

Elektrikli araçların şebekelerde soruna yol açmaması için neler yapılması gerektiğine de değinilen Rapor’da şu değerlendirmeler yer aldı:“Şebeke yatırımları talep artışıyla uyumlu şekilde devam etmeli. Elektrikli araç sahipleri araçlarını gece yarısı gibi elektrik yükünün yoğun olmadığı saatlerde şarj etmeye teşvik edilmeli. Şarj noktaları en uygun yerlere konulmalı. Şarj davranışlarını teşvik etmek için zamana göre değişen elektrik tarifelerini belirleyen hukuki bir çerçeve, akıllı şarj, entegre bir şebeke ve mobilite bazlı altyapı planları gerekiyor.”

Fırsatlar elektrikli araçları yaygınlaştıracak

SHURA Yönlendirme Komitesi Başkanı Hakman, 2018 yılı sonunda dünyada 5 milyon elektrikli aracın trafikte olduğunu belirterek “Aynı sayıda şarj noktası da bu araçlara hizmet verdi. 2030 yılına geldiğimizde elektrikli araç sayısının 120-250 milyon arasına ulaşabileceği tahmin ediliyor” dedi. Türkiye’deki elektrikli araç sayısının henüz 1000 adedin biraz üzerinde olduğunu ifade eden Hakman “Yakın bir tarihte yerli elektrikli araç üretimine başlanması bekleniyor. Araç sahiplik oranı, nüfustaki artış ve elektrikli araçların getirdiği fırsatlarla birlikte kullanıcı sayısının artacağını öngörüyoruz” diye konuştu.