Fasulye ucuzladı, nohut fiyatı yükseldi

MEHMET HANİFİ GÜLEL

Bakliyat sektörü içinde önemli yer tutan kuru fasulye, nohut ve kırımızı mercimekte üretimdeki rekolteye bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalış yaşanıyor. Hasat başlangıcı itibariyle nohutta yüzde 30, mercimekte yüzde 16 fiyat artışı yaşanırken, kuru fasulyede ise yüzde 20 fiyat düşüşü görüldü. Bu arada hasadı yeni başlayan kuru fasulyede gelen ilk bilgilere göre ekim alanlarında geçtiğimiz yıla göre yüzde 20 artış var. Bazı bölgelerde düşük verim gözlenirken bazı bölgelerde yüksek verim alınan kuru fasulyede bu sezon geçtiğimiz yıla göre rekoltenin yüzde 15 artışla 350 bin ton seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

İri nohutu leblebici topladı, fiyat arttı

Nohut hasadının temmuz-ağustos aylarında tamamlanmasıyla birlikte üretimde geçtiğimiz yıla göre biraz düşüş gözlendi ve iri ürün miktarı yeterince elde edilemedi. Bu yüzden fiyatlarda yaklaşık olarak 2 liraya kadar artışlar oldu. Bunun bir diğer nedeni ise leblebiciler tarafından
piyasadan nohutun toplanmasıyla fiyatının artması gösteriliyor. Hasadı haziran ayında başlayan kırmızı mercimekte ise yaklaşık 300 bin tonluk bir rekolte bekleniyor. Yerli mercimeğin fiyatı sezon başında tonu 4 bin 500 TL civarında seyrederken şimdi yaklaşık 6 bin TL’ye kadar çıkmış durumda.

Aşure ayında satışlar önceki

yıla göre yüzde 20 düştü

Mart ayında ilk vakaların görülmesi ile vatandaşların evlerinde kaldığını hatırlatan Tarım Ürünleri Hububat, Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği (PAKDER) Başkanı İsmet Aral, yaklaşık iki aylık bir dönemde bakliyat ve pirinç satışlarının normalin 10 katına kadar çıktığını söyledi. Vatandaşların panik halinde alışveriş yaptıklarını ve evdeki stokları en üst seviyede tuttuklarını ileten Aral, “Haziran ayında başlayan durgunluk halen etkisini devam ettiriyor. Bu durgunluğun sebebi market, perakende zinciri ve evlerdeki stoklara bağlanıyor. Aşure ayına girerken geçen yıllara göre satışlarda yüzde 20’lik bir düşüş yaşanıyor. Son 3 yıla bakıldığında bakliyat üretimi az da olsa bir artış gösterdi. Bakliyat sektörünün iç pazar büyüklüğü 7 milyar TL ve pirinç ise 5 milyar TL olmak üzere toplamda 12 milyar TL büyüklüğe sahip. Sektörün ihracatı ise TL karşılığı yaklaşık 2.5 milyar TL dolayında bulunuyor. Türkiye bakliyat sektörü 2019 yılında 1.2 milyon ton üretim miktarına ulaştı” şeklinde konuştu.

“Güvenlik stokunun önemini anladık”

Pandemi döneminde dünyada ve Türkiye’de kısa süreli de olsa rafl arda bir paniğin oluştuğunu kaydeden Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, Türkiye’nin bunu en kısa sürede atlattığını söyledi. Reis, “Özellikle raf ömrü uzun olan bakliyat ürünleri olan makarna ve un fi yatlarında ciddi artış oldu. Sonraki 4 ayda ise çok durgun geçti ve herhangi bir problem olmadan hasat başladı. Türkiye’de bu yıl buğday üretimi yaklaşık 20 milyon tonun üzerinde. Aynı anda kırımız ve yeşil mercimek hasadı yapıldı ve rekoltede yüzde 10’luk bir üretim artışı oldu. Kuru fasulyede ise bu yıl yüzde 20 üretim artışı olacağı öngörülüyor. Şu an fasulyede yüzde 20’ye yakın bir fi yat düşüşü söz konusu. Nohut üretimi de bu yıl geçen yılın miktarı kadar üretildi. Kendi kendimize yeten üç ürünümüz buğday, fasulye ve nohut olarak yer alıyor. Pirinçte ise 1 milyon tona yakın bir çeltik üretimimiz var. Pirinç karşılığı olarak yaklaşık 650 bin ton civarında bekleniyor. Ancak, pandemi henüz bitmedi ve bitmesiyle ilgili hiçbir öngörü yok. Pandemi bize gıdanın ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Güvenlik stoku bulundurmanın önemini anladık. Bir ülke mutlaka güvenlik stokunu önemsemeli” dedi.

“Fiyatların durumunu dünya piyasası belirleyecek”

Akdeniz Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arslan, Türkiye’de kuru fasulyede hasadın daha yeni başladığını belirterek, “Gelen ilk bilgilere göre ekim alanlarında geçtiğimiz yıla göre artış var. Bu sezon kuru fasulyede geçtiğimiz yıla göre yüzde 15 artış ile 350 bin ton seviyesinde rekolte bekliyoruz. Toptan piyasalarda ton başına 7 bin 250 lira ila 8 bin lira arası fi yatlardan fasulye alımlara başlandı. Bu sezonki fiyatlara göre yeni mahsulün çıkışı ile birlikte yaklaşık 1000 TL’lik bir düşüş gerçekleşti. Kırmızı mercimekte ise yaklaşık 300 bin tonluk bir rekolte gerçekleşmesi bekleniyor. Yerli mercimeğin fiyatı sezon başında 4 bin 500 TL civarındaydı ama şimdi yaklaşık 6 bin TL’ye kadar çıktı. Yurtdışındaki kırmızı mercimek fiyatları yurtiçine göre daha düşük olması nedeniyle ihracat şansı yok. Şu anda ithal mercimeğin tonu vergisi ile birlikte 4 bin 800 TL civarında. O yüzden iç piyasa için kırmızı mercimek rekoltesinin yeterli bir seviyede olduğunu görüyoruz. Nohut fiyatları ise tarlada yaklaşık 4 TL civarında seyrediyor, sezon başlangıcından bu yana yaklaşık fiyatlarda bin TL’lik bir fark var. Son günlerde bazı gevşemeler yaşansa da fiyatların durumunu dünya piyasası belirleyecek” diye konuştu.