Çiftçi, 41 ilde ekim için 'kuraklık desteği' bekliyor

Mehmet Hanifi GÜLEL

Başta Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi olmak üzere 41 ilde kuraklıktan etkilenen çiftçiler ekim için kuraklık desteğinin ödenmesini bekliyor. Devlet tarafından kuraklıktan etkilenen buğday, arpa, yulaf, çavdar, nohut ve mercimek üreticilerine verim kayıplarına göre dekara 100 liraya kadar ödeme yapılacağı duyurulmuştu. Çiftçilerin yeniden ekim için maddi gücü olmadığını belirten sektör temsilcileri, bu dönemde çiftçilerin paraya ihtiyaç duyduğunu gübre, tohum ve yakıt alması gerektiğini belirtiyorlar. Ekim öncesi en azından bu paranın verilmesi çiftçiye bir nefes olacağına dikkat çekiliyor. Ayrıca büyükbaş hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı Erzurum gibi illerde ise desteklerin hayvan sayısına göre verilmesi talep ediliyor. Diğer yandan çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifl eri’ne olan borçların ertelenmesinin ise yüksek faizle yapıldığını ve yapılandırmanın bir anlamanın olmadığı ifade ediliyor.

Desteklerin ödenmesi çiftçiye nefes olacak

Hilvan Ziraat Odası Başkanı ve Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Hikmet İpar, ekim öncesi kuraklık desteğinin verilmesi çiftçiye bir nefes olacağını söyledi. Devletin gübre ihracatına yönelik kısıtlama getirmesi iç pazarda ton başına 200 lira bir düşüş olmasına rağmen bunun çiftçiye yararının olmadığını kaydedenw, İpar, “Bölgede 2 hafta sonra ekimler başlayacak. Tohum fiyatları buğdayda 4 lira, arpada ise 3 lira seviyesine kadar çıktı. Çiftçi ekim yapmak için ihtiyaç duyduğu para cebinde yok. Şu anda çiftçi aslında ekmese daha kârlı olacağını düşünüyor. O yüzden çiftçi onuru için ekiyor. Diğer yandan bölgede yüzde 70 hasar olan bir tarlada biz ona otomatikken yüzde 100 diyoruz. Yüzde 70 hasar olan bir tarlaya zaten biçerdöver giremiyor. Kalan yüzde 30 biçerdöver ücretini karşılamayacağı için bu yüzden yüzde 100 hasar anlamına geliyor. Yine Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifl eri'ne olan borçların ertelenmesi de hayal kırıklığı yaşattı. Çiftçilerin yüzde 80’ni öngördüğü koşulları sağlayamıyor ve faydalanamıyor. Kredi alamadığı gibi icraya giden, gecikmiş olan borçların hiçbirini kapsama alınmadığı için yapılandırmaya da giremiyor” dedi.

"Borçların ertelenmesi faiş faizle yapılandırılıyor"

Desteklerin ödenmesi ile ilgili genelgenin geldiğini ve yakın zamanda ödeme yapılmasını beklediklerini ifade eden Nusaybin Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Doğru, “Oluşan zarara miktarına oranla destek verilecek ama çok yetersiz. Mardin’de kuraklığın etkileri bazı ilçelerde yüzde 100, bazılarında ise yüzde 60 ile 50 arasında değişiklik gösteriyor. Diğer bir önemli konu ise çiftçi borçlarının yüzde 13’e yakın bir faiz ile yapılandırılıyor olması. Çiftçi borçlarını ertelenmesini talep ederken, fahiş bir faizle yapılandırma yapılıyor. Normal kredi alındığı zaman sübvansiyondan dolayı yüzde 8 olarak yapılıyor. Yapılandırma yaptığın zaman ise yüzde 13’e çıkıyor. Çiftçilerde ekim yapacak maddi güç de yok. Çiftçiler ya tefeciye gidecek ya da tekrar ÇSK’ları başkasının adına yapıp kredi çekecek” ifadelerini kullandı.

"Kredi borçları 0 faizle yapılandırılmalı"

Kuraklık desteklerinin açıklanmasına rağmen henüz çiftçilerin hesaplarına yatmadığını bildiren TZOB Yönetim Kurulu Üyesi ve Diyarbakır Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Mehmet Cevat Delil de, çiftçilerin hesaplarında yakın zamanda yatması beklediklerini iletti. Ekim için girdi maliyetlerinin çok yüksek olduğuna vurgu yapan Delil, ayrıca çiftçinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifl erine olan borçlarının ertelenmesi için kendilerinin sıfır faizle yapılmasını talep ettiklerini ama onların faizli erteleme yaptıklarını duyurdu.

"Hayvancılık ve yem bitkilerine de destek verilmeli"

Şu anda ekim yapmanın çok zor olduğunu ifade eden Erzurum Aşkale Ziraat Odası Başkanı Selçuk Güney, ilçe tarım müdürlüğünün tohum dağıtmasına rağmen müracaat eden çiftçilerin sayısının yok denilecek kadar az olduğunu belirtti. Çiftçilerin ekime mesafeli yaklaştığını aktaran Güney, daha ekim zamanın olduğunu ve nispeten toprağını işleyenlerin de bulunduğunu iletti. Çiftçilerin korkusu aslında kuraklık değil, girdi maliyetlerinin çok yüksek olması diyen Güney, “Girdi maliyetleri çok yüksek ve çiftçiler ekim yapmaya da mecbur. Bizim bölgede hayvan yemi için ekim yapılır ve çiftçinin tek geçim kaynağı hayvancılık. Kuraklık sonucunda hayvancılığı bırakanların oranı yüzde 30 bekleniyor. Bu oran hayvan sayısını azaltan değil komple bırakan. Devlet dönümüne 100 liraya kadar kuraklık desteği açıkladı. Ödemeler sadece hububata veriliyor, çayıra ve yoncaya verilmiyor. Bölgemizde genelde hayvanlara yönelik yem bitkisi ekiliyor. Yem bitkisine ve hayvanlara destek verilmiyor. Benim 30 dönüm eski yoncam var ve bu yıl 100 balya biçemedim. Normal şartlarda 600 balya biçmem lazımken 100 balya biçtim. Altıda birini biçtim. Devletin vereceği destek bölgede ÇKS’ye göre değil, hayvancılığa dayalı destek vermesi gerekiyor. Herkesin işletmesinde hayvan sayısı belidir. Hayvan sayısına göre destek verilirse destekler doğru anlamda da yerine gider. Bölgemizde ilçe tarım müdürlüğü yüzde 70 rapor tuttu. Biz bölgemizde yem bitkilerine de destek verilmesini talep ediyoruz. Öte yandan bizim bu kuraklıktan etkilenmememiz için sulama alt yapısının yapılması lazım. Bölgede sulanabilir arazi var ama su yakın olmasına rağmen bir türlü su verilmiyor” dedi.

TARSİM ödemeleri yaptı

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, geçtiğimiz perşembe günü Twitter hesabından yaptığı paylaşımında, “Kuraklıkla mücadelede üreticilerimizin yanındayız, yanında olmaya devam edeceğiz. 43 ilde kuraklıktan zarar gören 14 bin 213 üreticimize dekar başına 400 liraya kadar toplam 214 milyon lira hasar ödemesi TARSİM tarafından gerçekleştirildi" ifadelerini kullandı.