Ever Given, sigortada büyük zararlar yaratabilir

Selçuk ALTUN

Süveyş Kanalı’nda gemi trafiği bir hafta aranın ardından önceki gün yeniden açıldı. Kanalda sıkışan “The Ever Given” adlı gemi, küresel sigorta sektörünün de gündemine oturdu.

Küresel ticaret için hayati önem taşıyan Süveyş Kanalı, 400 metre uzunluğunda, 224 bin tonluk “The Ever Given” adlı konteyner gemisinin 23 Mart’ta karaya oturmasıyla kapandı. Normal şartlarda her gün ortalama 50 geminin geçtiği kanalda, bu sayı kimi zaman 70’i bulabiliyor. 120 millik kanalın tıkanmasıyla birlikte, 1 haftalık zaman zarfında sayısı 370’i bulan konteyner gemileri, dökme yük gemileri, petrol tankerleri ve sıvılaştırılmış doğal gaz veya sıvılaştırılmış petrol gazı gemileri günlerce beklemek zorunda kaldı. Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sinin söz konusu kanaldan geçtiği hesap ediliyor. Yapılan tahminlerde, tıkanmanın neden olduğu kesintinin küresel ticaret açısından günde 6 milyar ila 10 milyar dolar arasında etkilediği belirtilmişti. Bu denli zararlar konuşulmaya başlayınca gözler sigorta sektörüne çevrildi.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Süveyş Kanalı tıkanmasının küresel reasürörlere büyük zararlar getirebileceği açıklamasında bulundu. Uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley ise, krizin sigorta etkisinin düşük olacağını ve sektör açısından kayıpların ‘yönetilebilir’ göründüğünü öne sürdü. Uzman broker şirketi McGill & Partners de, reasürans ve sigorta endüstrisinin Süveyş Kanalı’nda yaşanan tıkanma nedeniyle 100 milyon doları aşan maliyetlerle karşılaşabileceğini öngördü.

Tıkanmanın sigortaya etkisi ‘minimum’ olacak

Morgan Stanley analistleri ise, Süveyş’te bir haftalık tıkanmanın sigorta sektörüne etkisinin “minimum” olacağını ve bunun yönetilebilir seviyede kalacağını ileri sürdü. Etkilenebilecek üç ana teminatın gövde, kargo ve deniz sorumluluğu olduğunu belirten yatırım bankası, şu analizde bulundu: “Japon Shoei Kisen KK tarafından Ever Given için satın alınan sigorta sadece geminin kendisinde meydana gelen maddi hasarı karşılıyor. Gemi, yıkıcı önlemlere ihtiyaç duyulmadan serbest bırakıldığı için bu kayıpların minimum düzeyde olması beklenebilir. Aynı şekilde, yürürlükte olan kargo sigortası, yaklaşık 90 milyon dolar değerinde ve yaklaşık 20 bin konteyner mal taşıyan gemide sevk edilen malları teminat altına alıyor.

Ever Given’in, bozulabilir malları güvende tutmak için hala çalışan soğutma ile gücü koruyabildiğine inanılıyor, ancak kanalda tıkanan diğer gemilerdeki mallara gelebilecek potansiyel hasarın da göz önünde bulundurulması gerekiyor. En büyük endişelerden biri, geciken kargo kapsamına odaklanıyor. Ancak çoğu kargo poliçesi gecikmiş taşımayı kapsamadığı için bu asgari düzeyde olacaktır.”

Öte yandan, deniz sorumluluk sigortasının ihmallerinin başkalarına zarar vermesi durumunda armatör ve operatöre koruma sağladığına dikkat çeken Morgan Stanley, burada potansiyel ihmal henüz belirlenmemiş olsa da, Mısır hükümetinin kanalın kapatılmasından elde edilen muhtemel gelir kaybı talepleri de dahil olmak üzere olaydan kaynaklanan davalarla karşılaşabileceğini kaydetti.

Deniz reasürans fiyatları etkilenebilir

Fitch Ratings’e göre, Süveyş Kanalı’nın tıkanması ve bunun sonucunda küresel nakliyatın kesintiye uğraması, reasürans endüstrisi için büyük bir kayıp olayına neden olabilir. Kuruluş, bu olayın küresel reasürörlerin kazançlarını düşüreceğini, deniz reasürans fiyatlarının “The Ever Given” konteyner gemisinin karaya oturmasının bir sonucu olarak daha da artacağını kaydetti. The Ever Given’deki kargo sahiplerinin ve Süveyş Kanalı’nda bloke edilen diğer gemilerin, bozulabilir mallar ve tedarik zinciri kesintileriyle ilgili kayıplar nedeniyle sigorta sektörünün çeşitli taleplerle karşılaşacağını belirten Fitch, kayıpların yüz milyonlarca Euro’ya ulaşabileceğini tahmin etti.

Öte yandan, kanalın her iki ucunda 400’e yakın geminin sıkışıp kaldığına atıfta bulunan Fitch, Süveyş Kanalı İdaresi’nin de gelir kaybı nedeniyle zarar tazmin talepleriyle muhatap olabileceğini vurguladı.

Tedarik zincirini etkileyecek

Uzman broker şirketi McGill & Partners, de sigorta sektörü açısından ciddi bir fatura çıkacağı görüşünde. Reasürans ve sigorta endüstrisinin Süveyş engelinden dolayı 100 milyon doları aşan maliyetlerle karşılaşabileceğini tahmin eden şirket, bu olayın, COVID-19 salgını nedeniyle son bir yıldır zaten baskı altında olan küresel tedarik zincirleri için önemli sonuçlar doğuracağını öngörüyor.