TEPAV: Perakende güveninde düşüş sürüyor

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksi (TEPE), Kasım 2021’de bir önceki aya göre 2,6 puanlık azalış, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 1,7 puanlık artışla -10,3 puan değerini aldı.

TEPAV'dan yapılan açıklamaya göre, TEPE’nin geçen aya kıyasla azalışında geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki kötüleşme etkili oldu.

TEPE anketi kapsamında geçtiğimiz 3 ayda işlerinin azaldığını belirten perakendecilerin oranı Ekim ayında yüzde 45 iken Kasım ayında yüzde 54, önümüzdeki 3 ayda işlerinde kötüleşme beklediğini belirten perakendecilerin oranı ise Ekim ayında yüzde 42 iken Kasım ayında yüzde 49 oldu.

“Tekstil, hazır giyim ve ayakkabı” sektörü perakende güveni en fazla artan sektör oldu. Bölgeler bazında incelendiğinde ise perakende güveninde en fazla artış Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde görüldü. Kasım ayında düşüşün devam etmesiyle Türkiye, perakende güveninde AB-27 ve Euro Bölgesi’nden olumsuz yönde ayrıştı.

Perakende güveni geçen aya göre azaldı

TEPE değeri, Kasım 2021’de -10,3 puan değerini alarak geçen yılın aynı dönemine göre 1,7 puan artarken, geçen aya göre 2,6 puan azaldı. TEPE değerinin yıllık değişiminde geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu göstergesindeki 13,6 puanlık iyileşme etkili oldu. Diğer taraftan, mevcut stok düzeyinin normalin altında olduğu yönündeki 16,3 puanlık değişim endekse olumlu yansıdı.

Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Kasım 2021’de -22,9 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 5,8 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 25,0 puan azaldı.

Kasım 2021’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 15,3’ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 49,1’i işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 35,6 oldu.

İşlerin durumuna ilişkin değerlendirmeler kötüleşti

İşlerin (geçen yılın aynı dönemine göre) durumuna yönelik değerlendirmeler, Kasım 2021’de -21,6 puan değerini alarak Ekim 2021’e göre 8,1 puan azalırken, Kasım 2020’ye göre 17,9 puan arttı.

Kasım 2021’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 22,5’i geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 44,1 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 33,4 oldu.

Satış beklentisi azaldı, fiyat beklentisi arttı

TEPE anketine soru bazında bakıldığında, Kasım 2021’de, “geçtiğimiz üç ayda işlerin gelişimi”, “mevcut stok düzeyi” ve “işlerin geçen yıla göre durumu” dışındaki tüm değerlendirme ve beklentiler Kasım 2020’ye kıyasla olumsuz yönde değişirken, “önümüzdeki 3 ayda satış fiyatı beklentisi” arttı.

Bir önceki aya kıyasla bakıldığında ise “mevcut stok düzeyi” dışındaki tüm değerlendirme ve beklentiler Ekim 2021’e kıyasla olumsuz yönde değişirken, “önümüzdeki 3 ayda satış fiyatı beklentisi” arttı.

Diğer bir ifadeyle, Kasım ayında, geleceğe yönelik satış, sipariş, istihdam ve mağaza sayısı dâhil olmak üzere tüm beklentiler gerek geçen yıla göre gerekse geçen aya kıyasla geriledi, fiyat artış beklentileri de önemli ölçüde güçlendi. Kasım ayı sonunda finansal piyasalarda yaşanan hareketlilik geleceğe yönelik beklentilerin olumsuz gelişiminde etkili oldu.