Otomotivci ‘sıfır ÖTV’ için yol haritasını çizdi

Aysel YÜCEL/İSTANBUL

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD), dünyada sadece Türkiye’de olan ÖTV sisteminin tamamen kaldırılması için harekete geçti. ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, ÖTV’nin kademeli olarak düşürülerek, 2034 yılına kadar tamamen kaldırılması için dernek olarak bir simülasyon yaptıklarını, bu çalışmayı kısa süre önce bir rapor halinde ilgili bakanlıklara sunduklarını söyledi. İlgili mercilerin konuya sıcak yaklaştığını açıklayan Bozkurt, sunulan raporun değerlendirmeye alındığını aktardı.

ODMD’nin İstanbul’da düzenlenen kasım ayı değerlendirme toplantısında konuşan ODD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, ÖTV sisteminin yarattığı olumsuzlukları sıralarken bu konudaki çözüm önerilerini açıkladı. Türkiye’deki yüksek ÖTV’nin otomobile ulaşım zorlaştırdığına dikkat çeken Bozkurt, buna bağlı olarak iç pazar satış adetlerinin de istenilen seviyelere ulaşamadığına dikkat çekti. Bozkurt, sınırlı iç pazara bağlı olarak yeni üretim yatırımları için Türkiye’nin öncelikli pazar olarak tercih edilemediğini ifade etti. Diğer yandan, mevcut vergi sisteminin yaşlı araç parkı problemi her yıl daha da büyüttüğünü dile getiren Bozkurt, “ÖTV sistemi nedeniyle ikinci el otomobil fiyatları da oldukça yüksek. Bir yandan trafikteki araç parkı yaşlanırken, diğer yandan yasal bir engel olmamasına rağmen rekabetçi bir fiyat sunamadığımız için ikinci el araç ithalatı yapamıyoruz. Oysaki, rekabetçi fiyat sunabilsek, bu yaşlı araçları Afrika gibi pazarlara ihraç edebiliriz” dedi. Bozkurt ayrıca, yüksek vergilerin yeni teknolojilere sahip araçların da Türkiye’ye gelmesinin zorlaştığını kaydetti.

Ali Haydar Bozkurt, ÖTV’nin bir anda kaldırılmasının çok gerçekçi olmayacağını dile getirerek, “Çünkü ÖTV devlet için önemli bir gelir kalemi. Ayrıca mevcut araç envanterinin değeri de düşer” dedi. Bu nedenle ÖTV’nin kademeli düşürülmesini çözüm olarak gördüklerini ifade eden Bozkurt, “ÖTV sisteminin kademeli olarak düşürülerek, 2034 yılına kadar tamamen kaldırılması yönünde bir simülasyon yaptık” dedi. Yeni bir yol haritası çizen ODMD, bu kapsamda, “Türkiye Otomotiv Ekosistemi Gelişim Senaryoları 2023-2034” raporunu hazırladı.

“İç pazar 2 milyon adete çıkar”

Rapordaki önemli konu başlıklarına değinen Ali Haydar Bozkurt, “2023-2034 arası yılların modellendiği senaryoda Türkiye’de otomotiv ekosistemine uzun vadeli olarak baktığımızda, herkesin en başta ÖTV’nin kaldırılmasını talep ettiğini görüyoruz. Ancak bunun sadece bir günde yapılamayacağı bir gerçek. ÖTV’yi Gerçekleştirdiğimiz simülasyona göre kademeli olarak ÖTV oranlarının düşmesiyle birlikte bu rakamı sıfırlayacak bir senaryo çalışıldı. Bu 10-15 yıllık süreçte üretim yatırımı almak gibi teşviklerin hazırlanması üzerine detaylar da devreye girmeli. Böyle bir adım atmak için tam olarak doğru zamandayız ve bu geçişi doğru yönetmeliyiz. Bu adımlarla birlikte otomobil ve hafif ticari araç pazarının 2034’e kadar 2 milyonun üstünde bir adede ulaşma potansiyeli var. Pazarın gelişimi, Türkiye’nin dünya otomotiv ekosistemindeki yerini daha üst sıralara taşıyacak. Biz ülke olarak mevcut konjonktürde, yatırım ve üretim anlamında en avantajlı konumdayız. Böyle bir stratejik hamle ile bir yol haritası belirlememiz ve bu yol haritasına sadık kalmamız önem taşıyor. 3 milyon adedi ise zorlayacak bir iç pazar potansiyelimiz var” açıklamasını yaptı.  

“Yabancı yatırım hızlanır”

Bozkurt, ÖTV’nin sıfırlanması ile yabancı yatırımcının da önünün açılacağına dikkat çekerek, “Ortaya koyduğumuz senaryo ile otomotiv yol haritası oluşturularak, 2034’e kadar bin kişiye düşen otomobil sayısı, 219 adetten Doğu Avrupa ortalaması olan 365 adedin üzerine çıkarken, daha fazla marka/model üretimi mümkün olacak, otomotiv ihracatı 2 milyon adede ve 30 milyar dolar seviyelerinden 50 milyar doların üzerine çıkarma imkanı olacak. Tedarik sanayinin de ekonomik ölçeklere ulaşması ve yatırımlarını artırabilmesi mümkün. Bu gelişmeler yeni yan sanayi firmalarının da ülkemizde yatırımlar yapmasına ve mevcut yan sanayi firmalarının kapasite artırmasına fırsat yaratacak” diye konuştu.

Özellikle son dönemde Çinli elektrikli araç üreticilerinin Avrupa pazarına giriş yapmakla ilgili önlerindeki en büyük zorlukların başında gümrük tarifeleri ve lojistik yönden uzaklık konuları geldiğini ifade eden Bozkurt, “Aslında Türkiye, Çinli otomobil üreticileri için en uygun üretim üssü olarak öne çıkabilecek fırsatları da barındırıyor” dedi.

“İstihdam yüzde 50 artabilir”

Başkanı Ali Haydar Bozkurt, ÖTV’nin kademeli olarak azaltılması sayesinde, Türkiye’de sektörün her açıdan gelişeceğini ifade ederek, “Dönüşen otomotiv sektörü çevresinde, pazar/ihracat/üretimin artması, paydaş sektörlerle beraber katma değeri yüksek iş imkanlarının gelişimine fırsat tanıyacaktır. Otomotiv ve paydaş sektörlere ait istihdam toplamı yüzde 50 seviyelerinde artarak 750 bin kişiye ulaşabilecek” dedi.

Dernekten ‘mobilite’ açılımı

Toplantıda otomotiv sektörünün önemli bir dönüşüm geçirdiğini ve mobilitenin giderek daha fazla ön plana çıktığını belirten Ali Haydar Bozkurt, Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) olan dernek isminin Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) olarak değiştirilmesinin oy birliğiyle kabul edildiğini açıkladı. Bozkurt, konuyla ilgili “Üretici firmalar kendi mobilite platformlarını ve mobilite şirketlerini oluşturmaya başladılar. Önümüzdeki dönemde mobilite platformları çok fazla konuşulacak ve mobilite platformlarını dernek olarak kendi bünyemizde topluyoruz. Artık mobilite platformları da derneğimize üye olabilecek. Tüzüğümüzü değiştirdik ve ilk etapta OEM firmaların kendi oluşturacakları mobilite platformlarını ve şirketlerini derneğe üye olarak katabileceğiz” diye konuştu.

Kasım ayında satışlar %37 arttı 

ODMD Genel Koordinatörü Dr. Hayri Erce, toplantıda kasım ayı otomobil ve hafif ticari araç satış rakamlarını açıkladı. ODMD’nin raporuna göre; kasım ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 36.7 artarak 82 bin 311 adet oldu. Kasımda otomobil satışları yıllık bazda yüzde 37.8 artarak 59 bin 222 adet olarak gerçekleşti. Hafif ticari araç satışları ise geçen ay önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 34 artarak yaklaşık 23 bin adet oldu. Dr. Hayri Erce, kasım ayında otomobil satışlarındaki artışta geçen yıla oranla daha az tedarik sorunu yaşanmasının etkili olduğunu söyledi. Öte yandan, satışlardaki artışta bazı tüketicilerin otomobil fiyatlarının daha da artacağından endişe ederek, alımını öne çekmesi etkili oldu. Otomobil ve hafif ticari araç satışları Ocak-Kasım döneminde ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 azalarak 668 bin 063 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları, 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde geçen yıla göre yüzde 2,4 oranında azalarak 505 bin 886 adet, hafif ticari araç satışları yüzde 3,4 artarak 162 bin 177 adet oldu.