Otomotivci çip krizine rağmen 2022’den umutlu

Hilal SARI

Küresel otomotiv sektörü 2022 yılında da çip krizinden olumsuz etkilenmeye devam edecek, ancak tüketicilerin bulunurluğu azalan araçlara daha yüksek bedeller ödemeye razı olması, otomotiv devlerinin darboğazdan çok etkilenmeden çıkmasını sağlayabilir. Özellikle lüks araç segmentinde 2021 rekor dolu bir yıl olurken, birçok üretici 2022’ye yönelik kâr beklentisini yükseltiyor. Avrupa Birliği’nin çipte vites yükselten adımları kıtanın en önemli sektörlerinden biri olan otomotivin uzun vadeli büyümesini destekleyecek nitelikte. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen birliğin küresel çip pazarındaki payını 2030 itibariyle %20’ye yükseltmek istediğini belirterek Komisyon’da yeni kabul edilen Çip Yasası’nın 2030’a kadar 15 milyar Euro’luk ilave kamu ve özel sektör yatırımı getireceğini belirtti.

ACEA: Avrupa’da satışlar %7,9 yükselecek, 2019’a dönüş yok

Avrupa Otomobil Üreticileri Derneği de (ACEA) araç satışlarının çip krizi gevşedikçe 2021’de yüzde 2,4 düştükten sonra 2022’de yüzde 7,9 yükselmesini öngörüyor. Ancak satışlar bu artışa rağmen 2019’un yüde 20 altında kalıyor. 16 büyük Avrupalı otomobil üreticisini temsil eden ACEA çip tedariğinin 2022’de daha istikrarlı hale geleceğini öngördüğü açıklamasında AB’deki yeni araç kayıtlarının da 10,5 milyona yükselmesini beklediklerini belirtiyor. AB’ye “dışa bağımlılığın azaltılması” için çağrı yapan ACEA’nın açıklamaları AB’nin Çip Yasası’ndan bir gün önce geldi.

ACEA’dan şarj darboğazı uyarısı: Acil adım atılmazsa duvara toslarız

Derneğin önemli bir uyarısı da elektrikli araçlardaki (EV) büyüme hızının şarj istasyonlarında görülmediği konusundaydı. AB genelinde neredeyse her 5 yeni araçtan 1’inin EV olduğunu ve bundan memnuniyet duyulduğunu belirten ACEA Başkanı ve BMW CEO’su şöyle uyarıyor: “EV satışları 2017’den 2021’e 10 katına çıktı, ancak aynı dönemde kamusal şarj istasyonlarının büyümesi 2,5 katın biraz altında arttı. Eğer buna yönelik acil adımlar atılmazsa ve AB üye devletleri yeni iddialı hedefl er koymazsa çok yakında bir duvara toslarız.” AB, bu konuda da Alternatif Yakıt Altyapısı mevzuatı üzerinde çalışıyor.

“Güçlü talep bekleme sürelerini 1 yıla kadar uzatabiliyor”

2021 yılında çip krizine rağmen satış rekoru kıran Alman lüks otomobil üreticisi Porsche AG, 2022’de de darboğaza rağmen tekrar rekor kırmayı bekliyor. Automobilwoche ile röportajında CEO Detlev von Platen “Mevcut siparişlere baktığımda 2022’den de hayli eminim. Satış büyümesi 2021’deki yüksek düzeylere ulaşabilir” diyor. VW çatısı altındaki şirketin 2021 satışları 2020’ye göre yüzde 11 artarak 301 bin 915’e ulaşmıştı. Aynı hızda büyüme gelirse toplam satışları 335 bini bulabilir. Ancak van Platen talebin çok yüksek olmasının bekleme sürelerini uzattığına dikkat çekerek “Bazen aylar sürebiliyor ve belirli durumlarda bir yıla çıkabiliyor” uyarısını yapıyor. Bir diğer lüks üreticisi Ferrari de 2021’de rekor satış gerçekleştirdi ve CEO Benedetto Vigna geçen hafta yaptığı açıklamada “Tarihteki en güçlü sipariş büyümesini görüyoruz” demiş pandemi öncesi satışların yüzde 10 üstüne çıktıklarını açıklamıştı. Alman BMW’de de 2021 satışları yüzde 49 artışla tarihi rekora ulaşmıştı.

2022 darboğazın devam ettiği ancak gevşediği bir yıl olacak

Birçok kuruluş 2022’nin çip krizinin devam ettiği ancak artan kapasiteler ve yavaşlayan taleple hafifl eyeceği bir yıl olacağını öngörüyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings de bunlardan biri. Fitch’ten geçtiğimiz günlerde gelen açıklamada “rekor düşük stoklara rağmen artan kapasiteler ve talebin ılımlı hale gelme potansiyeli nedeniyle 2022’nin ikinci yarısında çip sıkıntısının hafifl eyebileceği” öngörülüyor. Dün bir açıklama yapan Meksika Otomotiv Sektörü Derneği AMIA da “Çip tedariği 2022’de normalleşecek” dedi. AMIA Başkanı Fausto Cuevas “Çip darboğazının yıl boyunca normalleşerek özellikle 2. yarıda pandemi öncesi düzeylere dönülebileceğini” belirtti. AMIA daha önceki açıklamalarında çip krizinin 2023 hatta 2024’e sarkabileceğini öngörmüştü. Japonya Merkez Bankası yönetim kurulu üyesi Toyoaki Nakamura da dün yaptığı açıklamada “Yarıiletken çiplerde tedarik darboğazının yıl boyunca devam etmesi muhtemel” diye konuştu.

Porsche, Toyota, Honda ve Nissan darboğaza rağmen iyimser

Japon otomotiv üreticileri Toyota Motor ve Honda Motor, çarşamba günü yaptıkları açıklamada 2022 yılının tamamına ilişkin iyimser öngörüler açıkladı. Toyota ve Honda’nın son çeyrek finansal sonuçları çip krizine nedeniyle geçen yılın aynı dönemine göre sırasıyla yüzde 21 ve yüzde 17 düşmesine rağmen, açıkladıkları kar Refinitiv analistlerinin beklentilerinin üzerinde geldi: Sırasıyla 784,4 milyar yen ve 229 milyar yen. Çip darboğazı nedeniyle üretimde kesintiler yapmak zorunda kalan iki şirket, müşterilerin mevcut araçlara daha yüksek fiyatlar ödemeye razı olmaları sayesinde 2022 için kâr beklentilerini de düşürmedi. Toyota 2022’nin tamamında 24,25 milyar dolar kâr beklentisini yinelerken, Honda 31 Mart’la biten mali yılı için öngördüğü kârını %21 artışla 800 milyar yen’e (6,9 milyar dolar) yükseltti. Fakat iki şirket de darboğazın 2022’de de devam etmesini ve belirsizliğin 2023’e de sarkabileceğini öngörüyor. Toyota 2022 yılına ilişkin üretim hedefini 500 bin daha azaltarak 8,5 milyona düşürürken, Honda 4,2 milyon hedefini korudu ancak şirket mali yılının başında 4,85 milyon adet üretmeyi planlıyordu. Nissan da salı günü 2022 yılına ilişkin kâr beklentisini yüzde 17 oranında yükseltti ve 210 milyar yen’e (1,82 milyar dolar) çıkardı. Ancak CEO Ashwani Gupta “2022 ne kadar araç satabildiğimiz değil ne kadar araç üretebildiğimizle ilgili bir yıl olmaya devam edecek” sözleriyle çip krizinin şirketin satışlarını sınırlayabileceğine dikkat çekti.

Tesla iki modelden bazı üniteleri çıkartarak üretim yaptı

Üreticiler çip darboğazının üstesinden gelmek için alternatif yollar denemeye devam ediyor. Son olarak Tesla’nın Şangay’da üretilen Model 3 ve Model Y’lerde çip krizinin üretimi aksatmaması için direksiyon kremayerinden iki elektronik kontrol ünitesini çıkartma kararı aldığı öne sürülüyor. CNBC’ye konuşan kaynaklara göre modifiye edilmiş direksiyon sistemli onbinlerce aracın Çin, Avustralya ve Avrupa’da birçok müşteriye sevkiyatının yapılmaya başlandığını aktarıyor. Tesla çalışanlarının değişiklik konusunda müzakereler yaptıktan sonra parçanın yedek olarak nitelendirilmesi nedeniyle müşterileri bilgilendirmeme kararı aldığı aktarılıyor.