Otomotivci AB'ye ihracat liderliğini Çin’e kaptırdı!

AYSEL YÜCEL

Ekonominin lokomotif sektörlerinden otomotivde korkulan oldu. Türkiye, ‘Avrupa’nın en çok otomotiv ithalatı yaptığı ülke’ unvanını Çin’e kaptırdı. Çin’in Avrupa’ya otomobil ihracatı 1 yılda iki kattan fazla arttı. Aynı dönemde Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatı ise yerinde saydı. OSD Başkanı Cengiz Eroldu, Türk otomotiv sektörünün küresel rekabet gücünü geri kazanacak adımlar atması gerektiğini belirterek, “Ülkenin sanayi politikasının satışıyla, üretimiyle, teşvikiyle ve vergisiyle tekrardan bütünsel olarak gözden geçirilmesi lazım” dedi.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, geçen hafta İstanbul’da düzenlenen basın toplantısıyla otomotiv sanayisinin ilk çeyrek sonuçlarını açıklarken, sektöre yönelik önemli değerlendirmelerde bulundu. Eroldu, otomotivcilerin ilk çeyrekte üretim ve ihracatını artırmasına rağmen, sektörün küresel rekabet gücündeki kayıplarına dikkat çekti.

Türkiye, uzun yıllardır Avrupa’ya yapılan otomotiv ihracatında küreselde ilk sırada yer alıyordu. OSD Başkanı Eroldu, Çin’in otomobil ihracatında ilk kez Türkiye’nin önüne geçtiğini açıkladı. Türkiye’den Avrupa’ya 2022 yılında 8.6 milyar dolarlık otomobil ihracatı yapılırken, Çin’den Avrupa’ya ise aynı dönemde 15,5 milyar dolarlık otomobil ihracat yapıldı.

Çin, geçen yıl Avrupa’ya otomobil ihracatını iki kattan fazla artırdı. Eroldu, “Henüz toplam otomotiv rakamları açıklanmamış olsa da Çin’in otomobilde bu derece fark yaratması Türkiye’nin, ‘AB’nin en fazla otomotiv ithalatı yaptığı ülke’ konumunu kaybettiğine işaret ediyor” dedi.

Çin’den Avrupa’ya yapılan ihracatın büyük kısmını Avrupalı firmaların o ülkede ürettiği araçlar oluşturuyor. Çinli markalar da hızlı büyüyor. Eroldu, “Çinli markaları da Türkiye’de yatırıma teşvik etmeliyiz” dedi. Geçen yıl Çin’in Avrupa’ya ihraç ettiği otomobillerin yüzde 25’i elektrikli oldu.

“Sanayi politikamız gözden geçirmeli”

Sektörün önündeki bir diğer risk ise ABD’nin enflasyonu düşürmek için çıkardığı IRA yasası olarak görülüyor. ABD bu kapsamda yeşil teknolojileri ve elektrikli araç üretimini destekleyen çeşitli teşvikleri gündeme almıştı. Bu durumun da AB’yi ve Türkiye’yi etkileyecek.

Eroldu, “Türk otomotiv sanayinin ana konusu, her zaman rakip ülkeler arasında rekabetçiliğini koruyabilmesini sağlamasıdır. Bu rekabetin de bir sürü boyutu var. Ülkenin sanayi politikasının satışıyla, üretimiyle, teşvikiyle ve vergisiyle tekrardan bütünsel olarak gözden geçirilmesi lazım. Bizden daha rekabetçi ve daha ciddi anlamda teşvik veren ülkeler var. Bunları görmezden gelemeyiz” açıklamasını yaptı.

Kapasite kullanımı %74’e çıktı

İlk çeyrek otomotiv rakamlarını açıklayan Eroldu, ilk çeyrekte hem iç pazar hem de ithalattaki artışa paralel üretimin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 artarak 366 bin 597’ye çıktığını söyledi. Bu dönemde ihracat yıllık bazda adetsel olarak yüzde 13 artarak 253 bin 828 adete, tutar olarak yüzde 17 artarak 8.8 milyar dolara çıktı. Kapasite kullanım oranları da ilk çeyrekte yıllık bazda yüzde 63’ten yüzde 74’e çıktı.

“Hafif ticaride ithalat hızlandı”

Cengiz Eroldu, iç pazardaki artan satış rakamlarına rağmen ithalatın payının arttığına dikkat çekerek, bu durumun hafif ticari araçtaki yerli üretimin azalmasından kaynaklandığını ifade etti Eroldu, “Bir markamızın hafif ticari araçtaki üretiminin azalmasının yerli payındaki düşüşte etkisi var” dedi. Bilindiği üzere, Türkiye’nin en çok satılan hafif ticari araçlarından Fiat Doblo’nun üretimi İspanya’ya kaydırılmıştı. Temmuz ayında sonlandırılacak Fiat Doblo’nun üretim adetleri bu karar sonrası azaltılmıştı.

Eroldu, Türkiye’nin Avrupa’ya ticari araç ihracatında birinci sırada yer aldığını hatırlatarak “Bu durum yerli üretimin öneminin göstergesi. Ticaride birinciliği korumalıyız” dedi. Eroldu, yeni gelecek modellerle önünüzdeki yıllarda hafif ticari araçtaki rekabetçiliklerini geri kazanmayı beklediklerini söyledi. İthalattaki artış nedeniyle Türk otomotiv sektörü ihracatta dış ticaret fazlası miktarında da düşüş yaşadı. Türkiye hafif ticari araç pazarında geçen yıl yüzde 60 olan yerli payı bu yıl yüzde 54’e düştü.

Satışların çok büyük kısmı yatırım amaçlı

İç pazarda bu yılın ilk çeyreğinde toplam otomotiv satışlarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55 artarak 247 bin 904 adete ulaştığını açıklayan Cengiz Eroldu, satışlardaki bu yüksek talebin temel sebebinin yatırım amaçlı alımlar olduğunu söyledi. Eroldu, “Reel faizlerin negatif olması ister istemez insanları yatırım yapmaya, yeni bir ürün satın almaya yönlendiriyor. Bu faiz ortamından çıktığımız zaman tablo değişecektir.

Ancak önümüzde iki seçim var. Bir sonraki seçimde Mart 2024’te (yerel seçimler) yapılacak. Bu kapsamda, yatırım amaçlı talebin bir süre daha devam edeceğini düşünüyoruz. En azından bu yılın sonuna kadar talep belki bir miktar aşağı doğru evrilebilir ama devamını bekliyoruz. Daha fazla bulunurluk olsa daha çok araç satılırdı. Fabrikalar kapasiteyi artırsa da talep halen arzın çok üzerinde” diye konuştu. Eroldu, krediye erişimde yaşanan zorlukların devam ettiğini belirterek, “Otomobile gerçekten ihtiyacı olanların çoğu krediye erişemediği için araç alamıyor” dedi.

Üretim artış hedefi %5’ten %10’a çıkarıldı

Cengiz Eroldu, artan talep paralelinde otomotiv üreticilerinin üretim ve ihracatta hedeflerini yukarı yönlü revize ettiğini açıkladı. Otomotivciler, ocak ayında bu yıl için üretimin geçen yıla oranla yüzde 5 artmasını bekliyordu. Eroldu, bu hedefi yüzde 10’a çıkardıklarını açıkladı.

Ocak 2023’te 1 milyon 350 bin ila 1 milyon 500 bin adet arasında belirlenen yılsonu üretim hedefi, nisan ayına gelindiğinde ise ise 1 milyon 440 bin ila 1 milyon 590 bin adet aralığına yükseltildi. Benzer şekilde ocak ayında 1 milyon 200 bin ila 1 milyon 130 bin arasında ihracat hedefi vardı. Nisan ayında yılsonu ihracat hedefi 1 milyon 60 bin ila 1 milyon 170 bin adete çıkarıldı.