Faiz indirimi etkili oldu, 8 aylık satış 4 ayda yapıldı

Aysel YÜCEL

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), 2019 Aralık ayı otomobil ve hafif ticari satış rakamlarını açıkladı. Aralık 2019’da otomobil ve hafif ticari araç pazarı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.46 artışla 90 bin 500 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2019 yılında toplamında ise bir önceki yıla göre yüzde 22.85 azalarak 479 bin 60 adet olarak gerçekleşti. Geçen yıl otomobil satışları, yüzde 20,37 oranında azalarak 387 bin 256 adet olurken, hafif ticari araç pazarı ise 2019 yılında geçen yıla göre yüzde 31.8 oranında azalarak 91 bin 804 adet oldu. Kriz öncesi 2017 yılına göre ise satışlar 2019 yılında yüzde 50 daralmış oldu.

Son 4 ay ilk kez yüzde 50 paya ulaştı

Veri analizinde sektörün önde gelen temsilcilerinden EBS Danışmanlık’ın raporuna göre, 2019’da otomobil ve hafif ticari araç satışlarında son 4 ay özelinde bir ilk yaşandı. İlk 8 aydaki kadar satış yapılan son 4 aydaki satışların toplamdaki payı ilk kez yüzde 50’ye ulaştı. Bilindiği gibi, yılın son ayları, otomotivde satışların en hızlandığı aylardır. Ancak bu yıl son çeyreğin toplam pazarın yarısından fazla pay almasının önemli nedeni kredi faizlerinde yaşanan düşüş oldu. Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, faiz indiriminin otomotivde büyük bir daralmanın önüne geçtiğini vurgulayarak, “2019 Haziran ayında 8 ay boyunca uygulanan ÖTV ve KDV teşvikleri sona erdi. Bunun ardından zorlandığımız bir temmuz-ağustos ayı geçirdik. Eylül’de benzer bir ay daha geçirmeye başlıyorduk ki faizlerin düşüş trendine girmesi ile satışlarımız hafifte olsa yukarı yönlü ivmelenme yaşadı. Ekim ayında da türkiye otomotiv perakendeciliği için çok değerli olan ve emsalleri pekte görülmeyen bir şekilde; kamu bankalarının aldığı bir kararla 0,49 faiz oranı devreye alındı ve otomotiv sektörüne adeta can suyu verildi. Zamanında müdahale olmasa 2019’da pazarda yaşanan yüzde 22.8'lik daralma, yüzde 40’ı aşabilirdi” dedi.

ODD Başkanı Ali Bilaloğlu, pazarın toparlanma sürecine girdiği 2019 yılı son çeyreğinin devamı olarak, 2020 yılı için öngörülen yüzde 5’lik ekonomik büyümenin desteklemesi ve otomotiv ekosisteminin dengelenme sürecinden büyüme sürecine tekrar geçebilmesi için, fayda yaratacağına inandıkları tedbirleri de dernek olarak Ankara ile paylaştıklarını söyledi. Bilaloğlu, "Dernek olarak gelişmelerin takipçisi olmayı sürdüreceğiz” dedi.

Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş da sektöre verilen desteklerin önemine vurgu yaparak, “Otomotiv sektörü 2019 yılını, hükümetimizin sağladığı farklı teşviklerin pozitif katkısı ile yılın başındaki karamsar öngörülerden çok daha iyi bir sonuç ile tamamladı. Hem ÖTV desteği hem de hurda teşviği sayesinde desteklenen talep ve yılın sonunda yerli üretim araçlara kamu bankaları tarafından sağlanan finansman desteği ile 2019 yılında pazarı, yılın başındaki tahminlerimizden çok daha iyi bir seviyede kapatabildik” dedi.

“Kredi desteği ve hurda indirimi devam etmeli”

2020 yılında dipten dönüş bekleyen sektör temsilcileri, sektörde yeniden büyüme için desteklerin devamının şart olduğunu söylüyor. Satışları etkileyen en önemli etkenlerden birinin finansman olduğuna dikkat çeken Murat Şahsuvaroğlu, “2020 yılı ile ilgili beklentilerimiz devlet bankaları tarafından uygulanan yüzde 0.49’luk faiz kampanyasının devam etmesi ile birlikte 600 bin adetleri göreceğimiz yönünde. Devlet bankalarının bu kampanyasına dahil olan ve benzerlerini uygulayan tüm finans sektörünün kredi verme iştahlarını yükseltmelerini bekliyoruz. Sadece yüzde 0,49 vermek değil aynı zamanda kredi talep eden tüketicilerin taleplerini en iyi şekilde değerlendirip kredi taleplerini onaylamalarını bekliyoruz. Baktığımızda otomobil alımında kredi kullanım oranının yüksek olması; faiz oranlarının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Tüm reel sektör oyuncularının son derece rahatsız olduğu yüksek mevduat faizinin de yüzde 10’ların altına düşmesi ticaretin cazibesini arttıracak, yeni istihdamlar yaratacak ve yeni yatırımların önünü açacak” diye konuştu.

Otomotiv Sanayii Derneği'nin (OSD) Başkanı Haydar Yenigün de geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, 2019 sonunda süresi biten hurda teşviğinin 2020'de de devam etmesinin önemine vurgu yaparak, programın devreye alındığı Haziran 2018’den bu yana 400 binden fazla hurda aracın trafikten silindiğinin altını çizmişdi. Haydar Yenigün, “Programı; iç pazarın canlanması, ülke ekonomisine katkı, trafik güvenliği ve her şeyden önemlisi çevre duyarlılığı dikkate alındığında çok önemli bir uygulama olarak değerlendiriyoruz” dedi.

222 elektrikli satıldı, dizel % 52 pay ile ilk sırada yer aldı

2019 yıl Aralık ayı sonunda otomobil satışları motor tipine göre incelendiğinde dizel otomobil satışları yüzde 52.03 pay (201.487 adet) ile birinci sırada yer alırken, benzinli otomobil satışları yüzde 40,04 pay (155.042 adet) ile ikinci sırada, ardından otogazlı yüzde 4,79 pay ile üçüncü, hibrit yüzde 3,09 pay ile dördüncü ve elektrikli otomobiller ise yüzde 0,06 pay ile beşinci sırada yer aldı. 2019 yılında toplam 222 adet elektrikli otomobil ve toplam 11.974 adet hibrit otomobil satışı gerçekleşti.