Ek vergi, Çinli otomotivciyi yatırıma zorluyor

Aysel Yücel / İstanbul

Rekor satışlarla Türkiye pazarındaki payını yüzde 10'a taşıyan Çinli otomobil markaları, fabrika yatırımında önceliği Avrupa ülkelerine verince, yüksek oranlı vergiyle karşı karşıya kaldı. Resmi Gazete'de yayımlanan kararnameyle, Çin menşeli elektrikli araçlara daha önce getirilen yüzde 40 ek gümrük vergisi, 8 Temmuz itibarıyla tüm yakıt tiplerindeki otomobiller için geçerli olacak. Karar sonrası Çinli markalar, tedarik ve fiyatlama planlarını yeniden gözden geçirirken, Türkiye’deki üretim planları konusunda da sürecin hızlandıracaklarının sinyalini verdi.

Resmi Gazete'de 8 Haziran’da yayımlanan kararnameyle gümrük vergisi tüm yakıt türlerine genişletilirken en düşük gümrük vergisi 7 bin dolar olarak uygulanacak. Ticaret Bakanlığı, kararla amaçlarının iç pazarda düşüşe geçen yerli payının yeniden yükselmesini sağlamak ve fabrika yatırımlarının teşvik edilmesi olduğunu açıkladı.

Türkiye’de satış yapan Çinli marka sayısı 10’u aşarken, bu markalar, 2024’ün ilk 5 ayında 40 bin edete yakın araç satışıyla toplam pazardaki payını yaklaşık yüzde 10’a yükseltti. İlk 5 ayda satışlardan en fazla payı alan 27 bin adet satışla Chery oldu. Bazı yerli markaları geride bırakan Chery, mayısta en çok satış yapan üçüncü marka oldu.

Mevcuttaki yüzde 10 verginin  üzerine ilave gelen bu yüzde 40 ek gümrük vergisine, KDV ve ÖTV de eklenince modeline göre değişmekle birlikte Çin menşeli otomobillerin fiyatlarında 700 bin TL’yi aşan artışlar olabileceği belirtiliyor. İşte bu durum markaların Türkiye’ye yönelik üretim planlarını yeniden gözden geçirmelerine neden oldu.

Chery, süreci hızlandıracak

Türkiye’de en çok satış yapan Çinli marka unvanına kavuşan Chery AB'deki ilk fabrikası için İspanya’yı seçmişti. Ardından markanın global yöneticileri, Türkiye’yi gözden çıkarmadıklarının sinyalini vermişti. 8 Temmuz’da yürürlüğe girecek yeni vergi düzenlemesini değerlendiren Chery Türkiye Başkanı Si Fenghuo, “Hükümetin vergi düzenlemesi kararına saygı duyuyoruz. Mevcut durumu göz önüne aldığımızda; bir taraftan yapılan değişikliklere uyum sağlamak için çalışırken diğer taraftan da ilgili bakanlıklarla beraber Türkiye’de fabrika inşasının ve Türkiye’de üretimin fizibilite analizine yoğun bir şekilde çalışıyoruz. En kısa sürede Türkiye’de üretim gerçekleştirebilmek için çaba içerisindeyiz” açıklamasını yaptı.

MG, niyet mektubu aşamasında

Türkiye’de yatırım planlayan MG’nin Türkiye temsilcisi Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin de konuyla ilgili şunları söyledi: “MG yönetimi, Avrupa’daki gelişimini devam ettirmek üzere Avrupa’da üretim tesisleri kuracaklarını resmen paylaşmışlardı. Biz Doğan Trend olarak, Avrupa’da planlanan tesislerin ilki Türkiye’de olsun diye çalışıyoruz. MG ile geçen hafta niyet mektubu imzalama aşamasına geldik. Ancak net bir şekilde bilinmelidir ki yatırım karar alınması uzun bir süreçtir ve temennilerin ötesinde kati konuşmak doğru değildir. Şimdi ana önceliğimiz üretim çalışmalarını hızlandırmak.”

Skywell Türkiye CEO’su Mahmut Ulubaş da şu açıklamayı yaptı: "İlgili haberi Skyworth Grubu ile de değerlendirdik hem Türkiye’deki vergi politikası hem de Avrupa’daki olası gümrük vergisi değişikliklerini de göz önünde bulundurarak bakanlık seviyesinde görüşmelerimize devam ediyoruz."

BYD, de AB'deki ilk yatırımımı Macaristan’a yapma kararı almıştı. BYD Avrupa’daki ikinci fabrikası için Türkiye’yi de seçenek olarak görüyor. Ancak yeni düzenlemenin BYD’nin kararını ne yönde şekillendireceği henüz bilinmiyor.

Bu ay Çinli araç satışları hızlanır

Otomotiv veri ve analiz şirketi Cardata’nın CEO’su Hüsamettin Yalçın, yeni vergi düzenlemesinin 8 Temmuz’da yürürlüğe girmesiyle birlikte, Çinli markaların fiyatları önemli ölçüde artacağını belirterek, “Bu tarih öncesinde stokta bulunan araçların hızla satılması bekleniyor. Stokların eritilmesi için büyük kampanyalar düzenlenebilir ve bu süreçte rekor satışlar görülebilir. Ancak, 8 Temmuz’dan sonra satışların ciddi şekilde düşmesi de olası” dedi. Yalçın, ek verginin ikinci el Çin menşeli araçların fi yatlarında da artışa neden olabileceğini ifade ederek, “İkinci el piyasasında yüzde 10-15 oranında fiyat artışı bekliyoruz. Bu da tüketicilerin ikinci el araçlara yönelmesini teşvik edebilir” açıklamasını yaptı.