Araç pazarı yüzde 5 daraldı: ÖTV matrah düzenlemesi de çare olmadı

AYSEL YÜCEL

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), ağustos ayı otomobil ve hafif ticari araç satış rakamlarını açıkladı. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı geçen ay yüzde 5 azalarak 58 bin 454 adette kaldı. Daralmada ticari araç satışlarındaki düşüş etkili oldu. Ağustos ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,9 artarak 44 bin 756 adet olurken, hafif ticari araç pazarı yüzde 20,2 azalarak 13 bin 698 adet oldu.

Çip krizi satışı frenledi

ODD Başkanı Ali Bilaloğlu, geçen ay talebin yüksek olmasına rağmen, çip krizi nedeniyle araç bulunurluğu sıkıntısı yandığını söyledi. Hükümetin düşüşe geçen otomobil satışlarını artırmak için geçen ay ÖTV matrahlarında düzenlemeye gitmesi, satışlara sınırlı etki yaptı. Matrah sonrası otomobil fiyatlarında yüzde 3 ila yüzde 16 arasında indirim olunca tüketici adeta showroomlara akın etti. Ancak pandemiyle birlikte başlayan ve giderek derinleşen çip krizi nedeniyle nedeni ile piyasada araç bulmak giderek zorlaşıyor. Bazı sektör temsilcilerine göre, piyasada yeterli sayıda araç olsaydı, satışlar 90 bin adede kadar çıkabilirdi.

Ticaride sert fren

Hafif ticari araç pazarı geçen ay yüzde 20,2 azalarak 13 bin 698 adet oldu. Sektör temsilcileri, ÖTV matrah güncellemesi dışında kalan hafif ticari araçlardaki düşüşte, çip krizinin büyük etkisi olduğunu söyledi. Ticari araçtaki düşüşte baz etkisi de var. 2020 yılı ağustos ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 106,0 artarak 44 bin 372 adet olurken, hafif ticari araç pazarı yüzde 265,0 artarak 17 bin 161 adet olmuştu. Geçen yıl e-ticaretteki büyümeye paralel, kargo araç talebi artmış, bu alanda faaliyet gösteren firmalar toplu filo yatırımları yapmıştı. Filo alımları geçen yıla göre yavaşladı.

İlk sekiz ayda satışlar %24 arttı

2021 yılı Ocak-Ağustos döneminde otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 24,3 oranında arttı. Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2021 yılı Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 24,3 artarak 501 bin 004 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları, 2021 yılı Ocak-Ağustos döneminde geçen yıla göre yüzde 23,3 oranında artarak 391 bin 392 adet olurken, hafif ticari araç pazarı da yüzde 28,0 artarak 109 bin 612 adede ulaştı. ODD temsilcileri, yılsonunda 825 ila 875 bin arasında satış öngörüyor.

En çok sedan tercih edildi

Pazarın yüzde 85,6’sını A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 214.939 adetle yüzde 54,9 pay, B segmenti otomobiller 117.649 adetle yüzde 30,1 pay aldı.

Gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde ise en çok tercih edilen gövde tipi yine Sedan otomobiller (yüzde 40,9 pay, 160.018 adet) oldu.

Sedan otomobilleri, yüzde 34,4 pay ve 134.712 adet satış ile SUV, yüzde 22,6 pay ve 88.626 adet satış ile H/B otomobiller takip etti.

Benzinli otomobil yüzde 66 pay aldı

Benzinli otomobil satışları 257.319 adetle yüzde 65,7 pay, dizel otomobil satışları 80.650 adetle yüzde 20,6 pay, hibrit otomobil satışları 32.885 adetle yüzde 8,4 pay, Otogazlı otomobil satışları 19.342 adetle yüzde 4,9 pay aldı. 1.196 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti.

Otomatik şanzımanlı otomobiller; 295.321 adetle yüzde 75,5 pay alırken, manuel şanzımanlı
otomobiller 96.071 adetle yüzde 24,5 pay aldı

Hafif ticari araç pazarında ise van gövde tipi yüzde 78,1 pay ve 85.565 adet ile en çok tercih edilen gövde tipi olurken, kamyonet gövde tipi yüzde 10,2 pay ve 11.140 adetle 2. sırada yer aldı.