Navlundaki artış doğal taşı da vurdu

Pandemiyle birlikte navlunda oluşan fiyat artışı ve konteyner sorunu doğal taş ihracatında sipariş iptallerine yol açtı. Özellikle geciken ürün teslimatları, sektörde müşteri kaybına neden oluyor. Madenciler acil çözüm için navlun desteği bekliyor. Gemilerin ve konteynerlerin büyük kısmının Çin ve ABD’de demirlemesi bilindiği gibi navlun bedellerinde yüzde 300’e varan artışlara yol açtı. Bu artışlar demuraj ve ardiye fiyatlarında da yaşandı. Bir konteynerin günlük demuraj bedeli ve ardiye liman ücreti yüzde 50 arttı. Bu durum ihracatçıların belirtilen, söz verilen tarihte ürün teslimatlarını gerçekleştirememesine neden oluyor. Bunun yanı sıra ihracatçıların ürünleri limanlarda beklemek zorunda kaldığı için, şirketler artan navlun, demuraj ve ardiye liman maliyetleriyle karşı karşıya kalıyor ve müşteri kaybediyor.

Fahiş cezalar ödeniyor

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Dinçer, “Düzenli olarak belli başlı konteyner hatları ile çalışan bazı firmalarımız yüklerini ilgili limanlarda belli depolara erkenden nakliye ettiklerini ve bu depolara belli ardiye ücreti ödediklerini söylediler. Ancak yükleme yapmadan 1 ay kadar önce bazı hat firmalarının ‘spot booking’ olarak rezervasyon verdiği halde yükleme günü geldiğinde konteyner sağlayamamasından ötürü yüklemelerin iptal edildiğini öğrendik” dedi.

Dinçer, Mersin’den Hindistan’ın NhavaSheva limanına navlun fiyatlarının 600 dolardan 1000 dolar ve üzerine çıktığını söyledi. Sektörde bazı aktarma limanlarında firmaların gönderdiği blok mermer konteynerlerinde hasar olduğu gerekçesiyle taşıyıcı firmaların survey talep ettiğini belirten Dinçer, “Survey yapılacağı söylenerek firmalarımızın malları bazen bir ayı bulan sürelerde limanda bekletiliyor. Müşteriler de yaşanan gecikmeden dolayı zarar gördükleri için ve firmalarımıza olan güvenlerini kaybettikleri için sonraki siparişlerini de iptal ediyor. Firmalar, beklemeden ötürü fahiş ceza bedelleri ödemek zorunda kalıyor” diye konuştu.

Kısa vadede devlet desteği sağlanmalı

Navlun fiyat artışı ve konteyner sorununun dünyada da yaşandığını aktaran Aydın Dinçer, "Biz konuyu uluslararası boyuta taşıyarak bizimle aynı sorunları yaşayanlar ile bir araya gelerek girişimlerde bulunabiliriz fakat bu uzun vadede bir çözüm olur. Kısa dönemde yapılabilecek şey devlet desteği alınması olabilir. Bu konuda Ticaret Bakanlığımıza, Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlıklarımıza taleplerimizi ilettik, konuyu takip ediyoruz" şeklinde konuştu. TÜMMER Yönetim Kurulu Üyesi ve Muğla Mermerciler Derneği Başkanı Mustafa Ercan da, "Son birkaç aydır şartlar daha da zorlaştı. Navlun fiyatları aşırı arttı. İhracatçı 100 konteyner yerine 50-60 konteyner ancak gönderebiliyor" dedi. Ercan, dokuzuncu ayda gönderilen bir malın halen indirilemediğini söyledi.