Müteahhitler, 2 Eylül’de inşaatları durduruyor

Duygu ŞAHİN DURMAZ

Başta çimento olmak üzere inşaat girdilerindeki fiyat artışları, Türkiye’de bir ilke yol açtı. Fiyat artışlarından şikayetçi olan inşaat müteahhitleri iş bırakma kararı aldı. İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) öncülüğünde gerçekleştirilen Türkiye İnşaat Sektörü İstişare Toplantısı’nda, inşaatların 2 Eylül Perşembe günü durdurulması kararı çıktı. Kararı açıklayan İMKON Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, çimento sektörünün, tüm girişimlere rağmen zam yapmaya devam ettiğini söyledi.

Eylem kararının açıklanmasının ardından İMKON’in resmi hesabı başta olmak üzere, Federasyon genel sekreterinin ve bağlı derneklerden bazılarının Twitter hesapları kapatıldı.

Geçtiğimiz günlerde gazetemiz DÜNYA’da, inşaat sektörünün önemli girdilerinden olan çimentodaki yüksek oranlı fiyat artışlarında dolayı müteahhitlerin, bu ay içerisinde inşaatlarını durdurarak eylem yapmaya hazırlandıklarını duyurmuştuk.

“Çimento sektörü zam yapmaya devam ediyor”

İMKON, 2 Eylül Perşembe günü, Anadolu’daki birlik ve dernek başkanları ile bir araya gelerek boykot ve eylemi başlatacak. “Çimento sektörü eğer, yakın bir zaman diliminde, inşaat sektörünün, müteahhitlik sektörünün, kamunun, Ticaret Bakanlığı’nın bu konudaki telkinlerine uymaz, keyfe keder zam yapmaya devam ederse, iş bırakacaklarını” kaydeden İMKON Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, bugüne kadarki girişimlerinin sonuç vermediği gibi tonu 450 TL olan çimentonun fiyatının 500 TL’ye yükseltilerek yüzde 12 oranında yeni zam yapıldığını bildirdi.

Eylem kararı yüzde 80 destek buldu

İMKON Genel Başkanı Tellioğlu, yaptığı açıklamada, Anadolu’daki dernekler ve birliklerle birlikte online olarak “Türkiye İnşaat Sektörü İstişare Toplantısı” yaptıklarını kaydetti. Bu toplantıyla birlikte yeni kararlar aldıklarını ve uygulamaya geçeceklerini ifade eden Tellioğlu, “Toplantımızda yüzde 80 oranında ‘inşaatları durdurarak’ grev yapalım kararı aldık. 6 milyon konut kentsel dönüşüm beklerken çimento kartelinin yüzde iki yüz zam yapması kabul edilemez, 250 alt sektöre de ciddi zarar vermektedir. Yaptığımız girişimlerden sonuç alamamanın üzüntüsü içerisinde iş durdurma kararına geçeceğiz. Bugünkü toplantımızda mevcut inşaatları durduralım mıyı konuşurken, bazı meslektaşlarımız inşaatlarına hiç başlamayarak süreci destekliyor. Haftaya Çarşamba günü ulusal basına açıklama yapacağız. Perşembe günü ise Anadolu’dan gelecek birlik ve dernek başkanları ile bir araya gelerek boykot ve eyleme başlayacağız” dedi

“Bakanın isteklerini de dinlemediler”

Pandemi sonrası inşaat malzemelerine belli oranlarda zam geldiğini kaydeden Tellioğlu yaşanan süreçleri yeniden hatırlatarak şunları söyledi:

“İnşaat sektörü temel malzemelerine, özellikle demir ve çimentoya çok daha fazla, fahiş oradan zam geldi. Ama demir kısmen Ticaret Bakanımız Mehmet Muş’un başkanlığında yaptığımız toplantıda bakanlığın ve bizim taleplerimize uyarak indirime gidildi ve demir fiyatları kısmen kontrol altına alındı. Fakat çimentoya gelince her geçen gün fiyat artışıyla karşı karşıyayız. Çimentonun yurtdışı girdisi hemen hemen yok. Yurtdışından ithalata dayalı bir mamul durumları da yok. İmalat maliyetlerinin en önemli girişi enerji, toprak, bunları da üst üste koyduğumu zaman ortalama yüzde 50-60 arasında maliyet artışlarının olmasını kabul edebiliriz. Fakat yüzde 200 maliyet artışları kabul edilir gibi değil. Bu süreçte kırıldığımız konu 45 gün önce Ticaret Bakanımız Mehmet Muş başkanlığında toplandığımızda geçen yıl tonda 160 TL olan çimento fiyatını 450 TL yapmışlardı. Biz buna itiraz etmiştik bakan beyde bize hak vermişti. Çimentocuların da demirciler gibi bir anlayış göstermelerini ve biraz indirim yapmalarını kendilerine rica etmişti. Onlar da zoraki başlarını sallamışlardı. Fakat bırakın indirim yapmayı devamlı zam yapıldı.”

Kartel suçlaması

Eylem çağrısını çağrılarının DÜNYA gazetesinde yer aldığına atıf yapan Tellioğlu, “bunun üstene bir de yüzde 12’lik zam daha yapıldı. Bütün bunları değerlendirdiğimizde ne yazık ki iyi niyet söz konusu değil, üstelik bu da yetmezmiş gibi rekabet kurumuna aykırı bir şekilde Türkiye’nin muhtelif yerlerindeki çimento bölgelerini parsel parsel belirlemişler. Bu bölge senin, bu bölge benim gibi. Sen bu bölgeye ucuz satamazsın gibi yaptırımları söz konusu” diye konuştu.

Betonculardan destek geldi

Öte taraftan, betonculara ucuz beton satmayın baskısı geldiğini ifade eden Tellioğlu, “Beton firmaları da feryat halde. Bizi arıyorlar bir grev yaparsanız bizde greve katılmak istiyoruz tarzında talepleri var” dedi.

TÜRKÇİMENTO ile Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası’nın (ÇEİS) çimento fiyatlarına ilişkin açıklamasına da cevap veren Tellioğlu şu açıklamayı yaptı: “Birkaç gün önce açıklama yaptılar. İnşaattaki çimento kullanım oranı yüzde 3, bu maliyeti etkilemez deniyor. Bu kesinlikle doğruyu anlatmayan bir açıklama. İnşaatta ortalama çimentonun maliyeti inşaatın niteliğine göre yüzde 7 ila 12 arasında değişir. Bunun gerekçesi de şu. çimento sadece binanın betonunda kullanılmıyor, bugün çimento dediğimiz ürün kaldırım taşlarından, beton yollara, duvar örmelere, ytonglarda inşaat sektöründe betonarme yapımında bir çok yerinde kullanılıyor.”

Çimentocular ne diyor?

“Çimento fiyatları, maliyet artışının altında seyrediyor"

TÜRKÇİMENTO ile Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası (ÇEİS), çimento fiyatlarına ilişkin medyada çıkan haberler üzerine ortak açıklama yaptı. Fiyatlarda yüzde 200 gibi olağandışı bir artış yapıldığı iddialarının gerçeği yansıtmadığına vurgu yapılan açıklamada, çimentonun birinci sınıf bir yapının tüm maliyeti içindeki payının yaklaşık yüzde 3 düzeyinde olduğu ifade edilerek “inşaat sektöründeki fiyat artışlarının çimento sektörüyle ilişkilendirilmesi gerçeği yansıtmamaktadır” ifadesi kullanıldı. ÇEİS ve TÜRKÇİMENTO’nun açıklamasında çimento fiyatlarıyla ilgili şöyle denildi: “2021 yılı Temmuz ayında petrokok fiyatları geçen senenin Temmuz ayına göre yüzde 270, ithal kömür ve elektrik fiyatları sırasıyla yüzde 193 ve yüzde 64 oranında artmıştır. Aynı dönemde dolar kuru ise 6,86 TL’den 8,63 TL’ye yükselmiştir. Tüm bu gelişmelere rağmen sektördeki fiyatlar, maliyet artışının çok daha altında seyretmektedir.”

TÜRKÇİMENTO CEO’su Volkan Bozay da yaptığı açıklamada, “İnşaat sektörünün iş bırakma/grev yapma senaryosu üzerinde durması, üstelik bunu da çimento sektörüne mâl etmeye çalışması oldukça üzücüdür. İnşaat sektöründe yaşanan sıkıntıların nedeni olarak sektörümüzün hedef gösterilmeye çalışılması, makul görünmemektedir" dedi.

İMKON’un eylem kararına Anadolu’dan destek

İMKON’un Twitter üzerinden yaptığı paylaşımlara sektörden destek geldi. Başta Antalya, Urfa, Mersin, Malatya, Konya olmak üzere Anadolu’da iş yapan müteahhit dernekleri, alınacak kararda İMKON’un yanında olduklarını kendi twitter hesaplarından duyurdular. Anadolu Yapı Müteahhitleri Birliği’nden yapılan açıklamada da “Müteahhitler yalnız değildir. İMKON’A bağlı 5 federasyon ile 51 ildeki birliklerimizle bu haksız zamlara dur diyeceğiz. Rekabet Kurumu’nu göreve çağırıyoruz. Yüzbinlerce çalışanı ile 250 alt sektörün lokomotifinin felakete gittiğini görün artık” denildi.

Twitter hesapları askıya alındı

Eylem duyurusunun ardından İMKON ve bağlı derneklerin Twitter hesapları bir bir kapanmaya başlandı. İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Kıymetli arkadaşlar maalesef İMKON ve genel sekreterliğimizin hesabını da kapatmışlar. Muhtemelen benimkini de kapatabilirler. Çok önemli değil, biz her türlü mücadelemizi anladıkları dilden yaparız. Sizden tepki olarak yaptığım açıklamaları paylaşmanızı ve altında destek yorumlarınızı rica ediyorum.” Bu arada, Mersin, Antalya ve Elazığ İMKON’un resmi hesapları da kapatıldı.