Mobilya ihracatı hammaddeye takıldı

Leyla İLHAN

Mobilya sektörü son 20 yılda yakaladığı ihracat ivmesini bu yılın ilk çeyreğinde de sürdürdü. Ancak daha önce açıklanan hedefl erin gerisinde kaldı. Yılsonu için yüzde 40’lık artış ve 6 milyar dolarlık yıllık ihracat hedefi koyan sektör, ilk çeyrekte, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19.48 artış ile 1 milyar 150 milyon dolar ihracat yaptı. Sektörün hedefi doğrultusunda her çeyrekte ortalama 1,5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmesi gerekiyordu.

Pandemide Çin’in kaybettiği AB ülkeleri ile ABD pazarında ihracatını yükselten sektör, hem hammadde bulamama hem de hızla artan hammadde fiyatları nedeniyle ihracat hedefl erinin gerisinde kalma endişesi yaşıyor. Sorunun Orman Genel Müdürlüğü’nün son bir yıldır uyguladığı dijital ihale sistemi ve yasak olmasına rağmen orman ürünlerinin ham halde tomruk olarak İran’a gönderilmesinden kaynaklandığı iddia ediliyor. Çözüm için Orman Genel Müdürlüğü ve sektör temsilcilerinin bir araya gelerek yeni model oluşturması gerektiği kaydedildi.

“Her ay 550 milyon dolarlık ihracat şart”

İhracat rakamları ve sektörde yaşanan sıkıntılara değinen Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, “Mobilyacılar olarak 2021 ve 2022’yi altın yıllarımız olarak planlıyorduk. Eğer hammadde sorunumuz olmasaydı hızlı bir büyüme gerçekleştirebilirdik. Sektörümüz 2-3 kat büyüme potansiyeline sahip. Çünkü Türk mobilyasının, kalitesiyle, tasarımıyla, dağıtım ağıyla dünyada tanınırlığı arttı” yorumunu yaptı. Sektörün 20 yıldır dünya pazarları için mücadelede olduğunu, özellikle pandemi dönemindeki performansıyla tedarik zincirinde öne çıkarak bir avantaj elde ettiğini söyleyen Güleç, “Mobilya sektörü Ortadoğu’da yükselişini sürdürdü. Ayrıca artık ABD, Almanya, İngiltere ve Fransa gibi pazarlarda da güçlendi. Çünkü daha önce bu pazarlar Çin’in denetimindeydi. Yani biz Almanya’da hem Çin’den hem de Polonya’dan pazar alarak büyüyoruz” diye konuştu.

Şubat ayında 300 milyon dolar seviyesinde olan ihracatın mart ayında 447 milyon dolara çıktığını aktaran Güleç, “Aslında hammaddemiz olsaydı minimum her ay 550-600 milyon dolarlık ihracat yapabilirdik. İlk çeyrek oranımız da 1,5 milyar doları aşardı. Eğer hammaddeyi bulursak yine 6 milyar hedefini yakalarız” dedi. Tedarik sorununa ek olarak artan fiyatın da piyasada kendilerini zorladığını anlatan Güleç, Orman Genel Müdürlüğü’nün sektör paydaşlarıyla birlikte bir formül bulması gerektiğini kaydetti.

Orman Genel Müdürlüğünün 2021 yılında dijital ortamda ihaleye geçtiğini bu ihale sisteminin tamamıyla satıcının yani Orman Genel Müdürlüğü lehine olduğunu aktaran Ahmet Güleç, şöyle dedi: “Dolayısıyla burada bir politika değişikliği gerekiyor.”

“İhaleye sadece sektör firmaları katılmalı”

Fiziksel ihale sisteminde insanların gidip odunu görüp nerede kullanacağına göre ihaleye girdiğini aktaran Güleç, “Çünkü bir sandalyeci, bir mobilyacının, bir ahşap palet yapanın alacağı odun farklı. Ancak şimdiki sistemde Türkiye’nin her yerinden isteyen herkes ihaleye girebiliyor. Bu herkesin girebileceği bir alan değil, sadece ürünü kullananların katılması gereken bir sistem olmalı” dedi. Aynı zamanda piyasada talebin yoğun, arzın az olduğunu dile getiren Güleç, “Elektronik ortamda teklifl er verildiği için mevcut fiyatların dışında yeni bir fiyat verildiği zaman süreç yeniden başlıyor ve bu nedenle çok uzayan bir sistem oluştu. Burada usul değişikliği yapıp kime ne kadar verileceği, hangi şartlarla açılması, tüccarsa tüccar, üreticiyse kapasite raporuna göre bir düzenleme olmalı. Yoksa sadece fiyatları yükseltelim, 1 lirayı 8 lira yapalım meselesi ile olmaz” diye konuştu.

“Orman Genel Müdürlüğü’nün adımları önemli”

Sert geçen kış koşullarına ek olarak dünya genelinde de orman mamullerinde hammadde ile ilgili sorun olduğunu dile getiren İstanbul Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Özkan, “İhale sisteminin dijital ortamdaki sürecine bağlı fiyatlarda artışlar olabiliyor. Hammaddenin azlığı, ihale sürecinde yaşanan gelişmeler ve arz-talep dengesinin bozulmasıyla fiyatlar maalesef artıyor. Bilindiği üzere tahsise de yüzde 66 zam geldi. Bugün 40 bin mobilya üreticimiz bulunuyor ve bunun yaklaşık 15 bini ihracat yapıyor. Yaşanan hammadde tedarik sorunları ve artan fiyatlar sebebiyle bugün olmasa bile gelecekte iç pazarda ve ihracattaki talebi karşılamakta zorluk yaşayabiliriz” değerlendirmesini yaptı.

“Bu durum diğer ülkelerle rekabette de elimizi zorlayabilir” diyen Özkan şöyle konuştu: “Bu zorluğun aşılması, pandemi ve sonrasında kazanılan yeni pazarların korunması adına ham maddeyi daha ucuza temin etmemiz ve dünyadaki rekabete ayak uydurmamız gerekiyor. Kaynağımız var. Yetkililerin atacağı pozitif adımlar ile kazanan sektörümüz, sanayimiz ve tabii ki ülkemiz olacak.” Bu durumun sadece mobilyada değil kağıt ve orman ürünleri sektörü için de geçerli olduğunu aktaran Özkan şöyle dedi: “Kağıt ve orman ürünleri sektörü de hammadde yaşanan sorunlar altında üretim yapıyor ve ihracatını her geçen gün artırıyor. Orman Genel Müdürlüğü’nün atacağı pozitif adımlarla hem mobilya hem kağıt ve orman ürünleri sektöründe hedefl ediğimiz üretim ve ihracat rakamlarına ulaşabiliriz. Ülkemiz adına son derece kritik olan bu sektörlerimizin istikrarını koruyabiliriz.”

"İran'a tomruk satılıyor iddiası araştırılsın"

Karadeniz ormanlarında ağaçların kesilerek, yasak olmasına rağmen ham halde, yaprakları üzerinde İran'a gittiği yönünde şikayetler aldıklarını, kerestecilerden bu yönde bilgiler geldiğini söyleyen Ahmet Güleç, "Bu iddianın araştırılması gerekir. Tomruklarımızın sadece soyularak komşu ülkeye gönderilmesini doğru bulmuyoruz" dedi.