Yerli ve milli için stratejik olan makine, mücbir sebep bekliyor

Covid-19 salgını, katma değerli üretim ve ihracat açısından stratejik öneme sahip olan, Türk savunma sanayiinin de ana tedarikçileri olan makine, elektrik ve elektronik sektörlerini kötü etkiledi. Mücbir sebep kapsamına da alınmayan sektörlerin Nisan ayı ihracatı yüzde 40 düştü ve siparişler açısından da son 10 yılın en kötü dönemi yaşandı.

Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Sedat Silahtaroğlu, “Hayatın her alanında kullanılan sektörlerin mücbir sebep kapsamına alınması, oksijen kadar önemli. En büyük varlığımız olan beşeri sermayemizi ve ülkemiz istihdamına güçlü katkımızı korumak için varımızı yoğumuzu ortaya koyuyoruz” dedi.

İhracat yüzde 40 düştü

Türk savunma sanayiinin ana tedarikçileri olan, olağanüstü hallerde kamu sağlığı ve hijyen açısından da kritik önem taşıyan Makine, Elektrik ve Elektronik sektörlerinin Nisan ayındaki ilk 12 günlük ihracatları, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 40 düştü.

Makine İmalat Sanayii Dernekleri Federasyonu’nun (MAKFED) düzenlediği anket de yaşanan olumsuz tabloyu ortaya koydu. Ankete göre, makine sektörü firmalarının yüzde 80’inin işi kötü giderken, yarı kapasitenin altında çalışan firmaların oranı yüzde 44 oldu. Pandemi ile mücadelede solunum cihazları, yoğun bakım ventilatörü üretimi ile öneminin bir kez daha gözler önüne serildiği sektörler, mücbir sebep kapsamına alınmayı bekliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına muhtasar ve KDV ertelemesi tebliğine yönelik talepte bulunduklarını belirten Sedat Silahtaroğlu “Ekonominin lokomotif sektörleri Makine, Elektrik ve Elektronik olarak, diğer sektörlerle aynı sıkıntılara maruz kalmamıza rağmen mücbir sebep kapsamına alınmadık. Bu durum bizler için haksız rekabet oluşturuyor. Makine ve aksamları imalatı, elektrik ve elektronik malzeme üretimi sektör grupları da mücbir sebep kapsamına alınmalı” diye konuştu.

Finansmana erişim şartları iyileştirilmeli

Alınan ekonomik tedbirleri olumlu karşıladıklarını söyleyen Silahtaroğlu “Tüm sektörler için likiditeye ihtiyaç duyulan dönemde, finansmana erişim şartlarının iyileştirilmesi gerekiyor. Ayrıca diğer sektörlerde olduğu gibi muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Mart, Nisan, Mayıs ödemelerinin 6’şar ay ertelenmesi bizim için de önem taşıyor. Çünkü bizim en büyük varlığımız; beşeri sermayemiz. Nitelikli iş gücümüzü kaybetmemek ve ülkemiz istihdamına güçlü katkımızı korumak için varımızı yoğumuzu ortaya koyuyoruz” açıklamasını yaptı.
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından yapılan açıklamada sektörün taahhütle iş yaptığı, ihraç edilen makinelerin teslimatlarında ortaya çıkmakta olan gecikmelerin yakın gelecekte ticari anlaşmazlıklara sebep olacağı dile getirilerek, iptal veya cezai durumlar, teminat mektuplarının yanması veya imalatçının kara listeye alınması gibi durumlarda uluslararası hukuk önünde haklı veya güçlü durumda olunabilmesi için sektörün “mücbir sebep” kapsamına alınması gerektiği belirtilmişti.

Açıklamada, son yedi çeyrektir düşen makine teçhizat yatırımlarının yakın zamanda artmayacağından bahisle, imalatçı firmaların zaten kırılgan halde olan finansal yapılarının hızla takviye edilmesinin gereğine işaret edilmişti. Teşvik mekanizmalarının ithalatı avantajlı kılmayı sürdürmesi neticesinde ithalatın ilk iki ayda yüzde 16 arttığına işaret eden açıklama, kamu alımları için alınan tedbirlerin bürokrasi tarafından içselleştirilmesinin ve teşvik mekanizmalarında yerli makinaların kullanımının özendirilmesinin aciliyetine de dikkat çekmişti.

Sektörün yüzde 80’inde işler yolunda gitmiyor

MAKFED’in MAİB ve TOBB Türkiye Makine ve Teçhizatı İmalatı Meclisi ile işbirliği halinde imalat firmalarına yönelik gerçekleştirdiği “Makine Sektörüne Koronavirüs Etkileri ve Tedbirleri Değerlendirme Anketi” sonuçlarının, sektördeki imalat faaliyetinin yaşadığı olumsuz tabloyu net bir şekilde ortaya koyduğunu belirten Silahtaroğlu, şöyle devam etti: ‘’ Üyelerin Mart 2020 dönemi doğrultusunda yanıtladığı ankete göre, sektör şirketlerinin sadece yüzde 20.92’sinin işleri normal seyrinde sürerken, kalan yüzde 79’u için işler yolunda gitmiyor. Firmasını kapatanların oranı yüzde 20 iken, yarı kapasitenin altında çalışan firmaların oranı ise yüzde 44 oldu. Bir aylık işi olan firmaların oranı yüzde 38, üç aylık işi olan firmaların oranı da yüzde 40 olarak gerçekleşti. Mart’ta hiç sipariş alamayan firmaların oranı yüzde 35, dış sipariş alamayanların oranı ise yüzde 52 olarak gerçekleşti. Firmaların sadece yüzde 32’si istihdamını tam koruyabildi.’’