“Ana pazarlarda rekabet için kamu desteğine ihtiyacımız var”

ESRA ÖZARFAT
BURSA - Makine İmalatçıları Birliği (MİB) üyesi makineciler Sanayi Genel Müdürü İstişare Toplantısı’nda Genel Müdür Prof. Dr. İlker Murat Ar ile bir araya geldi. Toplantıda konuşan MİB Başkanı Emre Gencer, makine sektörünün yurt içi ve yurt dışı satışlar açısından zor bir yıl geçirdiğine işaret etti. Son 10 yılda ilk kez yurtiçi makine ve teçhizat yatırımlarının üçüncü çeyrek itibariyle yüzde 5,6 gibi yüksek bir oranda daraldığını vurgulayan Gencer, ihracatta da 7 aylık dönemde yüzde 2 gerileme yaşandığını söyledi.

İç ve dış pazarlarda yaşanan daralmanın 2025’in ilk yarısına kadar devam etmesini öngördüklerini kaydeden Gencer, “Bu sorunlu dönemi en az hasarla kapatmaya çaba gösteriyoruz. Giderlerimizi olabildiğince kısıyoruz; kritik yatırımlarımızı dahi devam ettirmekte zorlanıyoruz. Biliyoruz ki, Uzak Doğu ve eski Doğu Avrupa ülkeleriyle ana pazarlarımızda rekabette ayakta kalmak için yatırımlarımızı sürdürmek mecburiyetindeyiz. Bunu başarabilmemiz için de her zamankinden daha fazla kamu desteğine ihtiyacımız var” dedi.

Uluslararası düzeyde rekabetçi imalatçı firmaların yaşayabileceği likidite sorununu aşmak için kredi garanti programı ihdas edilmesi gerektiğine değinen Emre Gencer, reeskont kredileri ile ilgili olarak son bir yılda önemli adımlar atıldığını, ancak makine ihracatının Batılı ihracat kredi kuruluşları ile rekabet edebilecek nitelikte kredi programları ile desteklenmesi konusunda bugüne kadar kayda değer bir gelişme olmadığını aktardı.

Kredi maliyetleri yeni yatırıma engel

Gelinen noktada kredi maliyetleri ile yeni yatırım yapılmasının mümkün olmadığına işaret eden Emre Gencer, Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) programından da yararlanılamadığını ifade etti. Gencer, “HAMLE programı kapsamında onaylanan, yatırım tutarı 1 milyar Türk lirası üzerinde toplam üç makine yatırım projesine süratle YTAK kaynağı tahsis edilmesi suretiyle bu konuda ilk adımlar atılmalıdır. Bilindiği üzere HAMLE Programı kapsamında bugüne kadar 18 makine yatırım projesine onay verilmiştir. Kalan 15 projenin, büyük çoğunluğu toplam yatırım tutarı 500 milyon Türk lirasının altındaki yatırımlardan oluşmaktadır. HAMLE Programı kapsamında onaylanan 15 makine projesine de kaynak sağlanması yönündeki önerimiz değerlendirmeye alınmalıdır” diye konuştu.

İthal olduğu bilinen makine ve tesislerin fiili uygulamada Ticaret ve Sanayi Odalarınca düzenlenen Yerli Malı belgelerine dayanarak indirimlerden yararlanabildiklerini belirten Emre Gencer, MİB olarak bu sorunun önüne geçecek olan Yerli Malı Tebliğ’inin bir an önce yürürlüğe girmesini beklediklerini iletti. Gencer, “Yerli makine imalatçıları olarak bu konudaki ‘olmaz ise olmazımız’; Bakanlığın Yerli Malı Belgelerini resen veya şikayet üzerine inceleme yapmaya, üretim yeri dahil, yetkili olmasıdır” dedi.

Rusya’ya ihracat durma noktasında

Sektörün önemli pazarı olan Rusya’ya yapılan makine ihracatında yüzde 20 gerileme yaşandığını dile getiren Emre Gencer, yılsonunda gerilemenin yüzde 30’u bulabileceğini söyledi. Batılı ülkelerin Rusya’ya yönelik uyguladıkları giderek sertleşen yaptırımları ile ABD kuruluşlarının Rusya ile iş yapan firmalar ve bankalar üzerinde kurdukları baskı nedeniyle Rusya pazarında riskin büyüdüğünü ifade eden Gencer, son olarak 19 firmanın SDN listesine dahil edildiğini hatırlattı. Gencer, liste kapsamındaki firmaların Batılı tedarikçi ya da alıcılar ile ticari faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldıklarına dikkati çekti. Gencer, ihracatın durma noktasına geleceğini ve Rusya pazarında firmaların bırakacağı boşluğun Uzak Doğu ülkeleri tarafından doldurulacağının altını çizdi.